A
richting en opnamepositie. Door nu eerst een keuze te ma
ken uit de beschikbare opnamen en vervolgens in dit beeld
een 3D-draadmodel van het tracé-ontwerp te projecteren,
kan al meteen een goede inschatting worden gemaakt van
de waarde van het eindproduct. Het is vervolgens mogelijk
in deze foto de gewenste kijkrichting en beeldhoek te bepa
len volgens welke het 3D-ontwerp tot een realistische cen-
traal-perspectivische afbeelding wordt verwerkt. Door ook
de cyclorama tot eenzelfde soort afbeelding te transforme
ren is het uiteindelijk relatief eenvoudig beide beelden geo
metrisch correct op elkaar te monteren.
Het vervolg van dit artikel geeft een overzicht van de com
ponenten, configuratie en toepassing van het GVS, waarin
de te doorlopen processtappen voor het vervaardigen van
fotorealistische visualisaties, gebaseerd op cyclorama's, bin
nen één toegankelijk systeem zijn verenigd.
Bij het ontwerp van het GVS is gebruikgemaakt van de
aanwezige kennis en ervaring op het gebied van de VR. Dit
is een relatief nieuw begrip. Het kan het beste worden om
schreven als het fenomeen dat het mogelijk maakt om ver
schillende soorten data te benaderen en te raadplegen van
uit een visueel model dat is vervaardigd uit optische beel
den [1]. In dit geval wordt het visuele model gevormd door
de cyclorama's. Het GVS biedt de mogelijkheid om in dit
visuele model meerdere tracé-ontwerpen te beoordelen.
Dit is de naam waaronder Frank Data International nv
haar producten op de markt brengt. Naast de cyclorama's
zijn dit diverse softwareproducten die het gebruik van
cyclorama's in tal van disciplines mogelijk maken. Deze
disciplines zijn te verdelen in twee typen:
raadplegen-, hierbij gebruikt men in het algemeen lage
resolutie cyclorama's met als doel het visualiseren van
objecten in hun omgeving. Voor deze toepassing is de
CycioMedia ImageViewer ontwikkeld;
metem hierbij worden hoge resolutie cyclorama's ge
bruikt om 2D- en 3D-metingen met een nauwkeurig
heid beter dan 5 cm te verrichten. Voor deze toepassing
is de CycioMedia Mapper ontwikkeld.
Cyclorama's
Dit zijn digitale panoramabeelden met een horizontale
beeldhoek van 360° en een verticale beeldhoek van 30°
onder tot 60° boven de horizon. Frank Data genereert
deze panoramabeelden uit fish eye foto's en slaat ze op in
een eigen formaat: CMI (CycioMedia Image). Naast de
beelddata worden in de CMI-bestanden andere gegevens
opgeslagen, zoals de coördinaten van de opnamelocatie,
de opnamerichting (dit is de rijrichting van het opname
voertuig) en de parameters die de karakteristieken van de
fish eye lens beschrijven. Deze gegevens worden gebruikt
voor speciale functionaliteiten, zoals het in de kaart weer
geven van de opnamelocaties en de actuele kijkrichting,
Verder is de huidige procedure bij de
HSL-projectorganisatie voor het ver
vaardigen van fotorealistische visuali
saties uitvoerig bestudeerd. Met deze
kennis als uitgangspunt, tezamen met
een beschrijving van de gewenste situ
atie, is een ontwerp voor het GVS op
gesteld. Als randvoorwaarde voor dit
ontwerp gold dat het te ontwikkelen
systeem zoveel mogelijk moest aan
sluiten op de huidige situatie. Dit
houdt met name in dat zoveel moge
lijk gebruik moet worden gemaakt van
bestaand materiaal. Hierbij gaat het
niet alleen om de gegevens, maar ook
om reeds beschikbare applicaties. De
ze randvoorwaarde heeft er tevens toe
geleid dat gekozen is voor Windows95
als besturingssysteem en ArcView als
GIS-omgeving.
De vijf meest kenmerkende functiona
liteiten uit het ontwerp zijn:
voor oriëntatie wordt gebruikge
maakt van het volgende kaartmate
riaal: ToplOVector, Top250Vector,
Top 1 O-Raster en de beschikbare
DTM's;
het meten in cyclorama's en het transformeren van een
beelduitsnede van panoramisch naar centraal-perspectief.
CycioMedia ImageViewer
CycioMedia ImageViewer (CMIV) wordt gebruikt voor
het bekijken van cyclorama's. Het is een op het Windows-
platform gebaseerde softwarecomponent waarmee het
mogelijk is om iedere Windows-applicatie uit te breiden
met de functionaliteiten van CMIV.
Standaard biedt CMIV functionaliteiten als afbeelden
van en rondkijken in cyclorama's, in- en uitzoomen,
kopiëren naar het Windows-clipboard en opslaan van het
beeld of een gedeelte daarvan als bitmap. Daarnaast kan
de functionaliteit van CMIV worden uitgebreid met plug-
z «-componenten. Wanneer deze plug-ins op de computer
zijn geïnstalleerd, zijn die extra functionaliteiten direct
beschikbaar voor CMIV. Door gebruik te maken van
deze plug-in architectuur is het eenvoudig om per toepas
sing alleen die functionaliteiten ter beschikking te stellen,
die de gebruiker ook daadwerkelijk nodig heeft. Zo zijn er
de volgende plug-ins:
inspiegelen en positioneren;
centraal-perspectief uitsneden;
dynamisch centraal-perspectief;
compressie van beelddata.
De eerste twee plug-ins zijn gebruikt voor de realisatie van
het GVS.
1998-2
GEODESIA
Systeemontwerp GVS
CycioMedia
66
