0
Bij object-oriëntatie gaat men uit van software-compo-
nenten (objecten) of groepen daarvan (objectklassen).
Daarbij worden de eigenschappen in beschrijving (attri
buten) en functionaliteit (methoden) binnen het object
zelf vastgelegd. Een aktie (bijvoorbeeld muteren) wordt
daardoor in feite door het object zelf uitgevoerd op
verzoek (message) van buitenaf (bijvoorbeeld een ander
object). Omdat hiermee eigenlijk het „gedrag" van een
object is vastgelegd, kan men op deze wijze software-
componenten (her)gebruiken binnen applicaties, zonder
op de hoogte te hoeven zijn van alle interne details
binnen de gebruikte objecten (encapsulation en infor
mation-hiding).
voor administratieve bedrijfsautomati
sering hebben vaak geheel afwijkende
kenmerken van die voor technische
applicaties. Denk daarbij aan de hard
ware, besturingssystemen, databases,
applicatie- en ontwikltelsoftware en
data-structuren. Er moet dus een brug
worden geslagen tussen GIS, een vorm
van technische eiland-automatisering
en de overige organisatie-brede be-
drij fsadministratieve automatisering,
rekening houdend met de eisen die zo
wel door de individuele gebruiker als
door de organisatie als geheel worden
gesteld. GIS-technologie zal een inte
graal onderdeel moeten worden van
heterogene applicaties, waar geografi
sche of ruimtelijk-gerelateerde infor
matie slechts een onderdeel is van de
algehele informatiestromen binnen
een organisatie (fig. 1).
De mogelijkheid van data-uitwisseling
tussen systemen in een organisatie, al
dan niet via standaard-uitwisselings
formaten, biedt maar ten dele een op
lossing van het probleem. Data-uit
wisseling is een statisch en moeilijk be
heersbaar proces. Denk daarbij maar
aan de zcWzwuz/r-problematiek. Om
tot een werkelijke en beheersbare dy
namische integratie te komen, is inter
operabiliteit nodig. Daarbij is er ook
op functioneel (of proces) niveau
sprake van integratie tussen systemen.
Deze situatie is vergelijkbaar met een
HiFi-installatie, die bestaat uit losse
componenten die via gestandaardi
seerde aansluitingen met elkaar zijn
verbonden. Interoperabiliteit tussen
de stereo-componenten zorgt ervoor
dat het signaal van de radio kan wor
den opgenomen op de cassetterecor
der of weergegeven via de versterker en
Kader 1.
Object-oriëntatie.
de boxen (fig. 2a). Op dezelfde wijze dient GIS-technologie
te kunnen worden aangesloten op andere bedrijfsadmini-
stratieve of kantoor-automatiseringscomponenten (fig. 2b).
Open en gesloten GIS
Tot op heden is van deze interoperabiliteit met GIS weinig
terechtgekomen. De ontwikkeling van geïntegreerde oplos
singen is een tijd- en geldrovende bezigheid en heeft veelal
geleid tot kunstmatige, monolitische oplossingen die moei
lijk te onderhouden zijn. En dit heeft niet in de laatste
plaats te maken met de (on)mogelijkheden van de heden
daagse GIS-technologie zelf. Vrijwel alle GIS-technologie
is zo opgezet, dat er wel specifieke GIS-applicaties kunnen
worden ontwikkeld, maar geen heterogene applicaties waar
van ruimtelijke informatie slechts een onderdeel uitmaakt.
Veel GIS-produkten vertonen daarbij bovendien gesloten
of proprietary eigenschappen. Bij de meeste produkten uit
zich dat in de aanwezigheid van een speciale, bij het GIS
behorende ontwikkeltaal, die niet geschikt is voor de ont
wikkeling van andere (niet-geo)applicaties. Sommige leve
ranciers gaan zelfs zo ver, dat de gebruikte dataformaten
juridisch worden afgeschermd. In zo'n geval kan alleen uit
wisseling van gegevens via uitwisselingsformaten plaats
vinden. Van echte integratie is pas sprake als integratie zo
wel op data- als op procesniveau plaatsvindt. Interoperabi
liteit brengt de noodzaak met zich mee om bestaande tech
nische en administratieve omgevingen werkelijk open te
breken. En dit geldt dus ook voor GIS-technologie.
Trends en ontwikkelingen
Al met al lijken we steeds verder af te dwalen van het doel:
het daadwerkelijk inzetbaar maken van ruimtelijke infor
matie op de juiste plaats en op de juiste manier, zodat zowel
de individuele eindgebruiker als de organisatie als geheel er
baat bij heeft. De oplossing voor de genoemde problemen
zal worden geboden door een aantal ontwikkelingen op het
gebied van technologie en de standaardisatie daarvan.
Object-oriëntatie bij software-ontwikkeling bestaat al enige
decennia en is dus niet nieuw (kader 1). Voordelen die aan
Fig. 2.
Interoperabiliteit.
Textprocessor
CAD/
GIS
11
NGT GEODESIA
1996-1
Ontwikkelingen in object-technologie
