Het grote gevaar van digitaal werken
met vectorbestanden is dat de geome
trische gegevens een schijnnauwkeurig-
heid kunnen suggereren. Des temeer
spannend is dit als het basisbestand zo
wel ondergronden bevat voor gebruik
in het grootschalig, midschalig als
kleinschalig gebruik. Op al deze on
dergronden komen afbeeldingen van
dezelfde objecten voor, waarbij echter
iedere afbeelding is afgestemd op het
specifieke schaalbereik van de be
treffende ondergrond. Behalve door onverantwoord in
zoomen op de figuratie wordt schijnnauwkeurigheid ook
gesuggereerd door het uitlijsten van coördinaten of afstan
den in bijvoorbeeld drie cijfers achter de komma. De ge
bruiker van de informatie krijgt op deze wijze een flinke
portie „ruis" voorgeschoteld.
De geodeet als geometrisch adviseur
RIJKSWATERSTAAT. DIRECTIE
BEHEER WEG N* 26 GEDEELTE
Fig. 1.
Fragment van
de titel van een
analoog kaart-
product.
In het analoge tijdperk verrichtte de geodeetdie toen nog
gewoon landmeter was, volgens een vast patroon zijn werk
zaamheden. Niet gehinderd door inspraak van de klant
leverde hij zijn bijdrage aan de vervaardiging van de kaart,
waarvan de vorm en inhoud door de jaren heen waren
bepaald in het uiteindelijke product. De geodeet meende te
weten welke eisen zijn opdrachtgever aan het kaartmate
riaal stelde. Paniek ontstond slechts als de opdrachtgever
besloot tot een zodanige wijziging van het tracé van het uit
te voeren werk, dat nieuwe kaarten moesten worden ver
vaardigd.
Door de ontwikkeling van de informatietechnologie is de
geodeet gedwongen meer marktgericht te gaan denken. De
opdrachtgever is mondiger geworden en door het beschik
baar komen van nieuwe technieken (GPS) minder afhanke
lijk van de diensten van de geodeet. De behoefte van de
samenleving aan geodetische ondersteuning betreft vooral
specifieke kennis en vaardigheden. Het in 1995 gepresen
teerde Nationaal Geodetisch Plan (NGP) onderscheidt een
aantal functies waarin de moderne geodeet een rol in de
samenleving kan vervullen [1]. Eén van deze functies is de
geo-informaticus die gespecialiseerd is in de bouw en het
beheer en onderhoud van systemen voor geo-informatie
en in de klantgerichte verzorging van
deze informatie.
Bij Waterschap Regge en Dinkel is een
functie ontwikkeld voor het gegevens
beheer van het geometrisch basisbe
stand in het ruimtelijk informatiesys
teem voor waterkwantiteit [2]Onder
klantgerichte verzorging valt in dit
kader het adviseren van de gebruikers
van geometrische informatie over de
kwaliteitsaspecten van de verschillen
de topografische en thematische on
dergronden en de hiervan afgeleide ba-
sisgeometrie. Als geometrisch adviseur
dient de gegevensbeheerder te zorgen
voor een geometrische kwaliteitsbor
ging binnen het basisbestand. Hierbij
hanteert hij aanduidingen die voor de
gemiddelde niet-geodetische gebrui
ker van de informatie leesbaar en be
grijpelijk zijn. Aan de hand van deze
aanduidingen kan de gebruiker zelf
beoordelen of het nemen van maten
uit het bestand of het overnemen van
geometrie in zijn project verantwoord
Systematische beheersing
geometrische kwaliteit
De ontwikkeling van het kwaliteitsbe
sef bij de gebruikers van digitale geo
metrische gegevens is des te belangrij
ker, omdat in een modern systeem de
ze gebruikers ergens in het gebouw
Fig. 2.
Midschalig
topografisch
basisbestand
TOPlOvector,
ingezoomd naar de
presentatieschaal
1 1000.
Fig. 3.
Gescande topo
grafische kaart
1:10 000,
ingezoomd naar de
p resen tatieschaal
11000.
achter hun werkstation zitten en via
het netwerk met de centrale server zijn
verbonden. De gegevensbeheerder is
als geometrisch adviseur dus in het al
gemeen niet in staat om over de
schouder van zijn klanten mee te kij
ken om te zien wat er gebeurt. Via de
aanduidingen brengt hij zijn geodeti
sche kennis in teneinde de gebruikers
op afstand te adviseren over een ver
antwoord gebruik van de geometri
sche gegevens.
Om zijn klanten goed te kunnen advi
seren dient onze gegevensbeheerder te
beschikken over een systeem waarmee
de kwaliteit van de geometrische gege
vens systematisch kan worden be
heerst. Als geodeet heeft hij in zijn op
leiding inzicht gekregen in de mathe
matische statistiek, waarin aanduidin
gen voor precisie, idealisatie en be
trouwbaarheid worden gehanteerd om
1998-1
GEODESIA
oor het beschrijven van deze tekening zjn gebruikt de
Str.7 Foto's 1454 1438
As bijgew junj '78
D.D sept '66
OPN KLM, te Pas
D.D. mrt,apr.'67
GET. Flor, Rusting
GEC. Hoogerbrug.
D.D. lOaoa.WH
B06EW.
DO
DD
D.D
is.
