die de kavel moet krijgen volgens het plan in geld. Het eer
ste criterium is een agrarisch criterium, namelijk met als
doel het verkleinen van de afstanden tussen veldkavels en
bedrijfsgebouw. Het tweede criterium is een ecologisch cri
terium. Wanneer de toedeling voor de rechthebbende past
binnen de bestaande kavel, betekent dit dat weinig aan
passingen hoeven te worden gedaan aan de bestaande topo
grafie.
Fig. 4.
Opdelen van
een kavel is
afhankelijk van de
situatie.
Zodra een basislocatie is gevonden voor de kavels van de
verschillende rechthebbenden, worden de kavels vormgege
ven. Dit vormgeven van een kavel bestaat uit het vergroten
dan wel opdelen van de basiskavel, afhankelijk van het feit
of deze te klein dan wel te groot is in vergelijking tot de toe
deling die de betreffende rechthebbende moet krijgen bin
nen het blokdeel. Ook dit opdelen en uitbreiden van kavels
wordt uitgevoerd aan de hand van een aantal beslissingsre
gels die zijn opgenomen in het kennissysteem. Afhankelijk
van het door de gebruiker gekozen relatieve „gewicht" dat
de functies landbouw en natuur hebben gekregen, zullen
sommige criteria zwaarder dan wel minder zwaar mee
wegen in het afwegingsproces.
Voor het opdelen van een kavel geldt als uitgangspunt dat
een snijlijn wordt gekozen loodrecht op de lengterichting
van de kavel. Hierdoor resteren twee kavels die beter ge
vormd zijn dan wanneer gekozen wordt voor een snijlijn
loodrecht op de korte zijde (fig. 4). Een afwijking op deze
regel wordt bijvoorbeeld gevormd door de regel dat voor
opdelen van een kavel met een stompe hoek een verlenging
wordt gekozen van één van de beide lijnstukken die deze
stompe hoek opspannen.
Het uitbreiden van een kavel gebeurt door de naastgelegen
kavel(s) of een deel hiervan bij de basiskavel te voegen
(fig. 5). De keuze tussen mogelijke uitbreidingen wordt ge
maakt op basis van onder andere de volgende criteria:
omvang van de buurkavel in relatie tot de nog benodigde
uitbreiding;
lengte van de grenslijn tussen beide kavels;
waarde van de grenslijn tussen beide kavels.
Afhankelijk van het relatieve gewicht dat de functies land
bouw en natuur hebben gekregen van de ontwerper, zullen
de verschillende criteria zwaarder meewegen. Het criterium
„waarde van de grenslijn" speelt bijvoorbeeld binnen de
ecologische gewichtenset een belangrijkere rol dan binnen
de agararische gewichtenset.
Door het variëren van de gewichten die aan de verschillen
de criteria worden meegegeven, zal het systeem bij de ver
schillende stappen in het ontwerpproces tot steeds andere
beslissingen komen, op basis waarvan
dan weer verschillende oplossingen
ontstaan (fig. 6).
De uiteindelijke beslissing ten aanzien
van een ontwerp blijft liggen bij de
landinrichtingscommissie. De waarde
ring die door de commissie wordt ge
geven aan verschillende richtlijnen in
het gebied, zal doorslaggevend zijn
voor het uiteindelijke ontwerp. Deze
beslissing kan niet aan het systeem
worden overgelaten. Hooguit kan het
systeem alle mogelijke alternatieven
voor variaties in de gewichtenset door
rekenen.
Resultaten van het
systeem
Het gebruik van het ondersteunende
systeem heeft vooral als voordeel dat
de keuzes die door de ontwerper zijn
gemaakt en de criteria die aan de basis
liggen van een bepaald ontwerp, expli
ciet moeten worden gemaakt. Het
prototype kan vervolgens met de door
de ontwerper ingestelde richtlijnen va
rianten voorstellen. Het voordeel van
het gebruik van een computersysteem
is hierbij dat het consequent is in het
gebruik van criteria voor de herverka
veling en op basis hiervan tot alterna
tieve ontwerpen kan komen. Zo wordt
inzichtelijk wat de effecten zijn van
bepaalde keuzes, zoals een voorkeur
voor ecologische richtlijnen boven
agrarische richtlijnen, op het uiteinde
lijke ontwerp. Het ontwikkelde proto
type is echter een eerste stap in de ont
wikkeling van een dergelijk systeem.
Er zijn nog zeer vele aanvullingen en
verbeteringen mogelijk.
Fig 5.
Selecteren van
buren.
272
1998-6
GEODESIA
Blokdeelgrens
Bedrijfsgebouw
I Uit te breiden kavel
