voor grondslagmetingen moet gebruik worden gemaakt
van een aansluitingsvereffening, waarbij de transforma-
tieparameters niet bekend worden verondersteld;
voor de precieze bepaling van de NAP-hoogte geldt een
afwijkende procedure;
bij een detailmeting voor de bijhouding kunnen de basis
lijnen worden getransformeerd met gepubliceerde (lan
delijke of regionale) transformatieparameters. De nabij
heidsrelaties worden vervolgens gewaarborgd door een
tweedimensionale aansluitingsvereffening, waarbij de
punten van de digitale kaart bekend worden veronder
steld.
Ontwikkelingen
De GPS meet- en verwerkingstechnieken zijn nog steeds in
ontwikkeling. Voor landmeetkundige toepassingen wordt
steeds meer gebruik gemaakt van actieve referentiestations.
Daarnaast kan bij de verwerking van GPS-metingen ge
bruik worden gemaakt van een netwerkoplossing in plaats
van de inmiddels al klassieke basislijnen. Ook aan een
combinatie van actieve stations en een netwerkoplossing
wordt momenteel gewerkt in het kader van het Actief GPS
Referentie Systeem (AGRS).
De verbetering van de GPS-technieken is er vooral op ge
richt de gebruiker in het veld niet slechts te laten meten,
maar ook de berekeningen voor een groot deel te laten uit
voeren. Als men in het veld de basislijn kan berekenen (of
kan vaststellen dat dit met een bepaalde waarnemingstijd
zou kunnen), kan immers op een volgend opstelpunt
worden opgesteld. Hierdoor kan de meetduur per opstel-
punt aanzienlijk worden bekort en kan in sommige ge
vallen zelfs (bijna) real time worden gemeten. Door ge
bruik te maken van referentiestations hoeft de landmeter
alleen de punten te bezoeken waar hij ook daadwerkelijk
moet meten. Voor veel toepassingen betekent dit dat met
een éénmansploeg kan worden volstaan. Bij de berekening
van basislijnen in het veld hoort ook uitzetten tot de moge
lijkheden van GPS. Als men in het veld de basislijn wil
berekenen, zijn naast de metingen van de eigen ontvanger
ook die van de referentie-ontvanger nodig. Voor het over
zenden van deze metingen zijn betrouwbare en snelle data-
verbindingen nodig. De kwaliteit, het bereik en de capaci
teit van de dataverbindingen zijn momenteel vaak nog
ontoereikend, maar de technische ontwikkelingen op dit
gebied gaan snel. Daarnaast vereist de real time berekening
van de basislijnen zeer snelle algoritmen.
Snelle berekening van basislijnen
Er is de afgelopen jaren een grote vooruitgang geboekt in
de snelheid van de berekening van basislijnen. Deze is
voornamelijk afhankelijk van de oplossing van de zoge
naamde fase-meerduidigheden (die gerelateerd zijn aan het
gehele aantal golflengten tussen ontvanger en satelliet).
Meerduidigheden worden in het Engels ambiguities ge
noemd. Een voorbeeld van een algoritme voor de snelle be
rekening van de meerduidigheden is de aan de TU Delft
ontwikkelde Lambda-methode [9]. Voor basislijnen met
een lengte tot 10a 15 km is vaak een
meetduur van enkele seconden vol
doende. Dergelijke algoritmen zijn
zeer geschikt voor berekeningen in het
veld. De ontvanger geeft een signaal
als de basislijn berekend is en de land
meter kan vervolgens naar een volgend
opstelpunt. Dit maakt een efficiënte
detailmeting met GPS mogelijk.
Fig. 4.
Hoogteverschillen
ten opzichte van de
geoïde (NAP) en de
ellipsoïde GPS).
Een recente ontwikkeling in de GPS-
landmeetkunde is het gebruik van
zogenaamde actieve referentiestations.
Hierbij verricht een vast opgestelde
ontvanger continu metingen. Er zijn
stations die hun metingen real time
naar de gebruikers overzenden, sta
tions waarvan de metingen worden
bewaard voor later gebruik en stations
die beide mogelijkheden bieden. Als
de metingen worden opgeslagen,
vraagt de gebruiker na de metingen de
meetgegevens van het referentiestation
op. De keuze van het soort station is
afhankelijk van het soort meting en de
mogelijkheden om een dataverbinding
te realiseren. Het referentiestation kan
voor de duur van een project door de
gebruiker zelf worden opgezet. Het is
ook mogelijk door derden een station
te laten beheren.
Het voordeel van actieve referentie
stations is dat de gebruiker niet zelf op
het referentiepunt hoeft te meten. Al
leen de te meten punten worden met
een mobiele ontvanger (meestal rover
genoemd) bezocht. Het is zelfs zo dat
als de metingen of de real time data-
verbinding met het referentiestation
niet worden onderbroken, continu
kan worden gemeten. Deze techniek
wordt wel real time kinematic ge
noemd. Onderbreking van het satel
lietsignaal loss of lockof de dataver
binding betekent dat de basislijnbere
kening opnieuw moet worden gestart
met de berekening van de fase-meer-
406
1996-10
NGT GEODESIA
terrein
geoi'de (NAP)
ellipsoïde
Actieve referentiestations
