Beeldacquisitie
Automatisering
Remote sensing
Close-range
fotogrammetrie
1996-9
NGT GEODESIA
Bij de luchtopname is het gebruik van gestabiliseerde
FMC-camera's uitgerust met GPS en 1NS inmiddels ge
meengoed geworden. De aardobservatie vanuit satellieten
is grotendeels uit de publieke sector naar commerciële han
den overgeheveld. Amerikaanse bedrijven zoals Earth-
Watch hebben ambitieuze plannen aangekondigd voor het
in omloop brengen van hoge resolutie sensoren, tot zelfs
een pixelgrootte van een meter. Ook SPOT-Image gaat zijn
reeds bestaande hoge resolutie sensoren uitbreiden met
sensoren met een nog hogere resolutie. India heeft zijn
satellietprogramma, aanvankelijk alleen bestemd voor
binnenlandse doeleinden, op de wereldwijde markt gecom
mercialiseerd. Ook Rusland heeft zijn fotografische
satellietopnamen, opgenomen vanuit ongeveer 200 km
hoogte en met een pixelgrootte van 2 m, op reguliere
basis geglobaliseerd. De Landsat-reeks wordt voortgezet
met het in omloop brengen van Landsat 7 in 1997, waarbij
veel waarde wordt gehecht aan continuïteit. Naast de
bekende Thematic Mapper (resolutie 30 m) zal een 15 m
resolutie sensor worden ingebouwd. Radarsystemen, zoals
de ERS-1, gaan als beeldvormende sensor een steeds be
langrijkere rol spelen in de geo-informatievoorziening,
vooral voor de tropische gebieden wegens de weersonaf-
hankelijkheid van actieve microgolvensystemen. Om digi
tale fotogrammetrie te kunnen bedrijven, moeten films
worden gescand. Fabrikanten, zoals Helava, Zeiss, Wehrli
en Vexcel, hebben hierbij gekozen voor uiteenlopende op
lossingen. Toch blijkt uit onderzoek dat, ook al zijn de
scanners ontwikkeld voor meettoepassingen, zij nog behept
zijn met diverse onvolkomenheden. Door geschikte soft
ware en kalibratieprocedures kunnen veel beperkingen
worden opgeheven.
Dedigital image
analytical plotter"
van ISM: digitale
fotogrammetrie
voorzien van
analoge ,,knop-
pologie".
Data alleen lost natuurlijk het geo-informatieprobleem niet
op. Er moeten technieken komen om deze gegevens snel en
nauwkeurig te verwerken tot informatie. Daaraan wordt
zowel binnen wetenschappelijke instituten als het bedrijfs
leven hard gewerkt. Hoewel veel onderzoek is verricht naar
topografische feature extractie en wegen- en huizenherken
ning, zijn bruikbare oplossingen, gereed voor implementa
tie op de fotogrammetrische werkstations, nog niet voor
handen. Inmiddels hebben de onderzoekers geleerd om
zich bescheiden op te stellen aangaande de mogelijkheden
van automatisering van het semantische deel van het foto
grammetrische proces. Men tracht deeloplossingen te vin
den door geïntegreerd gebruik van zowel gegevensbestan
den als van methoden waarbij de rol van de operateur nog
steeds toonaangevend blijft.
Hoewel men in de remote sensing aanzienlijke verbetering
van de classificatienauwkeurigheid verwachtte door ge
bruik van neurale netwerken, zijn de resultaten niet hoop
gevend. Vooral het instellen van de vele parameters vormt
een probleem. Meer is misschien wel te verwachten van
Het automatisch
detecteren van
semantische
informatiezoals
huizen, is nog verre
van praktisch
realiseerbaar.
niet-parametrische methoden en het
gebruik van a priori informatie. Daar
naast speelt het gebruik van meerdere
gegevensbronnen, zowel in raster
(beelden, DHM's) als vectorformaat,
een belangrijke factor om tot verbe
tering van de informatie te komen.
Het trefwoord hierbij is integratie van
remote sensing en GIS.
Ook op het terrein van de close-range
fotogrammetrie heeft men het nodige
onderzoek verricht. Voor medische
doeleinden heelt men bijvoorbeeld
technieken ontwikkeld om van gebit
ten automatisch DHM's te vervaardi
gen. Naast de medische en industriële
toepassingen staat het vervaardigen
van stadsmodellen sterk in de belang
stelling, waarbij de close-range foto
grammetrie kan zorgen voor realisti
sche „stadswandelingen". Stadsmo
dellen zijn nodig voor tal van doelein
den, zoals stedelijke planologie, archi-
370
