Publicatie van de geoïde voor Nederland
In de afgelopen jaren is in samenwer
king tussen de Faculteit der Geodesie
van de TU Delft en de Meetkundige
Dienst van de Rijkswaterstaat (MD)
gewerkt aan de berekening van een
nieuwe geoïde voor Nederland. Deze
samenwerking heeft geleid tot een
geoïdemodel voor Nederland met cen-
timeter-precisie, berekend door E. J.
de Min (fig. 1). Kennis van de geoïde
met dergelijke precisie is noodzakelijk
voor omrekening van GPS-hoogtege-
gevens ten opzichte van de WGS84-
ellipsoïde naar hoogten ten opzichte
van het referentievlak van het NAP
[1] [2]. De MD is verantwoordelijk
voor de verspreiding van dit geoïde
model. Deze distributie vindt plaats
door middel van een tweetal software-
applicaties.
Coördinaat Calculator
CC versie 3.0
De Coördinaat Calculator CC versie
3.0 is een MS-Windows applicatie,
ontwikkeld in opdracht van de MD.
Het oorspronkelijke doel van dit pro
gramma was om transformaties tussen
ir.A.J. M.
Kosters,
Meetkundige
Dienst van de
Rijkswaterstaat.
De Coördinaat
Calculator
CC versie 3.0 is
verkrijgbaar
bij de MD.
De module
GEODEMIN
is verkrijgbaar
als gratis bijlage.
Fig. 1.
De geoïde voor
Nederland ten
opzichte van Bessel
veelvuldig voorkomende coördinaatstelsels te standaardise
ren voor gebruikers binnen de Rijkswaterstaat. Nu wordt
ook met behulp van dit programma de geoïde voor Neder
land toegankelijk gemaakt. Bij de transformatie van
WGS84-coördinaten naar RD-coördinaten en NAP-hoog-
ten en vice versa worden de formules en parameters die zijn
voorgeschreven in de nieuwe HTW [4], toegepast en wordt
het geoïdemodel voor Nederland van De Min gebruikt.
Daarnaast kunnen uit ingevoerde RD-, Bessel- of WGS84-
coördinaten direct de geoïdehoogte en de schietloodafwij
kingen ten opzichte van de Bessel- en de WGS84-ellipsoïde
worden berekend. Een voorbeeld hiervan ziet u in fig. 2,
waar beide mogelijkheden zijn gebruikt om aan te tonen
dat de hoogte van een NAP-peilmerk in de OLV-toren te
Amersfoort ten opzichte van de WGS84-ellipsoïde inder
daad de som is van de gepubliceerde NAP-hoogte van dit
punt en de berekende geoïdehoogte ten opzichte van
WGS84.
Module GEODEMIN
Voor toepassing van het geoïdemodel De Min 1996 in
geodetische verwerkings- en vereffeningspakketten is een
module beschikbaar, die direct door deze pakketten kan
worden aangeroepen. Met deze module GEODEMIN
wordt het geoïdemodel in de gegevensverwerking geïnte
greerd.
Gebruik van de Coördinaat Calculator
De geoïde van Nederland is berekend ten opzichte van
ETRS89, wat in de praktijk gelijk kan worden gesteld aan
WGS84. Met behulp van de Coördinaat Calculator is men
in staat om voor een punt de geoïdehoogte ten opzichte van
de WGS84-ellipsoïde te berekenen. De geoïdehoogte ten
opzichte van de Bessel-ellipsoïde wordt berekend uit de
geoïde ten opzichte van WGS84 en door transformatie met
behulp van de transformatieparameters die zijn voorge
schreven in de HTW. Dit heeft tot gevolg dat geoïde-
hoogten ten opzichte van Bessel alleen in combinatie met
de parameters uit de HTW mogen worden gebruikt [3].
Conform de Delftse theorie voor het aansluiten van pun-
tenvelden wordt echter in de HTW voorgeschreven om bij
het aansluiten van GPS-netwerken voor paspuntsbepaling
lokaal transformatieparameters te schatten, zodat kleine
lokale afwijkingen in het RD-net zo goed mogelijk worden
geneutraliseerd. Dit heeft echter een ongewenste invloed
op de berekende NAP-hoogten. Dit is niet ernstig bij pas-
puntsbepaling, omdat hier aan de hoogtecomponent
slechts een nauwkeurigheidseis op decimeter-niveau is ge
steld [4]. Voor nauwkeuriger hoogtebepaling met GPS,
bijvoorbeeld voor bijhouding van het NAP-peilmerkennet,
moeten echter voorschriften worden ontwikkeld om op een
verantwoorde wijze de aansluiting van GPS-netwerken op
het peilmerkennet van het NAP te laten plaatsvinden. Dit
probleem werd reeds aangestipt in [5] en zal verder worden
545
NGT GEODESIA
1996-12
-40 -20 0 20 40 60 80 100
