Meta-informatie en de toekomst
van GIS
Gegevenslogistiek bij de Rijkswaterstaat
NGT GEODESIA
1995-11
gis/lis, databases, applications
gis/lis, gegevensbestanden, praktijk
KEYWORDS
TREFWOORDEN
Bij de Rijkswaterstaat (RWS) wordt veel gebruik gemaakt
van Geografische Informatie Systemen (GIS). Met het
groeiende gebruik van GIS ontstaat tevens een groeiende
hoeveelheid geografische gegevens. Hierdoor ontstaat de
behoefte bij gebruikers van GIS om inzicht te krijgen in
de hoeveelheid beschikbare gegevens, om op deze wijze
te voorkomen dat gegevens dubbel aangeschaft of
ingewonnen worden, wat een verspilling van financiële
middelen en tijd inhoudt. Tevens is het van belang om
gegevens beter op elkaar aan te kunnen sluiten. Dit kan
bereikt worden door meer gebruik te gaan maken van
dezelfde basisgegevens. Een derde aspect betreft de
kwaliteit van de eindprodukten. Door beter inzicht te
krijgen in de kwaliteit van de gegevens kan de kwaliteit
van de eindprodukten verbeterd worden. Vragen als:
„wie heeft de laatste versie?", „wie is bronhouder?",
„wat is de kwaliteit van bepaalde gegevens" of „waar zijn
bepaalde bestanden te koop?" moeten snel en gemakkelijk
beantwoord kunnen worden.
Om dit te kunnen realiseren is de
Meetkundige Dienst van de RWS bezig
om de gehele gegevenshuishouding te
verbeteren. Hiervoor is een meta-
informatiesysteem ontwikkeld dat in
zicht biedt in de beschikbare geo-
gegevens en een gebruiksvriendelijk da-
ta-browsing en desktop-mapping sys
teem bevat dat toegang geeft tot alle
aanwezige gegevens. Bovendien is het
Loket Geo-gegevens opgericht dat vra
gen van gebruikers op dit punt kan be
antwoorden.
De RWS is een Directoraat-Generaal
van het Ministerie van Verkeer en
Waterstaat en bestaat uit een hoofd
directie, tien regionale directies en zes
specialistische diensten. De verschillen
de RWS-organisaties zijn over vele ves
tigingen verspreid. Zij kennen binnen
hun taakveld een grote mate van auto
nomie. Dit geldt ook voor de geografi-
ing. P. M. Kuggeleijn en ir. R. Dood,
medewerkers van de afdeling GIS Advies
en Onderzoek van de Meetkundige
Dienst van de Rijkswaterstaat.
sche informatievoorziening. De RWS is een grote gebruiker
van geografische informatie. Voorheen vond de geografische
informatievoorziening plaats met behulp van analoge kaar
ten en beschrijvende stukken en rapporten. Tegenwoordig
wordt steeds meer gebruik gemaakt van digitale geografische
informatie. De informatievoorziening loopt voor een groot
deel via geografische informatiesystemen (GIS).
Zoals bij iedere organisatie het geval is ontstaat ook bij de
RWS met het gebruik van GIS een grote groei in de hoeveel
heid digitale gegevens en programmatuur waarmee deze ge
gevens bewerkt of bekeken kunnen worden, zoals standaard
software of specifieke applicaties. Daarmee ontstaat ook een
steeds stijgende behoefte aan inventarisatie en uitwisseling,
zowel binnen elk RWS-onderdeel als voor de RWS als ge
heel [1],
In principe is het Ministerie van Verkeer en Waterstaat één
organisatie waarbinnen gegevens en ontwikkelde program
matuur vrijelijk verspreid en gebruikt
mogen worden. Om dit ook in de prak
tijk te realiseren moet iedere medewer
ker van het ministerie inzicht hebben in
hetgeen beschikbaar is aan gegevens en
programmatuur bij anderen. Ook die
nen eigendomsrechten van gegevens en
ontwikkelde programmatuur duidelijk
vastgelegd te zijn. Voor extern betrok
ken programmatuur en gegevens geldt
bijvoorbeeld vaak dat het gebruik aan
bepaalde voorwaarden is onderworpen.
Bij de RWS is na bijna twee jaar ont
wikkeling in september 1995 een sys
teem in gebruik genomen dat iedere
medewerker inzicht geeft in de bij de
RWS beschikbare geografische gege
vens en programmatuur. Een dergelijk systeem wordt een
meta-informatiesysteem genoemd. Een ander doel van het
meta-informatiesysteem is het ondersteunen van het beheer
van geografische gegevens. Een meta-informatiesysteem kan
vergeleken worden met een geautomatiseerde catalogus
waarin beschrijvingen en karakteristieken van gegevensverza-
511
