MEER TSHO ROLPA
Tsho Rolpa Project
HH
EEUWIG IJS
NGT GEODES1A
van InFoCAD en Globos-GGI als
onderdeel van GEOVAS. GEOVAS
wordt op dit moment toegepast bij
ruim veertig gemeenten en mag zich
door de komst van de digitale kadas
trale kaart verheugen in een toenemen
de belangstelling.
Vriezenveen heeft InFoCAD en
Globos-GGI (de grafische module van
GEOVAS) van Oranjewoud afgeno
men op Pentium PC's onder het
besturingssysteem Windows/NT. Door
dit relatief goedkope platform is de ge
meente in staat de GBKN te gebruiken
als ondergrond bij ontwerptoepassin-
gen. De GBKN is door Oranjewoud
samengevoegd tot grote ruimtelijke
eenheden, waardoor de gebruiker de
kaart ervaart als „kaartbladloos". Naast
deze activiteit is het landmeetkundige
pakket „lisCAD" van de firma LEICA
gekoppeld aan InFoCAD. De komende
jaren zal de gemeente de integratie van
de administratieve objecten (o.a. pan
den en kadastrale percelen) met de
kaart ter hand nemen.
De gemeente Tubbergen heeft, op basis
van een adviesopdracht aan Oranje
woud, de GBKN met aanvullende to
pografie en de digitale kadastrale kaart
ingevoerd in Globos-GGI. De buurge
meente van Vriezenveen verstrekte aan
Oranjewoud een turn-key opdracht
voor de opleidingen, de installatie, het
advies en de levering van hard- en soft
ware. De gemeente zal, als één van de
eerste gemeenten in Overijssel, gaan
werken met de automatische verwer
king van de was/wordt-mutaties van de
kadastrale kaart.
1995-:
Inlichtingen: Oranjewoud Oost, De
venter, fax 05700 - 37227.
Tsho Rolpa Project
Evacuaties, overstromingen, verwoes
ting van woningen en landbouwgron
den: de gevaren van een door constant
doorsijpelend kwelwater totaal ver
zwakte dam zullen wellicht dank zij een
Nederlands initiatief net op tijd kun
nen worden afgewend voor zo'n 5000
bewoners van het Nepalese Mount
Everest gebied.
De Honorair Consul van het Konink
rijk Nepal in Amsterdam, drs. C. de
Stoppelaar, ontving officieel de presen-
Om het waterpeil 3m per jaar te verlagen zijn ongeveer 30 hevels nodig voor een uitstroom van 1 m3/seconde
huidige niveau oppervlaktewater
gewicht
veilig" niveau schatting
tatie van het project dat de doorbraak
van het grootste gletsjermeer in Nepal,
Tsho Rolpa, moet voorkomen. Het
project is het resultaat van het initiatief
van de trekkersorganisatie Summit
Nepal Trekking, het wetenschappelijk
onderzoek van het ITC in Enschede, de
bijdrage in expertise en materiaal van
Europa's grootste producent van indus
triële kunststof produkten Wavin in
Zwolle, en de zware inspanningen van
de sherpas uit Rolwaling. Met de uit
voering van het project is onlangs in
Nederland begonnen.
Gletsjermeren zijn ontstaan toen in de
afgelopen eeuwen door het warmer
wordende klimaat gletsjers zich terug
trokken. Het smeltwater van de gletsjer
vormde achter de wal van achtergelaten
eindmorenen een meer.
Een eerdere doorbraak van het Dig
Tsho-meer in de Langmoche-vallei in
Oost-Nepal richtte in 1985 grote ver
woestingen aan. Deze doorbraak bracht
de sherpas van Rolwaling ertoe om hulp
te vragen. Summit Nepal Trekking en
de Vereniging Nederland-Nepal kwa
men in actie. Op verzoek van Summit
Nepal Trekking deed een groep ervaren
Himalaya-trekkers, waaronder prof. dr.
R. de Meijer van de Universiteit van
Groningen, in oktober 1991 onderzoek
aan het meer. Dit onderzoek leverde
alarmerende conclusies op.
Aan het ITC in Enschede worden
mensen uit ontwikkelingslanden, waar
onder Nepal, opgeleid voor taken als
kartografie en de bestudering van mi
lieuproblemen met behulp van lucht
foto's en satellietbeelden. De Vereni
ging Nederland-Nepal stuurde geo-
morfoloog Michiel Damen van het
ITC naar Tsho Rolpa voor onderzoek,
mede op basis van het vooronderzoek
van een Nepalese student aan het ITC,
Pradeep K. Mooi.
In mei en juni 1992 was Damen in
Kathmandu voor bespreking van de
problematiek met vertegenwoordigers
van de sherpas uit de bedreigde dorpen
en van Nepalese geologische en officiële
instanties. In juni verrichtte hij geo-
morfologisch en risico-onderzoek aan
het meer. Met behulp van de sherpas
werden metingen verricht aan het wa
terniveau, de stroming in de rivier en de
stabiliteit van de berghellingen en de
morenewal. Met behulp van het ILWIS
geografische informatiesysteem werd
een voorlopige kaart van de vallei en de
gletsjer gemaakt. De conclusie was dat
de morenewal uiterst onstabiel is. Op
sommige plaatsen staat het water
slechts twee meter onder de rand van de
wal. Op één plaats stroomt zelfs een
kleine rivier over de rand heen. Boven
dien lekt de morene op verscheidene
plaatsen en vallen er voortdurend rots
blokken in het water. Indien een stuk
ijs even groot als bij de Dig Tsho-ramp
van 1985 van de gletsjer afbreekt en in
het water valt, kan dit een schokgolf
veroorzaken van zes meter hoog, die
zeker een gat in de morene zal slaan.
Internationale experts, waaronder prof.
dr. H. Th. Verstappen, voorzitter van
de Internationale Geografische Unie,
waren het er over eens dat de enige op
lossing bestond uit het verlagen van het
waterniveau van het meer met behulp
van een hevel, zodat de morenewal zelf
intact blijft. Het vergraven of opblazen
van delen van de morene is bij het hui-
367
