Nieuwe Kaart van Nederland
Nederland is nog lang niet vol
Je moet het maar durven zeggen dat
Nederland niet vol is, als de conflicten
over stadsuitbreidingen, aanleg van
spoor- en autobanen contra verlies aan
natuurwaarde, al of niet in de vorm
van referendums aan de orde van de
dag zijn.
Vierhonderd stedenbouwkundigen,
landschapsarchitecten, infrastructuur
ontwerpers en planologen kropen op
verzoek van de Stichting Nieuwe
Kaart rond de tafel om de vraag rond
om het volle vaderland eens kritisch te
bezien. Aan de hand van zorgvuldig
verzamelde plannen van alle mogelijke
overheidsinstellingen werd een kaart
vervaardigd, die een beeld geeft hoe
ons land eruit ziet als die plannen in
2005 zijn uitgevoerd. En dat is niet zo
Theo Scheele,
redacteur.
best, of misschien juist wel. Enerzijds
geeft de kaart aan wat een bende de
planologen ervan maken en aan de an
dere kant dat er nog ruimte genoeg is
in Nederland. Boze tongen beweren
dat dit komt omdat er een grotere
kaartschaal is gehanteerd. Voorheen
werd alles afgebeeld op schaal
1 50 000, de Nieuwe Kaart is ver
vaardigd op 1 10 000. Weliswaar zijn
de bebouwde delen daarop veel groter
zichtbaar, maar natuurlijk ook de vrije
ruimte waarvan er schijnbaar dan ook
nog genoeg voorhanden is. Toch zal er
de komende jaren door de uitvoering
van het ambitieuze woningbouwpro
gramma Vinex en een nog ambitieuzer
ecologisch plan wederom 25 000 ha landbouwgrond wor
den omgezet in stedelijk gebied en 225 000 ha aan de
natuur zijn teruggeschonken. En dat is niet niks.
De Nieuwe Kaart werd op 20 maart 1997 in het Utrechtse
muziekcentrum Vredenburg luidruchtig aan den volke ver
toond. In tegenstelling tot Nederland was het muziek
centrum wel helemaal vol en tot de nok toe gevuld. Van-
daaruit had je een mooi uitzicht op de Grote Kaart die op
de vloer was uitgespreid ter aanbieding aan minister De
Boer. Maar zij was weggeroepen naar het Europees parle
ment en sprak haar boodschap daarom via een levensgroot
videoscherm over de menigte uit. Zij legde vooral de na
druk op kwaliteit die niet alleen in de grote lijnen moet
worden gevonden van de grote projecten die alle aandacht
eisen, maar vooral ook in de details, in de verandering en
aanpassing van hetgeen reeds bestaat. Zij vroeg aandacht
voor de kwaliteit van de leefomgeving en pleitte voor ont
werpen op regionale schaal, wat precies past in de visie van
de samenstellers van de Nieuwe Kaart. Regionale steden
bouw, hard naast zacht, groot naast klein, Rijk naast ge
meente, naast provincie. Voor de Nieuwe Kaart, die zij zag
als impuls uit de vakwereld op de toekomstige ontwikkelin
gen, had zij veel waardering. Zij beloofde er in de toekomst
rekening mee te houden en de geëtaleerde visie ook onder
de aandacht van haar collega's te brengen. Met die woor
den onthulde zij de kaart van het vaderland, die tot op dat
moment in duister gehuld de vloer van de grote zaal be
dekte en verdween zelf van het scherm.
Papieren afdrukken van de kolossale kaart werden over
handigd aan mevrouw Versnel, voorzitter van de Tweede
Kamer-commissie voor VROM, Opstelten, voorzitter van
de VNG en Den Dunnen, secretaris-generaal van VROM,
met het verzoek daarmee de discussies omtrent Nederlands
inrichting aan te wakkeren. Die discussie startte reeds
op deze feestelijke bijeenkomst waar allereerst een aantal
stellingen uit voorbereidende discussies werd gepresen
teerd. Zes stellingen waren beloofd, maar het werden er
zestien, keurig geëtaleerd en aantrekkelijk omkleed met
balletdans (zomaar op die mooie kaart), aangevuld met toe
spraken van enkele columnisten.
Henk Hofland, columnist van NRC Handelsblad, betitel
de de hedendaagse strijd om de ruimte in Nederland als
planologisch landjepik. Er was verschil met het spel uit zijn
jeugd: het algemeen belang. Hij wees daarbij op de acties
rondom de aanleg van de HSL, de Betuwelijn en de tweede
Maasvlakte. Hierin zien we het wezenlijke verschil met het
oude landjepik waar iedere partij gewoon wilde winnen,
zonder zich op het algemeen belang te beroepen. Dat
maakte het verloop van het spel aanzienlijk gemakkelijker.
Bij het nationale spel is echter een scheidsrechter nodig en
GEODESIA
>997-5
233
