1995-m
NGT GEODESIA
van de diverse medewerkers. Het BMIS
is gebaseerd op het prodtikt FRAMME
van Intergraph en wordt geïmplemen
teerd op het Microsoft Windows NT
platform. FRAMME is een systeem
voor het beheer van de ondergrondse
infrastructuur van nuts- en telecombe-
drijven, en kabel- en leidingenexploi
tanten. Naast BMIS levert Intergraph
in samenwerking met haar Business
Partner Raveca de applicatie Schets-
View voor het beheer van de 150 000
aansluitschetsen.
Voor analyse en capaciteitsplanning zal
BMIS worden geïntegreerd met het
netberekeningspakket G-net van Gas
tee en het kortsluit- en „load flow" be
rekeningspakket Vision van de Kema.
Verder zal BMIS worden gekoppeld
aan het financieel en klanteninforma
tiesysteem dat wordt beheerd door het
ACN (Automatiserings Computercen
trum Nutsbedrijven) in Dordrecht.
Het wordt gefaseerd ingevoerd, te be
ginnen met het eerste deelsysteem,
Elektra, dat in augustus 1996 wordt
opgeleverd. De oplevering van het vol
ledige systeem vindt plaats in oktober
1997.
Inlichtingen: Intergraph Benelux BV,
drs. Joyce P. M. Hoornik, telefoon
(023)5666666.
VERSLAGEN
Photogrammetrische Woche
11-15 september 1995
De Photogrammetrische Woche wordt
eens per twee jaar georganiseerd door
het Institut ftir Photogrammetrie van
de Universiteit van Stuttgart en Carl
Zeiss te Oberkochen. De samenwer
king tussen de twee organisaties op geo
detisch en fotogrammetrisch gebied is
al geruime tijd zeer hecht; de eerste fun
geert als de denktank en de tweede is
de soft- en hardware-ontwikkelaar. De
invloed van deze samenwerking op het
vakgebied fotogrammetrie bleek tijdens
deze week zeer opvallend.
Het congresprogramma was geconcen
treerd rond drie onderwerpen, namelijk
fotogrammetrie en remote sensing van
uit de ruimte, digitale aerotriangulatie
en driedimensionale GIS-systemen. Uit
deze keuze blijkt dat de digitale tech
nieken voor het gehele fotogramme-
trische proces steeds sneller, betrouw
baarder en nauwkeuriger worden, met
name door de vooruitgang van onder
zoek in matching-technieken.
De rode draad bij alle onderwerpen was
het PHODIS-systeem (PHOtogram-
metric Digital Image System) van Carl
Zeiss. Dit is een digitaal fotogramme
trisch systeem, met modules voor scan
ning, aerotriangulatie, stereo kartering,
DHM, orthofoto's en monokartering.
Alle applicaties worden ondersteund
door een eigen database. Het systeem is
pas in het voorjaar van 1996 compleet
wanneer de module „automatische
aerotriangulatie" op de markt komt.
Nieuwe functies zijn:
mogelijkheid om alle foto's van een
hele rol film achter elkaar te scannen
met resoluties van 7, 14, 28, 56, 128
en 256 p;
automatische aerotriangulatie;
automatische generatie van DHM-
data met behulp van matching-
technieken; tijdens de demonstratie
werd beweerd dat een DHM van een
model binnen één uur kan worden
gemaakt (zonder nabewerking). Het
systeem geeft de mate van correlatie
aan. De punten met een geringe mate
van correlatie moeten handmatig
worden gecontroleerd;
een nieuwe stereokartering-module
PHODIS ST10. Dit betreft enkele
kleine aanpassingen van het reeds
bestaande PHODIS ST30.
Fotogrammetrie en remote sensing
vanuit de ruimte
De eerste voordracht werd gegeven
door astronaut/cameraman Ulrich
Walter van de MOMS-02/D2-camera
aan boord van de D2-missie, de tweede
Spacelab-missie van de Duitsers, in
samenwerking met de Amerikanen.
Deze camera is een Duitse experimen
tele digitale camera. De missie vond
plaats in april/mei 1993 en omvatte
diverse onderzoeken op het gebied van
materiële wetenschappen, biologie,
menselijke fysiologie, technologie, aard
observatie, astronomie, amateur-radio
en experimentele subsatellieten. Hij
vertelde over zijn ervaringen in de voor
bereiding van de vlucht, het fenomeen
gewichtsloosheid, de training in alle
mogelijke noodsituaties en zijn taak
binnen de missie, het fotograferen van
de aarde. Kortom een interessant ver
haal om mee te beginnen.
Ervaringen met verschillende detectoren
voor CCD-camera's in een testom
geving werden gepresenteerd. De came
ra's worden gebruikt voor het Open
Skies-project om naleving van de ontwa
peningsafspraken, gemaakt in Wenen
op 24 maart 1992 tussen negen War-
schaupact-landen en zestien NAVO-
landen, te controleren.
Tevens werden lezingen gegeven over
de ontwikkelingen van andere aard
observatiesystemen, zoals het Franse
SPOT-programma en enkele nieuwe
satellieten in de Verenigde Staten, zoals
EarlyBird, QuickBird, OrbView en
Space Imaging. De verwachting is dat
deze satellieten in de komende twee jaar
operationeel zullen zijn. Belangrijke
kenmerken van de ontwikkelingen zijn
een kleinere resolutie (tot 1 m) en een
snellere re-visit tijd. De verwachting is
dat levering van de gegevens dan bin
nen vijftien minuten na opname kan
plaatsvinden, mits het noodzakelijke
netwerk bij de klant aanwezig is.
Voorts werden lezingen gegeven over
de volgende onderwerpen:
ervaringen met radarbeelden (SAR)
voor de automatische vervaardiging
van DHM's;
automatische DHM-generatie met
gebruik van MOMS-02/D2-beeld-
data, zoals die tijdens de missie van
april/mei 1993 zijn ingewonnen;
geïntegreerde navigatiesystemen voor
fotogrammetrie;
object-georiënteerde DHM in GIS.
De integratie van DHM's in GIS im-
Digitization
PS1 PhotoScan®
Digitization
PHODIS®SC
Dig. Stereoplotter
PHODIS®ST
Plotting Software
PHOCUS®
CADMAP
CAD/GIS Systems
DEM
Generation
PHODIS® TS
Output
Vector and Raster Data, DEM, Alphanumeric Data
PHODIS®
Basic Software
Digital
Orthophoto
PHODIS®OP
Monoplotting
PHODIS® M
PHOCUS®
CADMAP
Orthophoto Map
Series BG 3000
Raster Plotters
IRIS Plotter
526
