A
Van de redactie
Het product onderwijs
1997-6
GEODESIA
Vrijwel dagelijks wijzen de media ons erop dat alle maat
schappelijke activiteiten producten vormen. Niet alleen de
supermarkt bij u in de buurt levert producten, maar ook de
brandweer, de huisarts, de politie en de advocatuur.
Oh, triomf der marketeers!
Ook onderwijs vormt een product, zo hebben ze ons wijs
gemaakt.
Als je iets maar lang genoeg herhaalt, wordt het vanzelf
waar. Aan het product" onderwijs schort het een en an
der, zo laten de bureaucraten niet na ons voortdurend on
der de neus te wrijven. De kwaliteit van het onderwijs
deugt niet.
Zou het? Misschien. Misschien ook niet. Kwaliteit van
onderwijs. Hoe definieer je dat? Hoe meet je dat?
Dat lijken mij niet gemakkelijk te beantwoorden vragen. In
elk geval dienen bij meting de bedrijven en instellingen, die
de afgestudeerden aannemen, betrokken te zijn, alsmede de
afgestudeerden zelf. Dat is kennelijk een foute redenering,
want in werkelijkheid wordt de kwaliteit van het onderwijs
van binnenuit gemeten, aan de hand van rendements
ei jfers.
Rendementscijfers?
Rendementscijfers geven aan wat de doorstroomtijd van
cohorten studenten is. Hoelang duurt het voordat ze een
jaar afgerond hebben, wat is de tijdspanne tussen aanvang
en einde van de studie? Wat is het percentage afvallers? Van
zulke kwaliteitscriteria springt je het glazuur van de tanden.
Onderwijs als product. Het is de triomf der cijferaars! Maar
of het leidt tot een goed inzicht in wat de kwaliteit van
onderwijs is en hoe het te meten, is zeer twijfelachtig.
Onderwijs moet dusdanig zijn ingericht dat een getalen
teerd student niet gedemotiveerd raakt, dat men binnen
een redelijke tijd zijn studie kan afronden, dat men leert te
communiceren, ook met niet-vakgenoten, en dat men in
staat is snel hiaten in kennis op te vullen uit heel ver
schillende, soms elkaar tegensprekende bronnen. Dat laat
ste is misschien wel het belangrijkste, dat men leert om uit
ongestructureerde kennisbronnen zichzelf nieuwe kennis
eigen te maken, dat men de vaardigheid bijgebracht krijgt
om uit de chaos aan kennisbrokjes de lacunes in de eigen
kennis op te vullen. Bovendien moet de inrichting van het
onderwijs dusdanig zijn opgezet dat het kaf van het koren
gescheiden wordt, liefst zo vroeg mogelijk in de studie. Om
dat alles te bereiken heb je gemotiveerde, geïnspireerde
docenten nodig, geen cijferaars. Daarvoor is ook nodig dat
docenten genoeg tijd krijgen om lesmateriaal te ontwikke
len, waarin voldoende ruimte is vrijgelaten voor studenten
om zelf met de leerstof aan de slag te gaan.
Het bovenstaande vormt een vage omschrijving van wat
goed onderwijs inhoudt. Maar beter is er niet. En laten we
van het kennisoverdragend vermogen van onderwijs vooral
geen al te hooggespannen verwachtingen koesteren. Want
doceren is nu eenmaal niet een ander volgieten met kennis,
maar een vuur ontsteken.
Tjeu Lemmens
Redactie-adres
Postbus 10390 - 7301 GJ Apeldoorn
telefoon (055) 355 82 87
fax (055) 522 53 62
Redactie Geodesia
ir. J. Polman, hoofdredacteur, Apeldoorn
A. M. den Boer, Nieuwerkerk a.d. IJssel
dr. ir. M. J. P. M. Lemmens, Delft
ing. J. Löwik, Arnhem
ing. A. J. van der Meer, Amsterdam
G. M. van Osch, plv. hoofdredacteur, Apeldoorn
M. J. Scheele, Middelburg
ing. M. P. J. van de Ven, Wijchen
Abonnementenadministratie/inlichtingen
mevr. C. Scherpenzeel-v.d. Lei
Postbus 10390
7301 Gj Apeldoorn
tel. (055) 367 07 71 (ma., wo. en do. 9-12 uur)
fax (055) 366 96 49
(adreswijzigingen s.v.p. schriftelijk)
1997. Het overnemen evenals het vermenigvuldigen
uit dit tijdschrift is slechts toegestaan na schriftelijke
toestemming van redactie en auteur.
Inzenden kopij
Indienen en publiceren van artikelen in overleg
met de redactie. Berichten en mededelingen
dienen, bij voorkeur in wp, uiterlijk de eerste van
de maand in het bezit van de hoofdredacteur te
zijn, om nog in het nummer van de volgende
maand te kunnen worden opgenomen.
Abonnementsprijzen per jaar
Voor leden van de aangesloten verenigingen gratis;
persoonlijke abonnees binnenland 74,-; bedrijfs-
abonnees binnenland 123,-; persoonlijke
abonnees Europa 113,-; bedrijfsabonnees Europa
159,-; persoonlijke abonnees luchtpost 158,-;
bedrijfsabonnees luchtpost 200,-.
Losse nummers 20,-, inclusief verzendkosten, te
bestellen bij mevr. C. Scherpenzeel-v.d. Lei.
Opzegging vóór 1 december van het voorgaande
jaar.
Deelnemende verenigingen
Bond voor Kadasterpersoneel (bvk)
Vereniging van Landmeetkundigen (wi)
Nederlandse Vereniging voor Geodesie (nvg)
Vereniging Meetkundige Dienst Rijkswaterstaat
(vmdr)
Advertentie-exploitatie
Westerum Publiciteit
Buitenweg 9 - 5683 pm Best
telefoon (0499) 39 86 89 - fax 37 44 97
e-mail: westbest@worldaccess.nl
Advertentietarieven op aanvraag. De plaatsing
van een advertentie of opnemen van een bijsluiter
in een bepaald nummer kan alleen worden gega
randeerd, indien de reservering daarvoor uiterlijk
de 25e van de voorafgaande maand in ons bezit is.
Secretaris Stichting Geodesia
ing. D. van Dijk
Hertespoor 27 - 3772 se Barneveld
tel. (0342) 49 53 56/fax (0342) 42 04 01
privé (0342) 49 17 76
Penningmeester Stichting Geodesia
P. W. Westdorp
Postbus 414 - 5680 ak Best
tel. (040) 265 76 57/fax (040) 243 75 38
privé (0499) 31 03 90
Giro 223150; abi-pXmro 545716195,
beide t.n.v. Stichting Geodesia.
Geodesia is een uitgave van de Stichting
Geodesia.
250