colour) over een TIN-model te trek-
ken, ontstaat een makkelijk te inter
preteren beeld van de relatie tussen de
vegetatie en de hoogte (fig. 8). Deze
relatie zou op een 2D-kaart verborgen
zijn gebleven of althans veel moeilijker
interpreteerbaar zijn. Deze duidelijke
relatie stelt de gebruiker in staat om
snel en gemakkelijk naar plaatsen te
zoeken, die gevoelig zijn voor bijvoor
beeld erosie [4]. In feite is hier sprake
van een eerste aanzet tot een 3D-GIS.
Realistische weergave van situaties uit
verleden, heden of toekomst kan wor
den gezien als derde toepassing. Bij
deze toepassing ligt de nadruk op rea
listische weergave van het model. De
toeschouwer moet snel een duidelijke
en correcte impressie kunnen krijgen
van een ruimtelijke situatie. Deze si
tuatie kan in het verleden hebben be
staan. Visualisatie van bijvoorbeeld
een oude rivierbedding is hiervan een
voorbeeld. Ook kunnen tempels aan
de hand van opgravingen digitaal wor
den gereconstrueerd, zodat de gebrui
ker een indruk krijgt hoe deze tempel
er vroeger heeft uitgezien. Het voor
deel van de dynamische 3D-visualisa-
tie is dat de weergave niet beperkt
blijft tot enkele plaatjes, maar dat de
toeschouwer ook werkelijk door de
tempel heen kan manoeuvreren. 3D-
visualisatie kan hier zowel leken als ex
perts helpen om de historische situatie
weer te geven en te begrijpen.
3D-visualisatie van huidige situaties
heeft betrekking op gebieden die om
een of andere reden (financieel, mili
tair, enz.) niet toegankelijk zijn. Door
zo'n gebied digitaal na te bouwen, kan
de gebruiker toch een goed beeld krij
gen van de werkelijke situatie. Op de
ze manier zijn onder meer veilige
voedsel „drop"-zones in Bosnië-Her-
zegovina en Haïti gevonden. Door het
gebruik van 3D-visualisatie hoeven er
geen mensen of verkenningsvliegtui
gen naar het risicovolle gebied, maar
kan het gebied letterlijk vanuit de luie
stoel worden verkend.
Eén van de sterkste toepassingen is vi
sualisatie van toekomstige situaties.
De toeschouwer wordt op deze manier
een foto-realistische blik in de toe
komst gegund. Deze toepassing is wat
uitgebreider en realistischer dan de
eerste toepassing van het ontwerp (daar lag de nadruk voor
al op controle). Op deze manier kunnen geplande objecten
die een grote impact zullen hebben op de omgeving, wor
den bekeken voordat zelfs de eerste spade de grond in gaat.
Dergelijke visualisaties spelen een belangrijke rol bij in
spraakprocedures. De betrokken partijen krijgen een dui
delijk inzicht.
Fig. 8.
Speuren naar
plaatsen gevoelig
voor erosie.
Combinatie van
een hoogtemodel
met een false-
colour opname.
Beelden zeggen veel meer dan een aantal documenten of
een verzameling getallen. Grote projecten zoals de nieuwe
VINEX-locaties, de HSL of de Betuweroute zijn projecten
die zich uitermate goed lenen voor dit soort visualisaties
(fig. 9). Maar ook de visualisatie van het toekomstige
scenario van een vuilstort (fig. 1) of visualisatie van een
nieuwe snelweg door het bestaande landschap (fig. 2) zijn
hier voorbeelden van. De techniek kan ertoe bijdragen dat
inspraakprocedures aanzienlijk worden versneld, een ont
wikkeling waarbij alle partijen zijn gebaat.
Fig. 9.
3D-visualisatie
van geplande
nieuwbouw.
Als laatste toepassing wordt presentatie genoemd. Het is in
feite een verlengstuk van de drie eerder genoemde toepas
singen. Bij presentatie zal echter meestal gebruik worden
gemaakt van statische producten, zodat een groot publiek
kan worden bereikt. Bij presentatie is vrijwel altijd sprake
van stilstaande beelden of van tevoren opgenomen anima
ties die op een toegankelijke drager (papier, CD-ROM of
video) zijn bewaard.
503
A
GEODESIA
1997-11
