De nieuwe HTW: grondslag voor de
geometrische kwaliteitszorg
Een handleiding voor een systematische kwaliteitsbeheersing
NGT GEODESIA
1996-7/8
cadastre, quality control, applications
kadaster, kwaliteitscontrole, praktijk
KEYWORDS
TREFWOORDEN
De Handleiding voor de Technische Werkzaamheden
van het Kadaster (HTW '56) is jarenlang een standaard
werk geweest voor landmeetkundig Nederland [1].
De principiële gedachtengang in dit boek op het gebied
van de waarnemingsrekening en de puntsbepaling heeft
grote invloed gehad op de ontwikkeling van landmeet
kundige methoden en technieken. Tot op de dag van
vandaag zijn de behandelde principes van de precisie-
beschrijving van puntenvelden nog toepasbaar.
Niettemin is de HTW56 op veel punten verouderd.
Daarom is vier jaar geleden door de toenmalige
hoofddirecteur van het Kadaster besloten dat er een
nieuwe HTW moest komen. Op 28 juni 1996 is tijdens
een presentatiebijeenkomst in Paleis het Loo de nieuwe
HTW geïntroduceerd [2].
Gebleken is dat de behoefte aan een
nieuwe HTW groot is. De veelheid
aan moderne methoden en technieken
vergt een consistente gedachtengang
voor wat betreft de kwaliteitsbeheer
sing van de produktieprocessen en de
kadastrale produkten. De snelle invoe
ring van digitale kaarten betekent dat
enorme hoeveelheden coördinaten bij
elkaar worden gebracht, waarvan lang
niet altijd duidelijk is wat de kwaliteit
daarvan is, hoe verschillende punten
velden bij elkaar passen en hoe de geo
metrische kwaliteit in stand moet wor
den gehouden. Ook kwaliteitscontrole
in het kader van uitbesteding vergt een
referentiekader voor de beschrijving
van de gewenste kwaliteit en een
handvat voor de wijze waarop die kwa
liteit kan worden geleverd.
De HTW handelt met name over het
bewaken en het beheren van de geo
metrische kwaliteit van de verwer
kingsprocessen, tussenprodukten en
eindprodukten. De HTW is dus vooral een handboek
voor de geometrische kwaliteitszorg. In eerste instantie
richt de HTW zich daarbij op de werkzaamheden die bij
het Kadaster plaatsvinden en bij organisaties die nauw
samenwerken met het Kadaster, zoals landmeetkundige
ingenieursbureaus, gemeenten, nutsbedrijven en de Rijks
waterstaat. Onder geometrische kwaliteitsbeheersing wordt
verstaan de beheersing van de kwaliteit van coördinaten
van punten en puntenvelden. Deze gegevens liggen immers
ten grondslag aan de landmeetkundige eindprodukten van
het Kadaster.
De HTW kan op verschillende manieren worden gebruikt.
Allereerst is de HTW normstellend, dat wil zeggen dat
eisen worden gesteld aan de geometrische kwaliteit van de
produkten van het Kadaster. Hieruit
volgen richtlijnen voor de geometri
sche kwaliteitsbeheersing van land
meetkundige processen. Ten tweede is
de HTW een handleiding voor de
dagelijkse landmeetkundige praktijk.
Tenslotte geeft de HTW inzicht in de
theorie die ten grondslag ligt aan de
geodetische gegevensverwerking.
ir.J. Polman, tot 1 juli 1996 directeur
in algemene dienst bij het Kadaster en
dr. ir. M. A. Salzmann, onderzoeker
bij de Faculteit der Geodesie van de
TU Delft.
In de HTW is de algemene gedachten
gang voor de kwaliteitsbeheersing ge
baseerd op twee pijlers. De kwaliteit
van landmeetkundige produkten
wordt beschreven met een kwaliteits
model. Dit model maakt een syste
matische beschrijving mogelijk van de
geometrische kwaliteit van de ver
schillende kadastrale produkten. De
kwaliteit van de meet- en verwerkingsprocessen is voor alle
technieken gestandaardiseerd door middel van de structure
ring van het landmeetkundig proces, dat voor alle procesbe
schrijvingen wordt gebruikt. Het model en de structurering
resulteren in een systematische opzet voor de kwaliteitsbe
heersing. Voor de beheersing van de geometrische kwaliteit
is vanzelfsprekend ook de meetkundige grondslag van be-
295
