A
belang zijn. De primaire doelstelling van de H PW is de
beheersing van de geometrische kwaliteit van geodetische
producten en processen. De HTW geeft hierbij aan op
welke wijze de gestelde geometrische kwaliteit in het ver
werkingproces kan worden gewaarborgd en laat zich ge
bruiken als een praktische handleiding met vuistregels voor
het uitvoeren van dagelijks voorkomende werkzaamheden.
Bij de praktische implementatie van een geometrisch kwa
liteitssysteem kan de HTW worden gebruikt als referentie
kader. De kwaliteitzorg is hierbij gebaseerd op twee pijlers,
namelijk het kwaliteitsmodel en een structurering van het
landmeetkundig proces.
Een nieuw begrip in de geodetische wereld is de term
field office". Hierbij is de landmeetploeg uitgerust met
een rechtstreeks of via datacommunicatie aan de tachy-
meter gekoppelde pencomputer. Deze portable compu
ter is voorzien van een gebruiksvriendelijke grafische
interface en bevat een softwarepakket, waarmee de land
meter on-line meetgegevens in het terrein kan verwer
ken. Tevens is de pencomputer voorzien van CAD-
functionaliteit, zodat de landmeter het geometrisch
bestand verder kan afwerken. Ook kan de landmeter
bestanden mee naar buiten nemen voor bijhouding of
revisie. In plaats van een geheugenblok met metingen-
files levert de landmeter nu op floppy een bestand in
van de gemeten situatie, eventueel ingepast in de oude
situatie.
Voor een goede kwaliteitsborging op de pencomputer is
het van belang dat de structuur van het verwerkings
proces voldoet aan de richtlijnen van de HTW. Dit
geldt zowel voor de verwerking van tachymetrische en
aanvullende meetregels als voor CAD-bewerkingen.
Voor het vastleggen van de kwaliteit van het bestand
dient een kwaliteitsdocument te. worden aangemaakt. Dit
bestaat uit de volgende onderdelen:
administratieve gegevens, zoals datum, naam land
meter, gebruikt instrumentarium, enzovoorts;
kwaliteitsmodel met een systematische beschrijving
van de kwaliteit van het gemeten puntenveld. Het
betreft hier de puntprecisie (per methode van in
winning) en de idealisatieprecisie (per objecttype);
logverslag van de door de landmeter uitgevoerde be
werkingen van landmeetkundige aard (zoals aanslui
ting van het puntenveld en het ingeven van blok- en
controlematen), wiskundige aard (zoals het rechthoe
kig maken van gebouwen) en grafische aard (zoals de
evenwijdige verplaatsing van lijnen).
Net zoals bij de fiattering van door externe instanties ge
leverde geometrische bestanden beoordeelt de gegevens-
beheerder aan de hand van het kwaliteitsdocument of de
meting voldoet aan de gestelde eisen voor inpassing in
het geometrisch basisbestand.
Het kwaliteitsmodel maakt een syste
matische beschrijving mogelijk van de
geometrische kwaliteit van de verschil
lende kadastrale producten en, door
het volgen van de systematiek, ook van
andere geometrische producten. De
kwaliteit bestaat hierbij uit twee com
ponenten, namelijk de precisie en de
betrouwbaarheid van detailpunten.
Bij de precisie zijn wij vooral geïnte
resseerd in de ligging van de opgeno
men punten ten opzichte van elkaar.
Deze relatieve precisie v an detailpunten
is hierbij een functie van de puntpreci
sie en van de idealisatieprecisie. Per
kadastraal product is in de HTW de
kwaliteit gespecificeerd in termen van
de relatieve precisie. De betrouwbaar
heid wordt gewaarborgd door toetsing
van de meetgegevens in het verwer
kingproces. Indien u volgens de richt
lijnen van de HTW werkt, is de be
trouwbaarheid van de coördinaten
zeker gesteld. Om deze reden is het
aspect betrouwbaarheid niet opgeno
men in het kwaliteitsmodel. Voor wat
betreft de structurering van het land
meetkundig proces zijn alle bij het
Kadaster toe te passen landmeetkun
dige technieken op uniforme wijze be
schreven. Hierdoor kan ook de kwa
liteitsbeheersing van deze processen
verregaand worden gestandaardiseerd.
Voor het Kadaster is de HTW lei
draad voor het aanpassen en vernieu
wen van haar concernsystemen. Daar
naast is het mogelijk dat deze handlei
ding gebruikt gaat worden als referen
tiekader voor het kwalificeren c.q. cer
tificeren van producten en systemen
van toeleverende instanties. Het is dan
ook van belang dat in het landmeet
kundig verwerkingssysteem van de
eigen organisatie het kwaliteitsmodel
van de HTW wordt ingevoerd en dat
rekenprocessen worden gestructureerd
volgens de gegeven richtlijnen. In de
HTW is de structurering van het in-
winnings- en verwerkingsproces toe
gepast voor grondslagmeting, detail
meting, fotogrammetrie en kaartver-
nieuwing. Er bestaat een initiatief om
te zijner tijd een hoofdstuk aan de
HTW toe te voegen over hoogte
meting. Indien echter de systematiek
van de HTW wordt gevolgd, kan ook
zelf een gestructureerd proces voor
hoogtemeting worden afgeleid.
20
1998-1
GEODESIA
Kwaliteitsborging bij gebruik pencomputers
