Het Waterstaatkundig Informatie
Systeem (WIS)
De lange weg van steendruk naar bits over het pad
van commercialisering
Gis, mapping, survey
gis, kaartvervaardiging, overzicht
Toen de minister van Verkeer Waterstaat in 1991
besloot de produktie van de Waterstaatskaart 1 50 000
per 1 januari 1994 stop te zetten, kwam een einde
aan een lange traditie. Deze kaart werd namelijk sinds
1864 door de Rijkswaterstaat (en vanaf 1983 onder
verantwoordelijkheid van de Meetkundige Dienst)
gemaakt.
Door Thorbecke persoonlijk is in
1864 opdracht gegeven tot het maken
van deze kaart, omdat volgens inge
nieur Van Egmond omtrent den toe
stand van ons vaderland, ten opzichte
van het water, bij velen een volslagen
onkunde"heerste. Indertijd bestonden
ruim 2500 waterschappen in Neder
land en het overzicht ten aanzien van
het waterbeheer ontbrak. Een schone
taak was dus weggelegd voor de Rijks
waterstaat.
De le editie die tussen 1865 en 1935
verscheen, bestond uit zogenaamde
kwartbladen, omdat met de techniek
in die tijd (steendrukken) grotere
kleurenexemplaren niet mogelijk wa
ren. De le editie bestaat derhalve uit
ongeveer 450 bladen die heel Neder
land afdekken. Latere edities bestaan,
net als de Topografische Kaart schaal
1 50 000, uit 110 kaartbladen. In het
zuidwesten van Nederland is men
begonnen met de inventarisaties voor
de Waterstaatskaart. Mensen van de
Rijkswaterstaat gingen bij de water
schappen langs, bespraken met hen de
waterbouwkundige infrastructuur in
het betreffende gebied, verifieerden
zaken in het veld en meldden de resul
taten terug aan de kartografen op
kantoor. Dit concept is gedurende de
ir. W.J. C.
Wouters,
GIS-adviseur
bij de
Meetkundige
Dienst van de
Rijkswaterstaat.
latere edities van de Waterstaatskaart weinig veranderd. Op
de Waterstaatskaart werd de complete waterstaatkundige
toestand weergegeven: afwatering, watervoorziening, wa
terkering, waterschapsgrenzen en informatie omtrent de
waterwetgeving. Hierbij werd bij de latere edities ook
gebruik gemaakt van overlays (bijvoorbeeld voor de hydro
logische waarnemingspunten) en bijgevoegde boekjes
(provinciale beschrijvingen).
De hoeveelheid uit te beelden informatie is sinds 1864
sterk gegroeid. Al in 1892 werd in „Aantekeningen om
trent de geschiedenis en inrichting van de Waterstaatskaart
van Nederland" geschreven: het is bijna niet te geloven,
hoevele veranderingen ons Nederlandsche terrein ondergaat in
een twintigtal jaren, tengevolge van ontginningen, inpolde
ringen, aanleg van kanalen, spoorwegen, wegen voor gewoon
verkeer, uitbreiding van steden, dorpen, gehuchten enz.
Eigenlijk moet de Waterstaatskaart elke vier tot tien jaar
worden herzien, maar dat herzieningstempo heeft men
nooit gehaald. De Waterstaatskaart werd kosteloos binnen,
en tegen geringe kosten buiten, de Rijkswaterstaat beschik
baar gesteld. De Waterstaatskaart was in de jaren dertig
zelfs hij ieder postkantoor in Nederland te bestellen voor
Produktiezaal
Waterstaats-
kartografie jaren
vijftig.
BÊt
Ém\
303
NGT GEODESIA
1996-7/8
KEYWORDS
TREFWOORDEN
