Digitale hoogtemodellen nader bekeken
MINI-SERIE
Vorig jaar werd op instignatie van de
Meetkundige Dienst van de Rijks
waterstaat (MD) met behulp van
vliegtuig-laseraltimetrie begonnen met
de opbouw van een nauwkeurig hoog
tebestand met een hoge resolutie van
heel Nederland: het Actueel Hoogte
bestand Nederland (AHN).
Een digitaal hoogtebestand voor een
land zo vlak als Nederland?, zo vraagt
men zich misschien enigszins verbaasd
af. Nederland behoort tot één van de
dichtsbevolkte gebieden ter wereld.
De claims - wonen, werken, vervoer,
voedselproductie, natuur, watervoor
ziening en recreatie die op de
schaarse ruimte worden gelegd, zijn
immens en leiden vaak tot complexe
(milieu)problemen. Elke vierkante
meter is daarom opgenomen in ruim
telijke ordeningsplannen. Ongeveer
40% van Nederland ligt beneden de
zeespiegel. In zo'n land telt elke deci
meter, vooral als het om de hoogte
gaat. Op dat decimeterniveau is Ne
derland rijk aan reliëf. Het in kaart
brengen hiervan is voor veel ruimte
lijke activiteiten belangrijk, zoals het
plannen van wegen, waterlopen,
spoorlijnen, telecommunicatiekana-
len, stadsuitbreidingen, industrieter
reinen, luchthavens en voor het beheer
van wadden, kust, rivieren, dijken en
polders. Met vliegtuig-laseraltimetrie
Tjeti Lemmens,
redacteur.
Fig. 1.
Blokkendozen-
reconstructie van
Hoogeveen door
vliegtuig-laseralti-
metergegevens te
integreren met
TOPlOvector-
gegevens (uit: [3]).
kunnen deze hoogtegegevens worden ingewonnen met een
precisie van één a twee decimeter, met een hoge mate van
gedetailleerdheid, tegen relatief lage kosten en met een
korte verwerkingstijd. De opbouw van het AHN, waarbij
de relatief nieuwe meettechniek van vliegtuig-laseralti
metrie wordt toegepast, is aanleiding geweest een mini
serie rond dit thema op te zetten.
Actueel Hoogtebestand Nederland
Wanneer we de opzet en opbouw van het AHN nader be
kijken, dan komt onmiddellijk een aantal vragen op:
wat is vliegtuig-laseraltimetrie;
wat zijn de achtergronden en motieven geweest, die ge
leid hebben tot het initiatief van het AHN;
waarom heeft men gekozen voor vliegtuig-laseraltimetrie
als inwinningstechniek;
wat zijn de gegevens die je als afnemer aangeleverd krijgt,
dat wil zeggen hoe verloopt het proces van uitbesteding
tot aflevering van de gegevens;
welke aspecten beïnvloeden de nauwkeurigheid en welke
nauwkeurigheden kunnen worden gehaald;
wat zijn de eisen van de gebruikers.
De principes van vliegtuig-laseraltimetrie zijn betrekkelijk
eenvoudig. Zij zijn reeds aan de orde geweest in dit tijd
schrift [1]. Daarom wordt aan de vraag wat laseraltimetrie
is, slechts zijdelings aandacht besteed binnen deze mini
serie. Alle overige vragen zullen in aparte artikelen worden
behandeld. Dat de MD een belangrijke rol vervult als
initiatiefnemer, uitvoerder en beheerder, heeft ertoe geleid
dat niet minder dan twee artikelen van deze mini
serie door medewerkers van deze dienst zijn geschreven. De
achtergronden en motieven van het AHN komen in het
eerste deel - dat hierna volgt - ter sprake en is het eerste
artikel dat de MD inbrengt.
Een breed scala aan inwinningsmetho-
den is operationeel om DHM's te ver
krijgen. Deze methoden zijn door
technologische ontwikkelingen voort
durend aan verandering onderhevig.
Een DHM met een hoge resolutie ver
eist vanuit kostenoverwegingen verre
gaande automatisering van inwinning
en verwerking. Leek het er enkele
jaren geleden op dat matching-algorit
men ontwikkeld binnen het vakgebied
van de digitale fotogrammetrie een
krachtige en duurzame techniek zou
opleveren voor het geautomatiseerd
inwinnen van hoogtebestanden uit
stereobeelden, thans is vliegtuig-laser
altimetrie superieur op veel fronten,
zoals flexibiliteit, kosteneffectiviteit en
verwerkingssnelheid.
431
GEODESIA
