Actief GPS-referentiesysteem
voor Nederland
Een tussentijdse stand van zaken
positioning, gps, applications
puntsbepaling, gps, praktijk
In oktober 1995 ondertekenden de vier betrokken
partijen, Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat
(MD), Kadaster, TU Delft Faculteit der Geodesie en
Nederlandse Commissie voor Geodesie (NCG) een
samenwerkingsovereenkomst waarin is afgesproken
om gezamenlijk een prototype van een Actief GPS-
referentiesysteem voor Nederland (AGRS.NL) te realise
ren en tevens de exploitatie van dit systeem voor te
bereiden. De oorspronkelijke plannen staan beschreven
in [1] en [2]. In dit artikel staan de ontwikkelingen sinds
de ondertekening van de overeenkomst centraal.
Een directe aanleiding voor het
AGRS.NL is de, inmiddels door de
MD gestarte, Vijfde Nauwkeurig
heidswaterpassing, waarvoor millime
ter-nauwkeurigheid in de hoogte ge
wenst is. De belangen van het Kadas
ter bij het AGRS.NL liggen bij de
landmeetkundige toepassingen met
centimeter-nauwkeurigheid. De TU
Delft en de NCG hebben vooral be
langstelling uit wetenschappelijk oog
punt. Daarnaast bestaat er gezamenlij
ke zorg voor de bewaking van de inte
griteit van het nationale referentiesys
teem. Het zal nog even duren voordat
landmeters met de nu gebruikelijke
snelle GPS-meettechnieken met centi-
meter-precisie hun punten binnen het
AGRS.NL kunnen bepalen, maar dat
is wel het perspectief voor de toe
komst. Met meettijden van uren is het
nu al mogelijk om met centimeter-
precisie zeer grote netwerken te meten
met zijdelengten van honderden kilo
meters. Het Europa omspannende
EUREF-netwerk is hiervan een goed
voorbeeld. De reden dat er zo lang
moet worden gemeten, is dat de ver
schillende foutenbronnen niet goed
ir. M. E. E.
Haagmatis,
Meetkundige
Dienst van de
Rijkswaterstaat,
co-auteurs:
dr. ir. H. v.d.
Marei TU Delft
Faculteit der
Geodesie en
ir. J. van Buren,
Kadaster.
genoeg bekend zijn. Door nu maar lang genoeg te meten,
kunnen de foutenbronnen uit de GPS-gegevens zelf
worden geschat en worden resteffecten bovendien uitge-
middeld. De foutenbronnen zijn te verdelen in satelliet-
baanfouten en invloeden van de atmosfeer, nog weer te
verdelen in de hoger gelegen ionosfeer en de onderste
luchtlagen aangeduid met troposfeer. Netwerken van per
manente stations zijn bij uitstek geschikt om de invloed van
deze foutenbronnen te onderzoeken. Dat is al dagelijkse
praktijk voor de sateilietbanen die door een wereldwijd net
werk (International GPS Service for Geodesy and Geo-
dynamics, IGS) nauwkeurig worden berekend. Verwacht
mag worden dat met het AGRS.NL goede modellen zijn op
te stellen voor de invloed van de atmosferische foutenbron
nen, zodat deze geëlimineerd kunnen worden. Uiteraard
wordt hiernaar veel onderzoek gedaan onder andere door
de TU Delft, zoals het promotie-onderzoek van Dennis
Odijk naar snelle GPS puntsbepaling in de context van niet
verwaarloosbare atmosferische vertragingen.
Dit alles moet uiteindelijk resulteren in de mogelijkheid om
ook met korte meettijden de soms grote afstanden naar de
AGRS-stations te overbruggen. Daarbij moet nog blijken of
het AGRS.NL niet verder moet worden verdicht. De keuze
voor het huidige aantal referentiestations wordt niet inge
geven door de snelle technieken, maar door de eisen die
precisie-toepassingen stellen. In [3] wordt de situatie voor
meting in het AGRS geschetst en worden de verschillen
met het gebruik van een enkel referentiestation aangegeven.
Tevens wordt gesignaleerd dat voor het verdichten van de
grondslag en de bijhouding met een AGRS een visie moet
worden ontwikkeld. Hiervoor wordt een aantal oplossings
richtingen gegeven, zoals het toepassen van correcties op de
berekende coördinaten, de definitie van een nieuw refe
rentiestelsel of het concept van dynamische coördinaten,
waarbij kleine discrepanties voor lief worden genomen.
Bovengenoemde toepassingen hebben invloed op de gehele
opzet en uitrusting van het AGRS.NL. Voor het prototype
is gekozen voor een cluster van, voorlopig vijf, permanent
opgestelde GPS-ontvangers waarvan de gegevens door een
centraal rekencentrum worden verwerkt.
517
NGT GEODESIA
1996-12
KEYWORDS
TREFWOORDEN
