keurig mogelijk, als een soort affiene transformatie, aan
elkaar aangesloten. Tegenwoordig kan er hoger en nauw
keuriger worden gevlogen en hoeft er dus minder te
worden gemonteerd. Het project Almere is misschien het
laatste dat op deze wijze wordt afgewerkt. Stap voor stap
wordt zo het handmatig vakmanschap vervangen door de
computer. Enkele jaren geleden verdween een goed vak
man die de reprocamera bediende en het in zijn vingers had
daarmee goed onthoekte en overal scherpe repro-negatie
ven te vervaardigen. Hij is inmiddels overleden en heeft de
kunst niet overgedragen. Zijn opvolgers kregen dezelfde
volmaaktheid niet altijd voor elkaar, soms bleef er in de
hoeken wel enige onscherpte bestaan.
Een interessant voorbeeld van handmatige oplossingen was
het probleem van de reflectie in het water. Door de ver
schillende vliegrichtingen was op de ene foto het water
zwart en de naastliggende, waarin de zon reflecteerde, fel
wit. Door een egaal wateroppervlak te creëren en dit erin te
monteren werd het beeld egaler en rustiger. Nadeel was wel
dat eventuele bootjes ook waren verdwenen. Daar stond
tegenover dat een grappige monteerder weieens een af
beelding van een kolossaal groot cruisevaartuig als de
Queen Elisabeth ergens in een heel klein sluizencomplexje
monteerde. Maar dat was niet in Almere.
Het laatste
stukje.
De oorsprong van de montage-opdracht was zuiver ge
schiedschrijving van de groei, volgens Van der Zijpp.
Gekozen werd voor een opnameschaal 1:10 000. Eén keer
is daarvan een vergroting naar schaal 1 500 gemaakt en die
was goed leesbaar. Alle foto's zijn nu opgeborgen in het
Rijksarchief en daar kunt je na jaren nog zien in welk jaar
een stuk land is opgespoten of gebouwd. De montages wer
den veel gebruikt bij de uitvoering van het werk omdat ze
veel beter bij de tijd waren dan kaarten en ook veel meer in
formatie gaven. Een bijkomend gevolg van deze opdracht
was dat er ook nog eens een extra opdracht voor een foto-
vlucht van de Oostvaardersplassen voor het waterpassen
van de ontoegankelijke rietgebieden uit voortkwam; weer
later volgde een opdracht van de gemeente Lelystad en dit
jaar weer een fotovlucht op schaal 1 5500 van de gemeen
te Almere voor controle op illegale bouw.
In de montage-afdeling werden de verrichtingen van Herr
Nowack met belangstelling gevolgd.
Met natmaken, plakken, weer lostrek
ken, retoucheren van te zware foto
stukken vielen de laatste puzzelstukjes
op hun plaats. Toen oók het laatste
stukje op zijn plaats zat, mocht Herr
Nowack met een symbolische hand
druk deze laatste montage en daarmee
zijn eigen laatste handarbeid overdra
gen aan Van der Zijpp.
Veranderingen bij Hansa
Luftbild
Op de montage-afdeling lagen vol
doende interessante afbeeldingen van
fotovluchten om het gezelschap de in
druk te geven waaruit het leven bij
Hansa Luftbild na Almere zal bestaan,
onder andere kaarten van de Duitse
kustkilometrering (en dat alleen is al
een kolossaal eind). Ook in de andere
afdelingen van het bedrijf was een
groot aantal varianten aan werkzaam
heden te zien, zoals de vluchtvoorbe-
reiding die nu nog slechts bestaat uit
het intypen van basisgegevens, waarna
een diskette wordt aangeleverd met al
le gegevens voor de piloot. Op de kar-
teerafdeling zag men de foto-uitwer
king op moderne analytische plotters
of Image-stations, soms met ingespie-
gelde oude bestanden.
Op de automatiseringsafdeling werd
gewerkt aan software-ontwikkeling
voor een leidingenkadaster. Ook wer
den de bezoekers ingelicht over fo
tovluchten met kinematische GPS
(DGPS), die in combinatie met
het aerotriangulatie-stralenbundelpro-
gramma een aanzienlijke reductie
geeft in het aantal terrestrisch te bepa
len paspunten. Volgens Mark is nu
ook een systeem in ontwikkeling om
geheel zonder paspuntbepaling te
kunnen vereffenen. Hiertoe worden
tijdens de opname alle bewegingen
van de camera met een grote nauw
keurigheid geregistreerd en meegege
ven in de vereffening. Op de foto-in-
terpretatie-afdeling gaven stapels in-
fraroodfoto's fraaie en minder fraaie
overzichten over de gezondheidstoe
stand van meer en minder natuurlijk
groen.
Dat het bedrijf in de afgelopen twintig
jaar ook flink is gegroeid, viel af te lei
den uit een uitgebreide en comforta
bele nieuwbouw aan de achterzijde.
438
