De HTW van Polman
Vrijdag 28 juni 1996, omstreeks drie
uur in de namiddag, verrichte mr. Jaap
Besemer in zijn functie van voorzitter
van de Raad van Bestuur van het
Kadaster in de Balzaal van het Paleis
Het Loo in Apeldoorn één van de
belangrijkste handelingen van de laat
ste jaren: de onthulling van de nieuwe
Handleiding voor de Technische
Werkzaamheden van het Kadaster
(HTW).
Onder de bezielende leiding van Jan
Polman is vier jaar lang aan dit boek
werk gewerkt, getrokken, geduwd en
gesleuteld door een team van geodeti
sche deskundigen en er is voor Jan,
volgens Besemer, dan ook geen beter
compliment denkbaar dan dat dit 685
pagina's tellend boek de geschiedenis
ingaat als de HTW van Polman.
Hemelbestormend
Ter inleiding van de plechtige doch
heuglijke gebeurtenis, die werd bijge
woond door een honderdtal genodig
den uit de Nederlandse geodetische
wereld, gaf ir. Jan Polman als eerste
een korte toelichting op het werk.
Graag had hij ook prof. Baarda, door
persoonlijke omstandigheden verhin
derd, welkom geheten. Deze is de gro
te drijfveer geweest achter de HTW
van 1956 en voor veel geodeten een
groot leermeester op het gebied van de
mathematische geodesie. In de nieuwe
HTW is de invloed van diens weten
schappelijk werk ook terug te vinden.
De nieuwe HTW is geen hemelbestor
mend boek geworden, sprak Jan, meer
een ordening en standaardisatie van
Theo Scheele,
redacteur.
Polman en
Salzmann:
de beide eind
redacteuren van
de HTW.
bestaande processen op basis van reeds langer bekende
theoretische grondslagen, waarbij gepoogd is met toepas
singshoofdstukken meer aan te sluiten bij de dagelijkse
praktijk.
De HTW, waarin de beheersing van de geometrische
kwaliteit van landmeetkundige processen en produkten
leidraad is, moet er vooral aan bijdragen dat het Kadaster
produkten levert met een verantwoorde kwaliteit. De aan
dacht die de dienst de laatste jaren vooral besteedde aan
efficiencyverbetering en kostenreductie, was niet altijd
even bevorderlijk voor de kwaliteit, zei Jan voorzichtig. Ter
illustratie vermeldde hij een bezoek aan een meetploeg te
velde, waar hij de vraag stelde waarom de blokmaat van een
gebouw niet werd gemeten. „Omdat dan de kans bestaat
dat er een toleransoverschrijding plaatsvindt en dan moe
ten we de fout gaan opsporen was het antwoord.
Gelukkig heeft de leiding van het Kadaster ingezien dat
kostenbeheersing en kwaliteitsbeheersing niet altijd hand
in hand gaan en daarom veel geld en menskracht geïn
vesteerd in de nieuwe HTW.
Jan dankte ook alle medewerkers die bij dit project waren
betrokken en noemde prof. Bogaerts, Martin Salzmann,
Frank van den Heuvel, Frank Kenselaar, Hiddo Velsink,
Johan Kok, Martin Jutte en Axel Smits van de Faculteit
der Geodesie van de TU Delft, Auke Hoekstra van het
Kadaster, alsmede de begeleidingsgroep waarin mede
werkers van Kadaster, gemeenten, Rijkswaterstaat en inge
nieursbureaus.
De nieuwe HTW heeft meer aansluiting gekregen op de
huidige praktijk hetgeen niet wil zeggen dat het daardoor
ook simpel is geworden voor de uitvoerende medewerker,
integendeel, hij/zij zal er hard aan moeten trekken om alles
onder de knie te krijgen. Dat mag ook best gevraagd
worden, want het gaat tenslotte om vakmanschap, aldus
Jan.
Alles mag van de HTW
Het is geen boek met verboden, sprak co-auteur dr. ir.
Martin Salzmann. Het beschrijft alleen de werkwijzen die
tot een produkt leiden dat aan de specificaties voldoet. Van
de HTW mag in principe alles, als je maar kunt aantonen
dat je aan de produkteisen kunt voldoen. Uitgangspunt bij
het schrijven van de HTW was de gebruiker het gereed
schap te geven voor de geometrische kwaliteitsbeheersing
van geodetische produkten en processen. Hij is opgezet
vanuit de kwaliteitsbeheersingsgedachte.
De systematiek van de HTW is gebaseerd op twee pijlers:
kwaliteitsmodel van puntenvelden;
structurering van het proces.
Het eerste maakt een eenduidige beschrijving van de geo
metrische kwaliteit van produkten mogelijk; in het model
wordt die beschreven met de relatieve precisie tussen twee
punten voor elk produkt. Hiermee is de beschrijving ver
gaand gesystematiseerd. Uitspraken als „kwaliteit is wat de
klant wil" zijn niet voldoende. Met de HTW in de hand zal
NGT GEODES1A
1996-7/8
327
