Fig. 5.
Verschillen tussen
ijswaterpassingen
en secundaire
waterpassingen
in mm.
metingen en de ijswaterpassing op het Ijsselmeer, variëren
binnen de centimeter, afhankelijk van de verwerkingspro
cedure die voor GPS-metingen wordt gebruikt. Er is nog
geen sluitend oordeel over wat de beste verwerkingsproce
dure is.
Secundaire waterpassingen '9l/'92
Als de hoogteverschillen uit de aansluitingswaterpassingen
worden opgeteld bij de uit de ijswaterpassingen bepaalde
hoogten van de nulpunten, worden vrije hoogten verkre
gen van de peilmerken. Met uitzondering van het merk in
Volendam waren alle merken uit de ijswaterpassingen ook
opgenomen in een secundair waterpasnet uit 1991/1992.
Uit de vrije vereffening van dit net zijn ook vrije hoogten
verkregen. De verschillen tussen de vrije hoogten (ijswater
passingen - secundaire waterpassingen) staan gegeven in
fig. 5. Het verschil in het basispunt
Lelystad is hier op 0 gezet (basispunt).
De verschillen lijken vrij groot (tot
11 mm), maar moeten worden afgezet
tegen de precisie van zowel de optische
als de ijswaterpassing. De precisie van
de vrije hoogten uit de optische water
passingen is redelijk te beschrijven met
een 1 D-Baarda-Alberda-vervangings-
matrix [3], waarbij de parameter cl
0,2 mnr/km. De precisie van de ijs
waterpassingen is in principe af te lei
den uit de spreiding van de baakaf
lezingen, maar deze is waarschijnlijk te
optimistisch omdat er nog systemati
sche fouten aanwezig kunnen zijn.
Om een indruk te krijgen van de wer-
kel ijke precisie van de ijswaterpassin
gen kan deze ook worden afgeleid uit
de F-toets bij een aansluitingsvereffe
ning. Als aangenomen wordt dat de
vrije hoogten uit de ijswaterpassingen
onafhankelijk zijn, kan hiervoor een
standaardafwijking worden geschat
van 1,7 mm plus een extra variabele
toeslag voor de aansluitingswaterpas
singen. Deze waarde werd gevonden
voor beide ijswaterpassingen door de
waarde te verstellen tot een F-toets-
waarde wordt gevonden van 1Gezien
het tijdsverschil tussen de secundaire
waterpassingen en de ijswaterpassin
gen mag wel enige beweging van de
merken worden verwacht. De stan
daardafwijking zou dus zelfs nog wat
lager kunnen zijn.
Als de ijswaterpassingen worden ver
taald in een waterpasnet, kan het beste
een vergelijking worden gemaakt met
een sterconstructie. Vanuit een fictief
punt in het centrum van het meer
lopen dan waterpaslijnen naar de sta
tions. Primaire waterpaslijnen met
een standaardafwijking van 0,64 mm
per wortel kilometer zouden een
lengte van 7 km hebben om op een
standaardafwijking van 1,7 mm te
komen. Ter vergelijking: de grootste
afstand over het Ijsselmeer (van Lely
stad naar Kornwerderzand) is onge
veer 60 km.
5e NWP
In 1996 is een start gemaakt met de 3e
NWP [2]. De eerste optische water
passing vond plaats op 5 augustus
1996, de eerste hydrostatische water
passing is gestart in maart 1996. Hoe-
260
1997-6
GEODESIA
Kornwerderzand
Den Oever
IJSSELMEER
Medemblik
Oudemirdum
Hoorn
Kamperhoek
MARKERMEER
Volendam
Lelystad
Marken
Blocq van
Kuffeler
CAN 97031202
IJswaterpassingen in Nederland
jaar
locatie
omschrijving/ toepassing
1795-1810
Holland
diverse ijswaterpassingen van Kraayenhoff
1963
Ijsselmeer
gebruikt in de berekening van de 3e NWP
1972
kanaalpanden Groningen
controle van NAM-waterpassing
1976
kanaalpanden Groningen
controle van NAM-waterpassing
1979
Ijsselmeer
controle van 4e NWP
1996
Ijsselmeer
wordt gebruikt in 5e NWP
1997
Markermeer
wordt gebruikt in 5e NWP
