lende gegevensbronnen. Voorbeelden
van toepassingen worden besproken,
zoals bet gebruik van GIS-bestanden
bij de multispectrale classificatie om
tot een beter eindprodukt te komen en
het gebruik van uit satellietbeelden af
geleide gegevens bij het verkrijgen van
informatie voor bijvoorbeeld het be
palen van de mogelijkheden voor
landgebruik. In de laatste twee para
grafen wordt ons een doorkijkje ge
gund naar de toekomst. Onder de kop
Knowledge-based GIS" komen za
ken als (semi-)automatische wegen
extractie, kennisgestuurde beeldver
werking en neurale netwerken aan de
orde. Het hoofdstuk eindigt met twee
lange tabellen met opsommingen van
toekomstige missies en sensoren. Hier
kunnen we bijvoorbeeld lezen dat de
GLAS (Geoscience Laser Altimeter
System) onder meer bedoeld is voor
geodetische en gravimetrische metin
gen.
Elk hoofdstuk sluit af met een uitge
breid literatuuroverzicht; in totaal be
vat het boek 18 pagina's referenties.
Het is opmerkelijk dat remote sen-
sing-boeken al snel de indruk wekken
een allegaartje van toevallige onder
werpen te vormen, waarbij de onder
zoekservaringen en pre-occupaties van
de auteur belangrijker lijken te zijn
voor de keuze van de onderwerpen
dan een samenhangend eindprodukt.
De breedte van het vakgebied is hier
vermoedelijk debet aan. Ook zonder
de achterflap te hebben gelezen, kan
men aan de hand van de behandelde
onderwerpen vaststellen dat de auteur
zich binnen zijn beroep vooral heeft
beziggehouden met geometrische en
thematische aspecten van SAR en met
geïntegreerde GISsen.
De auteur heeft gekozen voor een pro
cesmatige behandeling van de onder
werpen, en niet voor de gebruikelijke
methodologische. Voordeel van deze
behandelingswijze is dat men meer in
zicht krijgt in het geheel van de in de
remote sensing gangbare processen.
Zo vindt men in H.5 de basisprincipes
van alle beeldverwerkingsmethoden
die in de remote sensing worden ge
bruikt om informatie uit digitale beel
den te extraheren, overzichtelijk bij
elkaar. Het boek is dan ook rijkelijk
voorzien van processchema's, in totaal
zo'n achttien stuks, waarvan de meeste
zelfs paginagroot. Het nadeel is wel
dat bij elkaar behorende methoden
verspreid worden behandeld. Zo ko
men matching-technieken voor, zowel
in H.l waarin automatische selectie
van paspunten aan bod komt, als in
H.4 bij de behandeling van het auto
matisch vervaardigen van DHMs, en
wordt de Sobel-operator zowel bij de
beeldverbetering als bij thematische
informatie-extractie behandeld. De
thematische rangschikking heeft er
ook toe geleid dat de extractie van
wegen bij knowledge-based GISsen
aan bod komt en niet, wat meer voor
de hand zou liggen, bij thematisch in
formatie-extractie. Daarnaast komen
door deze manier van structurering
van de stof de principes van remote
sensing niet in H.l aan bod, maar pas
in H.5.
Het boek is voorzien van een uitge
breide index en een 18 pagina's tellen
de woordenlijst, waaruit we onder
andere leren dat POLDER „POlari-
zation and Directionality of Earth's
Reflectances" betekent en dat TBC
staat voor „To Be Confirmed".
Vraagt men zich af wat dit boek toe
voegt aan het brede spectrum van al
bestaande boeken op dit terrein, dan
denk ik dat hier vooral de uitvoerige
behandeling van radarsystemen en van
de geometrische aspecten van satelliet-
beelden moeten worden genoemd.
Deze onderwerpen zou men echter
wel wat uitgebreider en diepgaander
behandeld hebben willen zien, liefst
ten koste van onderwerpen die in an
dere leerboeken beter en uitgebreider
worden behandeld. Maar de uitste
kende literatuurverwijzingen maken
verdieping gemakkelijk. Men moet de
auteur lof toezwaaien voor de proces
matige beschrijving van de onderwer
pen, waardoor men vele aspecten die
behoren bij eenzelfde project, bij el
kaar aantreft. Met dat laatste is het
boek, dunkt mij, meteen ook meer ge
schikt voor beroepsbeoefenaars die
meteen aan de slag willen gaan, dan als
bronmateriaal voor studiedoeleinden.
Hoewel, met de opkomst van het pro-
bleemgestuurd onderwijs dat thans
volop in de belangstelling staat, zou
dat binnen korte termijn weieens an
ders kunnen zijn.
Ondanks de tekortkomingen is het
boek interessant voor geodeten, niet in
het minst omdat het een van de eerste
boeken is waarin de geometrische as
pecten van satellietbeelden op over
zichtelijke wijze ruim in het licht wor
den gezet.
Tjeu Lemmens
TECHNIEK
S^)KKIA Onlangs introduceerde
Sokkia haar nieuwe rio
leringslaser SLP200. Deze compacte
en robuuste laser beschikt over een
zichtbare laserdiode met een krachti
ge, zichtbare straal. Door zijn compac
te vorm is dit instrument te gebruiken
in buizen met een diameter van mini
maal 150 mm. Met de ingebouwde
Ni-Cd accu kan het instrument gedu
rende 30 uur als „stand alone" worden
gebruikt. Het instelbereik van de laser
loopt van -10% tot +30% en het zelf-
nivelieringsbereik van -35% tot 15%
(bij een helling van 0%). Het bereik
van de richtingsinstelling is 4° naar
links en rechts. De laser is 100% stof-
en waterdicht, en afgeperst met stik
stof. Tevens is deze laser uitgerust met
een draadloze infrarood-afstandsbe-
diening, waarmee de laserstraal vanaf
een maximum afstand van 90 meter in
zijwaartse richting kan worden bewo
gen.
Standaard-accessoires zijn: laadappa-
raat, 12V stroomkabel, universeel
richtmerk, centreerpootjes en een Ne
derlandstalige handleiding. Dit alles
past in een robuuste draagkoffer.
Inlichtingen: Sokkia bv te Almere,
telefoon (036) 532 28 80.
283
NGT GEODESIA
1996-6
Nieuwe Sokkia rioleringslaser
