Kaartvernieuwing in de HTW
De digitale aanpak van een oud ambacht
mapping, revision, applications
kaartvervaardiging, vernieuwing, praktijk
De nieuwe Handleiding voor de Technische Werkzaam
heden van het Kadaster (HTW) bevat een afzonderlijk
hoofdstuk over kaartvernieuwing. De HTW richt zich
met name op de geometrische kwaliteit. Bij een kaart
vernieuwing is de kwaliteit van het eindresultaat in hoge
mate afhankelijk van de kwaliteit van de beschikbare
gegevens en de inrichting van het werkproces. Een
verantwoord kwaliteitsbeheer vereist daarnaast
professionele en ambachtelijke vaardigheden: inzicht,
kennis en ervaring in technieken die in de loop van de
tijd zijn toegepast bij de vervaardiging en bijhouding
van de kaart. In dit artikel wordt de aanpak van het
kaartvernieuwingsproces in de HTW beschreven en
wordt ingegaan op de problemen die hierbij spelen.
In de eerste plannen voor de nieuwe
HTW [3] was de kaartvernieuwing
niet als een afzonderlijk onderwerp
opgenomen. Wel werd besloten om in
een appendix aandacht te besteden aan
het digitaliseren van kaarten. Toch is
de geometrische verbetering van kaar
ten een interessant onderdeel van de
kaartvernieuwing. Het verbeteren is
goed vergelijkbaar met de bijhouding
van een kaart. De geometrische aspec
ten van de bij houding komen uitvoe
rig in andere hoofdstukken aan de
orde. Waarom dan nog een afzonder
lijk hoofdstuk over kaartvernieuwing?
Een belangrijke overweging om dit
wel te doen, was de constatering dat
bij veel vernieuwingsprocessen de geo
metrische kwaliteit van het eindresul
taat niet goed beheersbaar blijkt. Een
probleem hierbij is meestal dat de
kwaliteit van de beschikbare gegevens
niet goed bekend is. Verder is het zo
dat kaartverbetering niet tijdelijk,
maar blijvend en structureel is. De
ir. A. V.
Hoekstra,
beleids
medewerker
bij de concern
stafvan het
Kadaster te
Apeldoorn.
geometrische kwaliteit van een kaart, zoals de kadastrale
kaart die voortdurend wordt bijgehouden, zal regelmatig
moeten worden verbeterd. Door de beschikbaarheid van
allerlei digitaal kaartmateriaal zal bovendien de behoefte
toenemen om de inhoud van verschillende kaarten te com
bineren en op elkaar af te stemmen. Al met al redenen
genoeg om in de HTW expliciet aandacht te besteden aan
het fenomeen kaartvernieuwing. In dit artikel komt met
name de geometrische verbetering aan de orde. Een belang
rijk aspect hierbij is het combineren en op elkaar af
stemmen van kaarten en puntenvelden.
Uitgangspunten en opzet
De HTW richt zich niet specifiek op de huidige vernieu
wing van kadastrale kaarten. Er is gekozen voor een opzet
die algemeen toepasbaar is. De verscheidenheid aan vor
men en methoden voor kaartvernieuwing is groot. De nu
nog in gebruik zijnde kartografische werkprocessen zijn
modelmatig niet goed te beschrijven. Bovendien zullen
deze processen hun betekenis verliezen naarmate kaarten
meer digitaal beschikbaar komen. Daarom is de HTW uit
sluitend gericht op digitale werkprocessen. Er worden geen
specifieke toepassingen behandeld. Wel kunnen bij elke
toepassing deelprocessen worden onderscheiden. In de
HTW worden deze deelprocessen afzonderlijk behandeld.
Een gebruiker kan deze combineren tot één specifiek werk
proces voor een bepaalde toepassing. Men zal hierbij uiter
aard rekening moeten houden met de vereiste kwaliteit en
de beschikbare technische hulpmiddelen.
Centraal in de HTW staat de geometrische kwaliteits
beheersing van punten en puntenvelden. Aspecten die
samenhangen met de opbouw en structuur van digitale be
standen, zijn buiten beschouwing gebleven. Ook is het niet
mogelijk geweest om in te gaan op toekomstige ontwikke
lingen, zoals een objectgericht kwaliteitsbeheer. Techni
sche aspecten met betrekking tot digitaliseren, scannen en
vectoriseren van analoge kaarten zijn opgenomen in een
appendix. In de HTW is verder veel zorg besteed aan het
gebruik van eenduidige termen en begrippen. Ook bij de
GEODESIA
1997-1
KEYWORDS
TREFWOORDEN
27
