Wadlopen met de landmeters
van Grontmij Geogroep
EEN DAGJE.
Zwaartekrachtmetingen en GPS
surveying, gravity, profile
landmeetkunde, zwaartekrachtmeting, reportage
Het is geen alledaags werk voor een landmeter om
gewapend met een dubbele meetuitrusting, oriënterings
instrumenten en veiligheidsapparatuur, middenin het
waddengebied overboord te worden gezet om werk
zaamheden te gaan verrichten om datgene in kaart te
brengen wat het menselijk oog niet ziet, namelijk de
samenstelling van dat deel van moeder aarde dat
zich diep onder het maaiveld bevindt.
In opdracht van de NAM werd een
gebied van ongeveer 170 km2 door
middel van zwaartekrachtmeting of
gravimetrie onderzocht op zijn onder
grondse samenstelling, een werk dat
veel voorbereiding maar ook een zorg
vuldige begeleiding vergde. Een groot
deel van dat gebied lag in de Wadden,
en kenmerkt zich door grote droog
vallende stukken slik waardoorheen
stroomgeulen lopen, die twee keer per
Theo Scheele,
redacteur.
Wachten tot de
boot droogvalt.
IsisSlgte
dag plegen vol te stromen. Je kunt daar niet zomaar in het
wilde weg gaan meten; het water moet laag zijn, anders kun
je het statief niet opstellen, je moet weg zijn voor het water
weer opkomt en de weg terug naar de boot kan weieens erg
moeilijk zijn. Bovendien moet je niet alleen de zwaarte
krachtmeter (een kastje van ongeveer 10 kg) meesjouwen,
maar ook een GPS-ontvanger om de meetplaats nauw
keurig vast te leggen, een dubbele radio-ontvanger om con
tact te houden met de basis aan boord, kompas en kaart om
de plek te vinden waar je moet meten en de nodige veilig-
heidspakken om ingeval van nood te overleven.
Het zout der aarde
In het fraaie nieuwe kantoor van de Geogroep in Assen
geeft projectleider en NAM-adviseur ir. Leen Boer toe
lichting op de werkaanpak en een lesje gravimetrie. Omdat
veel van de NAM-activiteiten te maken hebben met het
geen zich diep onder ons vaderland bevindt, is dit bedrijf
uitermate geïnteresseerd in de samenstelling van het bin
nenste der aarde. Tot een meter diepte
gaat dat nog wel door een putje te
graven, maar als je wilt weten hoe het
er op 5 km diepte uitziet, wordt dat
wat moeilijker.
Met seismologie en gravimetrie kun
nen metingen worden verricht, die
veel kunnen zeggen over de samenstel
ling van de aardkorst. Seismologisch
onderzoek brengt aardlagen in kaart
door de looptijd van gereflecteerde ge
luidsgolven te meten. Met gravimetrie
wordt de zwaartekracht gemeten, dat
is de kracht die de aardmassa uitoefent
op een massa die binnen of buiten het
aardoppervlak is gelegen. Die kracht
is onder andere afhankelijk van de
opbouw en de samenstelling van de
aardkorst. In het bewuste gebied had
al een seismologisch onderzoek plaats-
507
GEODESIA
KEYWORDS
TREFWOORDEN
T—
