A het gedeelte van de leiding dat niet door de bodem wordt ondersteund, niet te lang of te hoog wordt. Vooral de hoogte, de ruimte tussen de leiding en de bodem, is kritisch voor de visse rij. Zo zou er een vistuig achter de lei ding kunnen blijven haken. In deze gevallen wordt middels het aanbren- Voor de volgende fase, het plaatsen van booreilanden, worden vooraf veel gegevens verzameld. Bij het plaatsen van de boortoren moet je niet alleen rekening houden met de plaats waar je wilt boren, maar tegelijkertijd met be lemmeringen als militaire oefengebie- den, scheepvaartroutes, milieugevoe- lige gebieden, en kabels en leidingen van derden. Na deze eerste inventari satie moet dan nog worden onder zocht of de geplande locatie ook prak tisch geschikt is voor een booreiland. De kwaliteit van de draagkracht van de bodem is in dit opzicht van belang, en ook eventueel op de bodem aanwe zige objecten moeten middels sonar in kaart worden gebracht. Dit betekent dat je soms een stukje moet opschui ven om de toren te plaatsen. Na succes volgt dan een fase waarin tot winning kan worden overgegaan. Ook de lei dingentracés worden gekozen en ver kend en in plannen uitgewerkt. En zijn de leidingen eenmaal gelegd, dan is onze afdeling betrokken bij de jaar lijkse inspectie-activiteiten. Omdat de meeste leidingen tegenwoordig zo ont worpen zijn dat ze op de zeebodem kunnen worden gelegd, en door het gewicht en de stroming zichzelf gaan begraven, moet regelmatig de voort gang van dit proces worden gecontro leerd. Hierbij gaat het dan vooral om te detecteren of de vrije overspanning, Fig. 9. Bovenaanzicht van een meetboot met zes kabels. De plaats van de boot wordt bepaald met DGPS. Ook de boeien aan het eind van de 3 km lange kabels zijn uitgerust met GPS-apparatuur. Het opwekken van het seismische signaal geschiedt met behulp van een airgun waarmee door het vrijkomen van samengeperste lucht een geluidstrilling wordt opgewekt. Dit signaal wordt na te zijn teruggekaatst in de bodem, ontvangen in de hydrofoons die om de 25 m op de kabel zijn gemonteerd. Om nu de positie van de airgun en hydrofoons te bepalen worden plaatsbepalingsgegevens van akoestische meetsensoren en kabelkompassen gebruikt. Zo worden ongeveer iedere 10 seconden los van de seismische gegevens zo 'n 250plaatsbepalingsgegevens vergaard en verwerkt. het voorbereiden van boringen, het plaatsen van boor- platforms, het leggen van leidingen en het beheer tijdens de productie. Het opruimen na afloop is hier minder drama tisch dan te land, maar alle werkzaamheden verlopen heel anders. Seismiek werd in het verleden gedaan met een boot die een geluidsbron en een enkele kabel van 3 km met seismische ontvangers (hydrofoons) voortrok. De kabel liep nog weieens uit de koers, en het meetwerk bleek voor de geologen vaak te grofmazig. Die methode is inmiddels een tiental jaren geleden vervangen door de 3D-seismiek, een methode waarmee de ondergrond veel nauwkeuriger in kaart kan worden ge bracht. Door het gehele gebied op te splitsen in kleine hokjes van 25 x 25 m ontstaat een veel nauwkeuriger beeld van de ondergrond. Vorig jaar werd zo'n onderzoek uitgevoerd door een boot die zes kabels trok, die door een speciale bevestiging evenwijdig aan el kaar blijven lopen (fig. 9). 78 1998-2 GEODESIA Reference 18.75m

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1998 | | pagina 32