A
voor demonstraties en oefeningen met
behulp van de computers is meer tijd
ingeruimd. Voor beide uitvoeringen
hebben wij reeds een aantal aanmel
dingen ontvangen, zodat het nu al
vrijwel zeker is dat zij zullen doorgaan.
Landmeten met de HTW, 3-daags semi
nar op hbo-nivean
Data: 12 en 19 mei, 2 juni 1998.
Inlichtingen: secretariaat PTGroep,
telefoon (030) 266 02 54, e-mail: pto
@ptg.fnt.hvu.nl.
Van 22 t/m 26 september 1997 is
in Stuttgart de 46e Photogrammetric
Week gehouden. Dit tweejaarlijkse
symposium wordt georganiseerd door
de Universiteit van Stuttgart en Zeiss.
De Universiteit van Stuttgart zorgt er
voor dat de nieuwste theoretische ont
wikkelingen op het gebied van de digi
tale fotogrammetrie aan de orde ko
men, en Zeiss laat zien hoe (een deel
van) die ontwikkelingen zijn geïmple
menteerd in hun productenpakket.
Het symposium is bezocht door ruim
vierhonderd deelnemers uit 47 lan
den, waarin Duitsland verreweg het
grootste aandeel had en Nederland
was vertegenwoordigd met 14 deelne
mers uit het bedrijfsleven, de universi
taire wereld en de (semi-)overheid.
Tutorial
Op de zondag voorafgaand aan de
Photogrammetric Week werd een tu
torial gehouden over het gebruik van
GPS/INS in de fotogrammetrie. De
eerste drie blokken waarin de basis
principes van GPS, INS en de integra
tie van GPS en INS werden behan
deld, waren taai en theoretisch. Geluk
kig werd het tutorial afgesloten met
een blok waarin toepassingen van GPS
en INS in de fotogrammetrie werden
behandeld. Professor Ackermann
schetste in dit laatste blok onder meer
de toegevoegde waarde van INS voor
de vliegtuigpositiebepaling: de nauw
keurigheid van de positiebepaling
blijkt nauwelijks te worden verbeterd
als naast vliegtuig-GPS gebruik wordt
gemaakt van vliegtuig-INS-gegevens.
Natuurlijk levert INS wel nuttige in
formatie over de stand van het vlieg
tuig tijdens de opnamen.
De ultieme procesverbetering, name
lijk paspuntloze fotogrammetrie door
uitsluitend GPS en INS aan boord van
het vliegtuig te gebruiken, lijkt met de
huidige hoge precisie-eisen in de na
bije toekomst niet te kunnen worden
verwezenlijkt. Bij een proef met de
oriëntering van 1 6000-luchtfoto's
op basis van GPS- en INS-data, waar
bij geen gebruik werd gemaakt van
paspunten, worden positie- en hoogte
nauwkeurigheden van enkele decime
ters bereikt.
Lezingen
De lezingen waren onderverdeeld in
drie blokken: luchtfoto's versus satel
lietopnamen, beeldanalyse voor ac-
tualiseringsdoeleinden en beheer en
uitwisseling van digitale beelden. Na
tuurlijk werd uitgebreid stilgestaan bij
de komst van de hoge-resolutiesatel-
lietbeelden. Vooral voor kleinschalige
en laag-precieze toepassingen lijken
deze beelden zeer geschikt. Op het
Photogrammetric
Week'97
gebied van digitale camera's was met
name de ontwikkeling van de CCD-
camera van het IGN in Frankrijk inte
ressant. Met deze camera is het moge
lijk vanuit vliegtuigen zwart-witopna-
men met een resolutie van 25 cm te
maken, waarbij de foto een oppervlak
van 1 x 1 km bedekt. Hiermee bena
dert de CCD-resolutie die van een
gescande luchtfoto. Een groot voor
deel van het gebruik van CCD-came
ra's is dat door de betere signaal-ruis
verhouding het fotocontrast hoger kan
zijn dan bij gescande analoge foto's.
Het is de verwachting dat de verdere
ontwikkeling van CCD-camera's de
komende jaren een grote vlucht zal
gaan nemen.
Op het gebied van beeldinterpretatie
is weinig nieuws te melden. De onder
zoeken die de laatste tijd zijn uit
gevoerd naar (semi-)automatische fo
to-analyse, zijn grotendeels doodge
lopen. Slechts voor geïsoleerde toe
passingen (wegenherkenning, detectie
van straatkolken), waarbij speciaal
voor het doel geschreven software
wordt gebruikt, is het mogelijk de
foto-analyse deels te automatiseren.
Wel bestaan er goede mogelijkheden
voor (semi-)automatische inpassing
van luchtfoto's op bestaande, verou
derde, digitale bestanden. Het grote
voordeel van (semi-)automatische in
passing is dat nauwelijks paspunten
nodig zijn, waardoor de kosten van het
fotogrammetrisch revisieproces enorm
worden verlaagd. Van deze toepassing
in combinatie met het gebruik van
vliegtuig-GPS en -INS kan in de toe
komst veel worden verwacht.
Op het gebied van het beheer van digi
tale beelden is de komst van de digita
le videodisk aangekondigd. Dergelijke
disks kunnen aan twee zijden worden
beschreven, waarmee de opslagcapaci
teit van een schijf kan oplopen tot
17 GByte. In een aantal lezingen werd
aandacht besteed aan de uitwisseling
van digitale beelden en het toeganke
lijk maken van informatie via internet.
Ter afsluiting
De organisatie van de Photogramme
tric Week is er goed in geslaagd een
dekkend en afwisselend programma
samen te stellen. Opvallend was overi
gens dat meer dan de helft van de le
zingen in het Duits werd gehouden.
Het was zeer interessant om te horen
wat de stand van zaken op gebied van
het fotogrammetrisch onderzoek is, te
zien welke technieken operationeel,
bijna operationeel of in ontwikkeling
zijn en dit te toetsen aan de eigen
ideeën. Bovendien was het erg leuk en
nuttig om (Nederlandse) collega's te
spreken over ons vakgebied en elkaar
beter te leren kennen.
1998-2
GEODESIA
VERSLAGEN
46e Photogrammetric Week
te Stuttgart
90
