punt-, lijn- en vlaksymbolen die een boom, perceel, ge
bouw of leiding representeren. Als hij nog nooit fysiek op
die locatie is geweest, is de kans groot dat hij geen benul
heeft hoe de locatie er nu in werkelijkheid uitziet. De enige
alternatieven die de gebruiker dan heeft, zijn: meer ge
gevens in het model invoeren, een beslissing nemen op
grond van „gissen", of alsnog naar de locatie afreizen.
Optische informatie
Er is echter nóg een mogelijkheid om ruimtelijke informa
tie te communiceren. En daar komen de optische gegevens
in beeld. Net als digitale kaarten zijn foto's krachtige infor
matiebronnen. Niet alleen omdat zij een grote hoeveelheid
gedetailleerde gegevens bevatten of relatief eenvoudig en
goedkoop zijn in te winnen, maar juist ook omdat zij de
natuurlijke wijze van menselijke interpretatie benaderen.
De reden daarvoor is dat foto's in essentie een kopie zijn
van de eerste fase van menselijke waarneming: kijken met
de ogen. Mensen zijn hun hele leven gewend om visueel te
observeren, te interpreteren en te verwerken, en dat heeft
geleid tot een enorme hoeveelheid ervaring en intelligente
herkenning. Een blik op een foto zal een gebruiker een
grote hoeveelheid gedetailleerde ruimtelijke informatie
leveren. Er is geen computer die dat beter kan.
Er zijn meerdere methoden om het gebruik van optische
data nog realistischer te maken, zoals het gebruik van
stereofotografie. Ik beperk mij in het volgende echter tot
het zogenaamde cyclorama of panoramabeeld. Dat is een
optisch beeld waarmee een mens in staat is om letterlijk
360 graden rond te kijken vanuit een bepaald standpunt
(fig. 1). Ze kunnen tegenwoordig op verschillende manie
ren worden ingewonnen. Een methode is om foto's die
vanaf een standpunt in verschillende richtingen zijn geno-
Fig.l.
Een cyclorama
heeft een beeldboek
van 360 graden.
men, aan elkaar te compileren. Een
andere methode is om een camera met
een sterke fish-eye lens of een speciale,
roterende camera te gebruiken. Het
resultaat is een goedkope, maar zeer
realistische, ruimtelijke illusie van een
locatie. Terwijl een mens het hoofd
moet draaien om rond te kunnen kij
ken, kan de computer dit simuleren
door eenvoudig de muis heen en weer
te bewegen. Rondkijken is niet het
enige dat daarmee mogelijk wordt. Als
Visual Rcalitv
Fig. 2.
Visual Reality:
relaties optische
data met GIS,
administratieve
data, CAD en
Virtual Reality.
Fig. 3.
Kabels/leidingen
raadplegen in een
optische omgeving.
(Bron: gemeente
Delft.)
tijdens de opname de locatie en de
oriëntatie van het cyclorama worden
geregistreerd, krijgt het beeld een geo
metrische basis, waardoor er een ruim
telijk model ontstaaten minder ab
stract dit keer. Een voordeel dat zich
met deze optisch-ruimtelijke modellen
aandient, is dat ruimtelijke objecten
zich vanuit combinaties van dergelijke
geo-foto's laten op- of inmeten, net als
bij stereofotogrammetrie.
Maar als foto's zo waardevol zijn als
dragers van informatie, waarom zou
den we ons dan eigenlijk nog druk
maken om al die vectorgegevens in het
GIS in te voeren? Daarvoor zijn ver
schillende redenen. Uiteraard vorm
den tot voor kort de benodigde hoe
veelheid schijfruimte en verwerkings
capaciteit nog drempels, maar de im
mer aanhoudende hardware-race heeft
deze beperkingen zo goed als wegge-
264
1998-6
GEODESIA
Geografisch
Visualisatie
Geometrische
integratie
02006|25 CMI
