Mini-serie „Grondexploitatie
(3)
MINI-SERIE
Grondbalans en de rol van geo-informatie
Financieei-economische planbegeleiding vanuit
een ander perspectief
99
Grondbalans
Resultaat naar hoeveelheid
NGT GEODESIA
land management, reallocation, applications
grondbeleid, herverkaveling, praktijk
KEYWORDS
TREFWOORDEN
Voor de plan-econoom is de grondbalans een belangrijk
instrument voor een goede planbegeleiding. Bij een toe
nemende concurrentie om de schaarse ruimte en middelen
is het proces om te komen tot woningbouw en bedrijvig
heid complexer en dynamischer geworden. In dit artikel
wordt aangegeven welke rol geo-informatie hierin speelt.
Binnen de grondexploitatie wordt ge
bruik gemaakt van geo-informatie.
Deze geo-informatie speelt een belang
rijke rol binnen de financieei-economi
sche planbegeleiding. Deze financieei-
economische controle vindt plaats aan
de hand van de grondbalans (ofwel het
„grond in - grond uit" principe). In dit
artikel wordt besproken wat de relatie is
tussen de grondbalans en de geo-infor
matie die beschikbaar is ten behoeve
van de beheersing van de grondexploi
tatie. Daarbij zal onze aandacht zich
richten op een exploitatieplan voor een
woongebied.
Een belangrijk middel voor de finan
cieei-economische controle is de grond
balans, ofwel het „grond in - grond uit"
principe. Het begrip grondbalans
wordt op twee manieren gebruikt: in de
zin van kubieke en in de zin van vier
kante meters. Bij kubieke meters gaat
het erom het grondverzet te berekenen.
Dit is echter niet datgene waar onze
belangstelling nu naar uitgaat. Hier zal
verder het begrip grondbalans worden
gebruikt in de zin van vierkante meters.
Grondbalans staat dan voor het aantal
vierkante meters dat wordt verworven
ten opzichte van het aantal vierkante
meters dat uiteindelijk wordt uitge
geven. Uit de grondbalans blijkt dan
hoe er efficiënt met de beschikbare
ing. K. L. Kooy,
drs. L. W.
Nooteboom,
ing. R. Romkes,
allen werkzaam
bij Bieleveld
Kooy Vastgoed
economie BV
te Nijmegen.
ruimte wordt omgegaan. De grondbalans geeft aan hoeveel
grond het plan ingaat, hoeveel grond er voor gemeen
schappelijke voorzieningen nodig is en hoeveel grond wordt
uitgegeven, vandaar het „grond in - grond uit" principe. Met
de grondbalans wordt ook de financieei-economische con
trole van de grondexploitatie mogelijk gemaakt. In de grond
balans worden namelijk de kosten- en opbrengstendragers
gespecificeerd. De grond die het plan ingaat, de te verwerven
grond, vormt een kostenpost voor de ontwikkelaar van de
grond. In Nederland is de ontwikkelaar van de grond in de
meeste gevallen de gemeente. Dat wil zeggen dat zij de
grond verwerft, vervolgens bouwrijp maakt en tenslotte de
grond uitgeeft. De verwerving en het bouwrijp maken van
de grond zijn dan kostenposten, de uitgifte van de grond is
een opbrengstenpost. De gemeenschappelijke voorzieningen
bestaan bijvoorbeeld uit straten, voetpaden, parkgebied en
dergelijke.
In de traditionele aanpak van de grondexploitatie is de plan
begrenzing bepalend voor de te verwerven percelen. De op
vatting van het Bureau Bieleveld en Kooy is dat, uit
financieei-economische overwegingen, al in een zeer vroeg
stadium van de planvorming een haalbaarheidsonderzoek
moet worden gedaan, juist om de planbegrenzing vast te
stellen. Met een exploitatie-opzet van een plan heeft een
gemeente een bepaald resultaat voor ogen. Met resultaat
wordt in dit geval niet alleen een financieel resultaat bedoeld.
Met nadruk wordt erop gewezen dat hier ook wordt gedoeld
op het te realiseren woningbouwplan of de bedrijvigheid. Er
wordt dus een onderscheid gemaakt tussen het resultaat naar
hoeveelheid en naar financieel-economisch resultaat.
Het is in Nederland gebruikelijk dat er, bij wat grotere
exploitatieplannen, een mix van woningcategorieën wordt
gerealiseerd. Dit wordt ingegeven door het volkshuis
vestingsplan van de gemeente. Daarin geeft zij aan welke
woningcategorieën zij in de komende jaren gerealiseerd wil
zien. In de aanzet tot het maken van een exploitatieplan
wordt aan de hand van het volkshuisvestingsplan bekeken
wat er aan woningcategorieën in dit specifieke (exploitatie)-
plan zou moeten worden gerealiseerd. Daarnaast stellen
453
