BE&rrax
>995-12
NGT GEODES1A
werknemers hier moeten worden gescreend (muntenverza-
melaars worden waarschijnlijk niet aangenomen!). In het
museum waren de vele munten uitgestald en mochten we
zelf munten slaan. Iedereen kreeg een munt als herinnering.
Tussen de middag, tijdens de overigens uitstekende lunch,
was de bediening aan de verschillende tafels zeer apart. Dat
leidde tot komische taferelen. Voor het samenstellen van een
complete maaltijd moest je soms alle tafels afstruinen. Bij
voorbeeld voor de thee was op een tafel heet water neergezet,
terwijl de theezakjes elders verbleven.
Na de lunch bezochten we het Waterleidingmuseum in
„hartje" Utrecht. We werden gastvrij onthaald door een
aantal oudgedienden. Het museum bestaat sinds 1983, ter
herinnering aan het feit dat toen 100 jaar water uit de kraan
stroomde in Utrecht. Dit museum is het enige in zijn genre
in Nederland. De watertoren is nog steeds in gebruik voor de
watervoorziening in de stad Utrecht. Munten.
Sedert 1856 zijn in Nederland ruim 260 watertorens ge
bouwd. Er bestaan er nog ongeveer 175, waarvan de helft
nog daadwerkelijk in functie is. Omdat watertorens erg
beeldbepalend waren voor de stad of het dorp, zijn er grote
architectonische verschillen. De toekomst van de water
torens wordt het best verzekerd door ze in gebruik te houden
of ze een functionele herbestemming te geven. De Utrechtse
watertoren bestaat uit vier verdiepingen, met uiteraard
bovenin het „reservoir", een vat dat anderhalf miljoen liter
water kan bevatten. Elke verdieping heeft een eigen historie
en inrichting.
In het museum zijn zowel afbeeldingen als voorwerpen te
zien, die met de (drink)watervoorziening te maken hebben,
zoals houten waterleidingbuizen uit de Amersfoortse binnen
stad, een oude waterput en illustraties over de geschiedenis
van het wassen. Benadrukt werd hoe essentieel water is voor
alle leven op aarde en welke technieken momenteel nood
zakelijk zijn om ons allemaal van „zuiver" water te voorzien.
De boodschap was net zo helder: we moeten zuinig zijn op
water!
Donderdag 26 oktober
Deze dag stond in het teken van architectuur. Op de heenreis
was het vooral bijkomen van en napraten over de geslaagde
feestavond. „Het glazen paleis van Van Nelle" in Rotterdam
was het doel, de weduwe Van Nelle, al meer dan 200 jaar
groot in koffie, thee en tabak. Het begon in alle eenvoud in
1782, toen Jan van Nelle en diens vrouw Henrica zich ves
tigden in Rotterdam. Jan overleed in 1811 en de beroemde
weduwe twee jaar later, waarna zoon Jan het bedrijf voort
zette onder de naam „de Erven de weduwe J. van Nelle".
In 1837 fuseerde het bedrijf met „de gebrs. van der Leeuw",
die het in 1845 volledig overnamen. Gedurende drie genera
ties domineerde de familie Van der Leeuw de onderneming
en groeide het bedrijf gestaag. Kees van der Leeuw (1890 -
1973) werd belast met de bouw van de nieuwe fabriek. Hij
had vooruitstrevende denkbeelden over de menselijke arbeid
in de fabriek. Hij wilde daarom een open, licht, luchtig en
zonnig gebouw. Aan het menselijk element diende evenveel
aandacht te worden geschonken als aan de machinerie. Glas,
staal en beton zijn de belangrijkste bouwmaterialen. Aan het
interieur werden hoge eisen gesteld, met als basiskleuren
blauw, rood, geel en zilver.
In 1926 begon men met de bouw en het complex was gereed
in 1930. Een groots bouwwerk met enorme glazen wanden: ,,Het Glazen
„het Glazen Paleis". Het gebouw werd wereldberoemd, Paleis".
562
maar Van Nelle werd onderdeel van
Douwe Egberts en de fabriek staat nu
grotendeels leeg. Men zoekt nog naar
een passende bestemming. Een oplei
ding tot glazenwasser zou geschikt,
maar wellicht wat misplaatst zijn. Men
denkt aan een culturele bestemming.
Het is zaak dat snel een juiste functio
nele bestemming wordt gevonden om
dit erfgoed voor de toekomst te be
houden.
Na een lunch op niveau, in de Euro
mast, ging de reis naar een heel ander
monumentaal pand. Midden tussen
een aantal moderne architectonische
uitingen in Rotterdam staat het Schie-
landshuis, gebouwd in de 17e eeuw.
Door de bombardementen op Rotter
dam is dit het enige gebouw dat nog
rest van vóór die tijd, en dat is ingericht
als Rotterdams museum. In 1665 is het
in opdracht van het Hoogheemraad
schap gebouwd, in 1869 door brand
verwoest en herbouwd naar 19e eeuwse
maatstaven. Tussen 1975 en 1986 is
het „huis" volledig gerestaureerd en in
de oorspronkelijke staat teruggebracht.
Dit kon omdat alle tekeningen, zelfs
van het interieur, nog aanwezig waren.
Het Schielandshuis heeft een brede col
lectie: een prentenverzameling, stijl
kamers, mode van 1790 tot heden, het
KONINGIN DER
NEDERLANDEN
