functies
^^^uitwerking
fasen
lodalitt
rr
nten
rr
dl
li
rr*™
Er
rr*1
handelingssituaties inhouden
1995-6
NGT GEODES1A
Bij elke handelingssituatie en functie hoort natuurlijk een
groot aantal inhoudelijke uitspraken over het bouwwerk en
zijn onderdelen. Deze zijn, wat L en A betreft, opgesplitst in
vijf groepen, namelijk constructief, bouwkundig, installatie,
inrichting en terrein. In de matrixvakjes staan, hier vrijwel
onleesbaar, nog meer gedetailleerde inhoudelijke aspecten,
bijvoorbeeld in 6.L.constructief: draagstructuur, fundering,
schachten, daken. We komen ook modale aspecten tegen in
de naamgeving van tekeningen: studie, schets, voorlopig,
principe, definitief, revisie. Deze termen geven de mate van
hardheid aan van de in tekening vastgelegde uitspraken en
afspraken; het gaat hier dus om meta-informatie. Verder tref
fen we nog een belangrijk, niet eerder genoemd, functioneel
aspect van bouwtekeningen aan, namelijk coördinatie van
allerlei activiteiten (onder andere de voorbereidingscoördi-
natietekening).
De zeer talrijke tekeningen zijn in het schema steeds ge
ordend als uitvoerprodukt van elke fase van het bouwproces.
Het bouwproces wordt dus vooral als informatie-genererend
opgevat. De tekeningen worden verkregen door bewerking
en aanvulling van tekeningen uit een voorgaande fase. De
uitspraken in de tekeningen worden daarbij steeds uitge
breider, gedetailleerder en harder, een proces wat precies het
omgekeerde is van wat wij in ons eigen vakgebied meestal
uitvoeren: gedetailleerde opname en later generalisatie.
Fig. 11 beschrijft één van de vakjes uit de matrix van fig. 10
(die rechtsboven verkleind is afgebeeld) nog gedetailleerder.
Fig. 10.
Handelings
situaties, functies,
inhouden en moda
liteiten in het
bouwproces. Bron:
NNI 1989, met
aantekeningen
(cursieve tekst).
De inhouden zijn
steeds beschreven als
eindprodukt van
een fase. De moda
liteiten zijn uit
spraken over de
„hardheid" van
andere uitspraken:
niet de indeling is
voorlopig, maar de
uitspraak over die
r
De functie wordt nader gespecificeerd
(„tekeningdoel") en de verschillende
inhoudelijke elementen zijn uitvoeriger
omschreven. Pas nu worden uitspraken
gedaan over de visuele uitdrukking van
een en ander: de schaal van de tekening,
de beeldelementen en het „vertelper
spectief' (projecties) waarmee het te
maken bouwwerk aan de gebruiker
wordt getoond. Gedachteninhoud en
uitdrukkingsvorm zijn dus voortreffe
lijk uit elkaar gehouden, wat digitale
verwerking aanzienlijk vereenvoudigt.
Het schema bevat ook weer modale ter
men („globale draagstructuur"), maar
geeft niet aan hoe die globaliteit gra
fisch kenbaar kan worden gemaakt. Dat
is jammer, want bij de meta-gedachten-
inhoud van globaliteit of onzekerheid
hoort in principe een meta-uitdruk-
kingsvorm: „Verhalen van ontdek
kingsreizigers worden eerst met pot
lood opgeschreven. Pas als ze bewijzen
hebben geleverd, schrijft men ze met
inkt" (A. de Saint-Exupéry: De kleine
prins). Misschien verschaffen de ver
melde normbladen hierover duidelijk
heid. Hun vermelding in dit schema
is overigens meta-meta-informatie: er
L locatietekeningen
A assemblagetekeningen
Q componenttekeningen
constructie'
1 -)(29)
bouwkundig
(3-)....(49)
installatie
(5-)....(69)
inrichting
(7-)(89)
terrein
(90.1/90.9)
constructief
(1 -)(29)
bouwkundig
(3-)....(49)
installatie
(5-)....(691
inrichting
(7-)....(89)
terrein
(90.1/90.9)
overzicht
(1 -)(90.9)
samenvoeging
(1 -)(90.9)
vervaardiging
(1(90.9)
programma
1 initiatief
2 haalbaarheidsstudie
deoouwnngsstudia
3 projectdefinitie
situati
s
eschets
ontwerp
4 structuurontwerp
voorlopig
indeling
5 voorlopig ontwerp
/oorbereidi
ngscoördin
atietekenin
g
==7
6 definitief ontwerp
fundanng
coö
rd i n a t i e t e k
laboratonumnjimie
emng
koMnaaniHnting
uitwerking
7 bestek
fundering
gevelindeling
«oudwaietvoorjienmg
e.ectnscne installatie
labwaKKHmrurnia
ontsluiting
'ro*""rit
S 5?
«km*
EST™
Iraopennuts
COÓ
rdinatietekening
oostanan
trapoannuia
ptalonoaanstuiting
operauesamer
8 prijsvorming
bouw
9 werkvoorbereiding
tundenng
gevelindeling
scoórdinat
etekening
j^mnncnttng
lunflanng
garderooe
lateien
ITa'sTl
«t^nPut^T
0 uitvoering
uitvoering
1 1 oplevering
instructie ondernoud
284
