daarvan kunnen we ons bekwamen. De getoonde matrix-
structuur is te gebruiken voor verschillende typen onder
zoek, bijvoorbeeld:
welke handelingen zijn er op de verschillende typen ob
jecten en hun afbeeldingen mogelijk?
wat is de structuur van handelingsreeksen; zijn deze min
of meer voorgeschreven of zijn er veel vrijheidsgraden
voor de handelende persoon?
welke handelingen komen veel voor, welke weinig?
wordt telkens één object aan een reeks handelingen
onderworpen of doe je steeds dezelfde handeling op
meerdere objecten na elkaar?
wat is de mentale belasting van die handelingen?
hoe moet de taakverdeling zijn tussen mens(en) en com
puters)?
hoe kunnen de objecten en handelingsmogelijkheden zo
goed mogelijk (in uitdrukkingsvorm, compositie en per
spectief) zichtbaar worden gemaakt voor een bepaalde
toepassing?
Dit soort vragen wordt door vele andere disciplines gesteld
en beantwoord. Zij hebben belangstelling voor de werkende
mens en het menselijk handelen in allerlei omstandigheden,
voor werkprocessen en het gebruik van informatie daarbij
18]Ik vertrouw erop dat geodeten en kartografen die ook
hebben of zich eigen willen maken.
Conclusies
Het is voor geodeten en kartografen noodzakelijk metho
den te hebben voor de analyse van het (interactieve)
gebruik van GIS, ruimtelijke informatie en kaarten en
andere grafische voorstellingen, zowel door de externe
gebruikers (,,de markt") als de interne gebruikers (het
personeel).
De analyse van het externe gebruik en die van het interne
gebruik zijn niet wezenlijk verschillend. Het gaat steeds
om een onderzoek van handelingssituaties en de functies
van de informatieverzorging daarbij.
Bij de ontwikkeling van een analysemethode kan worden
voortgebouwd op methoden uit het veld van de taakana
lyse, in het algemeen of bij de mens-computer-interactie
in het bijzonder.
Zelfs wanneer geodeten, zoals beweerd, hier nog niet aan
toe zijn, zullen ze eraan toe moeten zijn.
[1] Lemmens, M. J. P. M., Nationaal Geodetisch Plan.
Veel plannen en missiemaar weinig stuurlui.
NGT Geodesia 1995-4, p. 207 - 210.
[2] Molenaar, M., Is er nog geodetisch onderzoek na het
NGP? NGT Geodesia 1995-6, p. 310 - 311.
[3] Nationaal Geodetisch Plan 1995, p. 75. Delft:
Nederlandse Commissie voor Geodesie.
[4] Maas, A., Is geodesie van ivaardeNGT Geodesia
1995-5, p. 238 - 239.
[5] Medyckyj-Scott, D. H.M. Hearnshaw (ed.),
Human Factors in Geographical Information Systems.
London: Belhaven Press, 1993, p. 236 - 237.
[6] Wild, JZur Problematik der Nutzenbewertung von
Informationen. Zeitschrift für Betriebswirtschaft 41
(1971) 5, p. 315 - 334.
[7] Van der Schans, R., Planologische geodesie, pleidooi
voor een vakgebied. NGT 7 (1977) 8, p. 155 - 160.
[8] Hutchins, E., Cognition in the Wild. Cambridge:
MIT Press, 1995.
[9] Van der Schans, R. H. A. Hettenta, Pragmatische
geo-informatieverzorging (deel 2). NGT Geodesia
1995-6, p. 283 - 289.
[10] Van der Schans, R.,Theoretische aspecten van
DLM/DKM: symmetrische structuren. In: R. van
der Schans (red.), Digitale modellen van terrein en
kaart. Delft: Nederlandse Commissie voor Geodesie,
1995.
[11] Van der Schans, R., Van terrein naar kaart, en terug.
NGT Geodesia 1995-10, p. 459 - 462.
[12] Taylor, D. A., Object-georiënteerde technologie.
Deventer: Kluwer, 1991.
Robinson, K. G. Berrisford, Object-Oriented
SSADM. Hemel Hempstead: Prentice Hall, 1994.
Collins, D., Designing Object-Oriented User Inter
faces. Redwood City: Benjamin/Cummings, 1995.
[13] Kroonenberg, S., Interview in Wagenings Universi
teitsblad, 2 februari 1995.
[14] Microsoft, The Windows Interface Guidelines for
Software Design. Redmond: Microsoft Press, 1995,
p. 41
[15] Kirwan, B. L.K. Ainsworth, A guide to task
analysis. London: Taylor Francis, 1992.
Phillips, M. D. e.a., A Task Analytic Approach to
Dialogue Design. In: M. Helander (ed.), Handbook
of Human-Computer Interaction. Amsterdam: North-
Holland, 1988, p. 835-857.
Diaper, D. (ed.), Task Analysis for Human-Computer
Interaction. Chichester: Ellis Horwood, 1989.
[16] Macaulay, L., Human-Computer-Interaction for
Software Designers. London: International
Thompson Computer Press, 1995, p. 42.
[17] Van Ouwerkerk, R. T. F. Meijman G. Mulder,
Arbeidspsychologische taakanalyse. Utrecht: Lemma,
1994.
[18] Algera, J. A. (red.), Analyse van arbeid vanuit
verschillende perspectieven. Lisse: Swets &t Zeitlinger,
1991.
Nardi, B. A. (ed.), Context and Consciousness: Activity
Theory and Human-Computer-Interaction.
Cambridge: MIT Press, 1996.
Gould, P., The Geographer at Work. London:
Routledge, 1985.
A task, for the users
To improve their products and services, geodesists and carto
graphers shoidd develop methods to analyse how geographical
information, maps and GIS are used. Methods of task analysis
coidd provide a theoretical and practical framework.
158
1996-4
NGT GEODESIA
Literatuur
Summary
