Ên
het grid zich op een afstand bevindt,
die groter is dan de afstand tot de
laatste coördinaatlijn.
Een nadeel van een kaart en helikop
terview is dat voor het oriënteren en
navigeren niet naar de werkelijke si
tuatie wordt gekeken. Een kaart is een
2D, verkleinde weergave van het ge
bied en een helikopterview geeft een
verkleind 3D-overzicht van de omge
ving. Zeker in het geval van navigatie
kan het heel nuttig zijn om niet alleen
het begin- en eindpunt te weten, maar
om op de hele route de omgeving te
bekijken. Een manier om dat te doen,
zonder afgeleid te worden van de om
geving en door alles op ooghoogte te
bekijken, is sturing door een virtuele
gids. Deze term kan breed worden
geïnterpreteerd. Een virtuele gids kan
een symbool of spoor zijn dat voor de
gebruiker uit beweegt, of een stem die
de weg wijst, maar het kan ook een
volledig virtuele persoon zijn die voor
uitloopt (fig. 3). De gebruiker hoeft
nu niet naar een overzichtsbeeld te kij
ken, maar moet wel de gids op één of
andere manier duidelijk kunnen ma
ken waar hij heen wil lopen. Hij kan
dat natuurlijk aangeven op een platte
grond, maar dan wordt de 2D-kaart
weer als tooi gebruikt. Toch hoeft de
kaart niet continu zichtbaar te zijn, als
de gids maar weet waar hij de gebrui
ker naartoe moet leiden. Een manier
die dichter bij de werkelijkheid ligt, is
bijvoorbeeld stemherkenning. De ge
bruiker zegt waar hij naartoe moet en
de gids herkent het geluid, of woorden
en zinnen.
De virtuele omgeving is een sterk vi
suele omgeving. De output van ver
schillende analyses is dan ook visueel.
Om de gebruiker de mogelijkheid te
geven om naast de zichtbare resultaten
ook numerieke gegevens en oplossin
gen te bekijken, is het handig om in de
virtuele omgeving een pc-scherm te
kunnen openen, waarop de resultaten
op de traditionele manier zichtbaar
zijn. De gebruiker kan zo eventueel
meer details bekijken, die uit de zicht
bare omgeving om hem heen niet
direct zichtbaar zijn.
Fig. 3.
Virtuele gids op
VR-homepage van
Intervista. After
you have entered
our 3D home
world by clicking
on the enter icon
below, the best way
to get acquainted is
to take a guided
tour with our
congenial host
Blusey. After
entering our site,
click on the
floating menu item
'Take a guided
tourand you 're off
and running with
our little VRML
pal. He will lead
you to points of
interest in our
world and wait
for you to click
on him to move
on". [4]
Tot nu toe zijn alleen tools beschreven in een virtuele om
geving, maar die omgeving zelf kan ook een heel sterke tooi
zijn. VR wordt veel Igebruikt voor het weergeven van een
realistische omgeving, maar kan ook worden gebruikt voor
het weergeven van andere gegevens. Een voorbeeld daarvan
is het visualiseren van thematische gegevens. Omdat de
ruimtelijke samenhajig door een ruimtelijke weergave beter
bewaard blijft, kunnèn de thematische gegevens veel sterker
overkomen. Ook statistische gegevens kunnen, in VR
weergegeven, krachtig overkomen. Deze gegevens worden
meestal op de traditionele manier in diagrammen en gra
fieken weergegeven. Door van die 2D-technieken af te
stappen en 3D te gaan visualiseren, komen ook de gegevens
die zijdelings met riiimtelijke gegevens te maken hebben,
goed over. Er is minder verbeeldingsvermogen nodig voor
het vaststellen van de ruimtelijke relaties, waardoor meer
ruimte overblijft voor de interpretatie van de andere infor
matie (thematische en statistische gegevens).
Het is ook mogelijk om VR te gebrui
ken voor het bekijken van de kwaliteit
{van de gegevens. Hierbij kan ook weer
onderscheid worden gemaakt tussen
{het weergeven van een reële omgeving
waaraan de kwaliteit „gewoon" te zien
{is of het weergeven van signalen die de
kwaliteit aanduiden. Het is bijvoor
beeld mogelijk om te visualiseren hoe
bouwconstructies op elkaar aansluiten
{volgens de bestaande metingen en
ontwerpen. De gebruiker kan dan gewoon kijken naar de
constructie en daaruJit conclusies trekken, maar het kan ook
zijn dat in de visualisatie extra visuele aanwijzingen zijn op
genomen, die iets zeggen over de kwaliteit. Een voorbeeld
is het markeren met kleuren of symbolen van slechte aan
sluitingen. Ook geluid kan hiervoor worden gebruikt.
Controls
De beschreven tools ondersteunen verschillende functio
naliteiten van de viiituele omgeving, maar moeten ook nog
door de gebruiker kunnen worden geactiveerd. Voor de
bediening heeft de gebruiker controls ter beschikking.
Controls zijn „knoppen" waarmee de gebruiker tools kan
opvragen en gebruiken, of waarmee hij rechtstreeks in de
virtuele omgeving interactie kan hebben met de objecten.
Controls zijn te verdelen in reële en virtuele. Reële controls
zijn ook buiten de virtuele wereld zichtbaar en kunnen die
nen om de virtuele omgeving zelf te activeren. Voorbeelden
van reële controls zijn de muis, helm (HMD), dataglove en
tracking devices. Mfeestal zijn deze controls niet in de echte
vorm zichtbaar (of helemaal niet) in de virtuele omgeving,
maar zijn ze gekoppeld aan een representatief, virtueel,
handelend mechanisme. Een voorbeeld is een dataglove,
die in de virtuele omgeving er uitziet als de hand van de
gebruiker. Virtuele controls zijn de controls die alleen in de
virtuele omgeving! bestaan. Voorbeelden zijn buttons,
pointers en menu's, Deze controls kunnen elke vorm heb
ben die de gebruiker wenst. Ze kunnen er uitzien als „ge-
213
GEODESIA
1998-5
Virtuele gids
Pull down pc
Click me for the Grand Tour
VR als tool
