Hoofdstuk 3, een bijdrage van Wes-
sels (in samenwerking met Van Oos-
terom en Molenaar) poogt structuur
aan te brengen in de geometrische en
thematische kenmerken van ruimte
lijke objecten. Voortbordurend op het
vorige hoofdstuk is de aandacht ge
richt op logische gegevensmodellen:
op welke wijze kom je van een con
ceptueel model naar een logisch model
met onder andere aspecten als geome
trische opslagstructuren en toegang tot
ruimtelijke gegevensverzamelingen.
In hoofdstuk 4 bespreken Toppen en
Ottens op welke manier gegevens voor
een GIS worden verzameld, inge
bracht, bewerkt en geactualiseerd. Naast de gegevens staan
de bestanden en de organisatie rond bestanden centraal.
Aan bod komen daarbij onder andere aspecten als ge-
gevenssoorten, inwinningsbronnen en -methoden, be
standsbeheer, koppeling van geometrische en thematische
gegevens, standaardisatie, meta-informatie en clearing
house, gegevenskwaliteit en het al dan nietfuzzy" omgaan
met fouten.
Vervolgens wordt in hoofdstuk 5 geïllustreerd hoe combi
naties van visuele en numerieke gegevensanalyse in GIS
krachtige hulpmiddelen zijn om tot een goed begrip van de
werkelijkheid te komen en zo beter beslissingen te kunnen
nemen. Beschreven wordt hoe gebruikers omgaan met
weergavemodellen, in het bijzonder kaarten ten behoeve
van visualisatie en interactie. Hier treft de lezer de, voor
Geodesia-lezers op onderdelen niet onbekende, bijdrage
aan van Ormeling en Van der Schans, waarin een verdere
uitwerking van de relaties tussen de verschillende modelbe
schouwingen (weergave, gegevens, analyse) wordt gegeven.
Kortom, een diepgaand college elementaire kartografie (of
is het door de nieuwe spelling nu cartografie?).
De daaropvolgende hoofdstukken gaan over toepassing in
de praktijk vanuit het aspect van de ruimtelijke analyse: op
welke wijze kan ruimtelijke analyse worden uitgevoerd en
ondersteund met behulp van GIS.
Hoofdstuk 6 (Harts en Van Lammeren) behandelt uit
voerig de analytische verwerkingsmogelijkheden van geo
grafische gegevens, variërend van eenvoudige bevragingen
tot complexe analyses voor beleidsgericht ruimtelijk onder
zoek. De ontwikkeling verloopt chronologisch van de be
perkte mogelijkheden van analoge overlays tot de schier
onbeperkt lijkende vormen van analytische operaties op
geïntegreerde geo-thematische data. Bewerkingen op be
staande geografische informatie kan afgeleide, nieuwe, in
formatie laten ontstaan.
I11 hoofdstuk 7 wordt door De Jong en Ritsema van Eek
het analyseren van transportnetwerken met GIS besproken.
Zij beperken zich binnen het onderwerp netwerkanalyse
tot vragen over het oplossen van verkeers- en vervoerspro
blemen in termen van kortste, snelste en goedkoopste rou-
Fig. 1.
Modellerings
stappen GI: van
de iverkelijkheid
tot een voor de
computer hanteer
baar model
(fig. 1.3).
tes. De resultaten, zeker met kartogra-
fische ondersteuning, kunnen wel
weer bruikbaar zijn voor meer com
plexe analyses, zoals onderzoek naar
bereikbaarheid van personen en voor
zieningen. Ter illustratie wordt een ca
sus op het Zeeuwse eiland Schouwen-
Duiveland beschouwd.
Ruimtelijke gedragsmodellen komen
aan bod in hoofdstuk 8 (Borgers en
Witlox). Behandeld worden twee be
naderingen: ruimtelijke interactiemo
dellen die zich bezighouden met het
gedrag van groepen mensen om on
derbouwde voorspellingen te kunnen
doen, en discrete keuzemodellen die
individueel keuzegedrag proberen te
verklaren.
Tot slot gaan Van Lammeren en
Roos-Klein Lankhorst in hoofdstuk 9
in op de gebruiksmogelijkheden van
GIS in landschapsecologisch onder
zoek. Naast de basisbegrippen worden
enkele toepassingen van registratie- en
monitoringsystemen met voorbeelden
behandeld. De inzet van GIS binnen
dit thema is volgens de schrijvers bij
na onvermijdelijk. Na lezing kom je
eigenlijk ook wel tot die conclusie.
1 Kennismaking met GIS
Paul Hendriks Henk Ottens
2 Conseptuele ruimtelijke gegevensmodellen
Martien Molenaar
3 Het structureren van ruimtelijke informatie
Coen Wessels, m.m.v. Peter van Oosterom Martien
Molenaar
4 Gegevens voor een GIS
Fred Toppens Henk Ottens
5 Visualisatie en interactie door kaarten
Ferjan Ormeling René van der Schans
6 Analysefuncties in GIS
Jan Jaap Barts Ron van Lammeren
7 Netwerkanalyse, bereikbaarheidsanalyse en GIS
Tom de Jong Jan Ritsema van Eek
8 Modellen voor ruimtelijk gedrag
Aloys Borgers Frank Witlox
9 GIS-toepassingen in de landschapsecologie
Ron van Lammeren Janneke Roos-Klein Lankhorst
10 De toekomst van GIS
Paul Hendriks Henk Ottens
Literatuur
Register
36
1998-1
GEODESIA
fysiek gegevensmodel:
vastlegging gegevens
in de computer
conceptueel ruimtelijk model:
ruimtelijke conceptie
van de werkelijkheid
logisch gegevensmodel:
gegevens-, gegevensbank
en bestandsstructuur
conceptueel gegevensmodel:
formalisering ruimtelijk
model
conceptueel
niveau
conceptueel
niveau
fysiek
niveau
logisch
niveau
Inhoudsopgave
