kaartvernieuwing ontstaan niet zelden misverstanden en
spraakverwarringen. Daarom worden eerst enkele termen
en begrippen verklaard. Vervolgens zullen de verschillende
deelprocessen nader worden toegelicht.
Kaartvernieuwing is een algemeen begrip voor de processen
waarbij een bestaande analoge of digitale kaart geheel of
voor een deel wordt vervangen door een nieuw product. In
de HTW worden hierbij de navolgende activiteiten onder
scheiden:
omzetting ofwel conversie van de inhoud of een selectie
van de inhoud van één of meer bestaande kaarten. Hier
bij wordt de geometrie niet verbeterd;
kaartverbetering waarbij de kaartinhoud met behulp van
aanvullende gegevens structureel wordt gecorrigeerd los
van de normale bijhouding van de kaart.
Deze activiteiten kunnen elk afzonderlijk of in combinatie
met elkaar worden uitgevoerd. Het volledig opnieuw ver
vaardigen van een kaart met uitsluitend nieuwe gegevens
valt niet onder het begrip kaartvernieuwing.
Afhankelijk van de wijze waarop de betrokken kaartinhoud
wordt vastgelegd, kunnen drie soorten conversies worden
onderscheiden:
A-A conversie. Hierbij wordt een analoge kaart of een deel
daarvan gekopieerd (bijvoorbeeld fotografisch) op één of
meer nieuwe tekeningdragers;
A-D conversie. Dit is de omzetting van een analoge kaart
of een deel daarvan in een digitale vorm. Naast de geo
metrie worden als regel ook gegevens opgenomen voor de
identificatie van objecten en voor de verdere beschrijving
van de kaartinhoud. De conversie van de geometrie be
perkt zich tot het digitaliseren van het kaartbeeld en de
transformatie naar het gewenste coördinatenstelsel;
D-D conversie. Dit betreft een herschikking van gegevens
of een herstructurering van een digitale kaart. De conver
sie van een lijngerichte structuur naar een objectgerichte
structuur is hiervan een voorbeeld.
In alle situaties gaat het om de conversie van een kaart. Het
begrip kaartconversie wordt echter alleen toegepast als syno
niem voor de A-D conversie.
Een kaartverbetering kan in principe betrekking hebben op
alle onderdelen van de kaartinhoud, dus zowel op de geo
metrie als bijvoorbeeld op de thematiek. Hierbij gaat het
niet om incidentele correcties maar om een structurele ver
betering. Verbeteringen kunnen alleen worden gerealiseerd
met aanvullende gegevens in de vorm van aansluitingspun-
ten, meetgegevens en geometrische relaties. Hiervoor moe
ten betrouwbare gegevens worden gebruikt, die op een cor
recte wijze worden gemodelleerd en verwerkt. Voor een
kaartverbetering worden zoveel mogelijk bestaande gege
vens gebruikt. De inwinning van nieuwe gegevens wordt
beperkt vanwege de daaraan verbonden kosten. De selectie,
interpretatie en verwerking van vooral bestaande gegevens
stellen de nodige eisen aan de vakbekwaamheid van mede
werkers. Het gebruik van onbetrouwbare gegevens of een
gebrekkige modellering kan gemakke
lijk leiden tot een verslechtering in
plaats van een verbetering van de geo
metrische kwaliteit.
Bij de aansluiting van puntenvelden
wordt onderscheid gemaakt tussen
aansluitingspunten en overige zoge
noemde vrije punten. Vrije punten
zijn slechts in één puntenveld bekend.
Voor de aansluiting kan, behalve van
aansluitingspunten, ook gebruik wor
den gemaakt van meetgegevens en
geometrische relaties tussen punten
uit verschillende puntenvelden. Hier
voor worden de begrippen aanslui
tingsrelaties en aansluitingselementen
geïntroduceerd.
Fig. 1.
Voorbeeld van een
aansluitingsrelatie
en aansluitings
elementen.
Aansluitingsrelaties zijn meetgegevens
(bijvoorbeeld een hoek of afstand) en
geometrische relaties (bijvoorbeeld het
samenvallen van lijnelementen) tussen
punten uit verschillende puntenvel
den. Aaitsluitingselementen zijn alle
aansluitingspunten, de aansluitings
relaties en de vrije punten die bij een
aansluitingsrelatie zijn betrokken. In
fig. 1 is hiervan een voorbeeld gegeven.
Deelprocessen
Een kaartvernieuwing kan zich beper
ken tot een eenvoudige A-D conversie.
In de meest complexe vorm bestaat een
vernieuwing uit een combinatie van
een conversie en een verbetering waar
bij meerdere kaarten, aanvullende
meetgegevens, bekende coördinaten en
geometrische relaties worden benut.
Bij alle vormen van kaartvernieuwing
kunnen deelprocessen worden onder
scheiden. In fig. 2 zijn deze deelproces
sen schematisch weergegeven. In fig. 3
■997-1
GEODESIA
Kaartvernieuwing
Kaartconversie
Kaartverbetering
Aansluitingsrelaties en
aansluitingselementen
puntenveld Z
puntenveld W'
lijnelementen In W'
lijnelementen in Z
a gemeenschappelijk aansluitingspunt
eg en fh gemeenschappelijke lijnelementen als aansluitingsrelatie
vrije punten als aansluitingselementen
28
