Rumoer rond een rijksgrens
In het verenigd Europa mogen lands
grenzen dan wel steeds minder belang
rijk worden, dat wil nog niet zeggen
dat er niet scherp op wordt gelet. Dat
bleek vorig jaar weer toen een Bel
gische gemeente alarm sloeg omdat
Nederland een stukje grond van België
zou hebben ingepikt. Wat was er aan
de hand?
Het Drielandenpunt op de Vaalser-
berg, in de gemeente Vaals, is al sinds
jaar en dag een toeristische trekker van
formaat. Er komen elk jaar ruim
800 000, hoofdzakelijk Nederlandse,
bezoekers. Voor dergelijke aantallen
waren de toeristische voorzieningen
absoluut niet meer toereikend. Na
lang steggelen heeft de gemeenteraad
van Vaals vorig jaar eindelijk tot maat
regelen besloten: de toegangsweg werd
verbreed, er werd een grotere parkeer
plaats aangelegd en het terrein nabij
het Drielandenpunt werd opnieuw be
straat. Daarbij is een stukje van de
Nederlands-Belgische grens, die in
1843 was vastgesteld, gemarkeerd met
donkerbruine klinkers. Toen ging er
iets mis.
Ad van der Meer,
redacteur.
Rechtsachter de
grenspaal die op
het echte Drie
landenpunt staat,
loopt de rij donker
bruine klinkers die
Vaals als rijksgrens
had bestraat. De
werkelijke grens
ligt er, vanaf de
grenspaal, rechts
van; de dame in de
groenblauwe jas
staat in België,
haar gesprekspart
ner in Nederland.
De schepen (wethouder) van toerisme van de Belgische ge
meente Plombières, die aan de andere kant van de rijks
grens het Drielandenpunt beheert, tekende in augustus
1996 luidkeels protest aan. Uit zijn informatie, die hij on
der andere uit kadasterplans had afgeleid, zou blijken dat
Nederland de grenslijn te ver naar het zuiden had opge
schoven. Daardoor was er 120 m2 bij Nederland getrok
ken. Men nam dat hoog op, niet alleen omdat Nederland
natuurlijk niet zomaar een stukje België mag overnemen,
maar ook omdat het om een „toeristisch en economisch
belangrijk puntje gaat", aldus de schepen. Hij diende een
heuse tegenclaim in: de werkelijke rijksgrens zou zelfs nog
enkele tientallen meters verder naar het noorden moeten
worden verschoven.
De gemeente Vaals zag dit anders. Tegenover de kranten
verklaarde de burgemeester, mevrouw Quint, dat de Belgi
sche opwinding „onzin" was. Uit de Nederlandse kadaster-
kaarten bleek duidelijk dat de grens lag waar die in de be
strating was uitgezet. Dat er verschil was met de Belgische
kaarten, lag aan hun kaarten; die van het Nederlandse ka
daster waren goed. De Belgische schepen was het weliswar
met de Vaalse burgemeester eens dat er vermoedelijk een
foutje in één van de kadasterkaarten zat maar verschilde
van mening over wélke kaart dat dan wel was. De burge
meester deed wat zij in zo'n situatie hoort te doen: haar
baas inlichten. De Gouverneur (de Limburgse naam voor
Commissaris van de Koningin) nam vervolgens contact op
met zijn ambtgenoot van de Belgische provincie Luik; bei
den zijn conform het grensverdrag van 1843 belast met de
afbakening en instandhouding van de rijksgrens. Gezamen
lijk besloten zij een technische commissie in te stellen om
het grensverloop te onderzoeken. De commissie werd ge
vormd door medewerkers van de kadasters van beide pro
vincies. Na wat voorbereidend werk hebben beide kadas
ters, met de gegevens die zij zelf ter beschikking haddden,
begin dit jaar elk zelfstandig de rijksgrens uitgezet. De uit
komst was dat er geen spoor van technische twijfel bestond:
de beide uitgezette grenzen kwamen exact overeen. Wel
bleek dat de door Vaals aangelegde lijn in de bestrating niet
goed was uitgezet, waardoor de suggestie zou kunnen wor
den gewekt dat maar liefst 34 m2 Belgisch grondgebied tot
Nederland zou behoren. De Belgische schepen had dus wel
een beetje gelijk. Voor de claim van Plombières, die ruim
200 m2 Nederlands territorium besloeg, kon geen bewijs
worden gevonden; een woordvoerder van de gemeente
Vaals vermoedde dat het kwam omdat de betrokken sche
pen een KAD-steen had aangezien voor een rijksgrenssteen.
In ieder geval bleken beide gemeenten hun kadasterkaarten
niet correct te hebben geïnterpreteerd... Nadat de techni
sche commissie z'n werk had afgerond, kwamen de acht
leden van de officiële Belgisch-Nederlandse grenscommis-
sie éénmaal bij elkaar. Op 11 maart 1997 tekenden zij het
proces-verbaal van „wederuitzetting van de Nederlands-
Belgische rijksgrens tussen Vaals en Plombières", waarmee
dit grensgedeelte opnieuw werd vastgelegd.
281
GEO DES IA
1997-6
gKsSSSSw'-;
