A
GPS als bedreiging van privacy
Het laatste decennium heeft een revolutionaire ontwikke
ling plaatsgevonden op het gebied van GPS. GPS speelt
niet alleen in de landmeterij een hoofdrol, maar het speelt
ook een steeds belangrijker rol in de transport- en logistiek-
sector. Voor weinig geld koop je apparaten waarmee je
directe plaatsbepaling kunt doen met een tamelijk grote
nauwkeurigheid - ruim voldoende voor de bezitter van een
schip op open water, voor de transportondernemer die wil
weten waar ergens in Europa zijn wagens (al dan niet ge
stolen) zich bevinden, voor car-navigation en ook al (als
proef) ter geleiding van blinden.
Het laatste decennium heeft er een even revolutionaire ont
wikkeling plaatsgevonden op het gebied van draagbare
telefonie. Was een draagbare telefoon tien jaar terug nog
een (zeer dure) zeldzaamheid, het is tegenwoordig een bijna
vanzelfsprekend bezit. Het gros van de mensen dat niet vast
op kantoor werkt, heeft zo n ding bij zich; maar ook heel
veel „particulieren" bezitten al een draagbaar spreekijzer.
Dat die gemakkelijke communicatie niet alleen handig is
voor goedwillende burgers, is al gebleken bij voetbalrellen.
Ook in de criminele wereld zijn draagbare telefoons erg
gewild: je bent erg flexibel en als je handig bent, kun je er
voor zorgen dat je door de politie nauwelijks te peilen bent.
Op dat punt komt GPS met de telecommunicatie in aan
raking. In 1994 is in de VS een wet aangenomen, die
telecombedrijven verplicht hun netwerken zó in te richten
dat ze voor justitie aftapbaar zijn. De FBI zou daarvoor
technische eisen vaststellen. Bij publicatie daarvan bleek
dat de eisen niet alleen over de aftapbaarheid gingen, maar
dat er ook een onverwachte bepaling tussen zat om alle
draagbare telefoons verplicht uit te rusten met de moge
lijkheid om hun locatie te bepalen. Dat is natuurlijk erg
handig voor criminaliteitsbestrijders, maar als je erover na
denkt, is dit een geweldige inbreuk op ieders persoonlijke
levenssfeer. Privacy weieens omschreven als „het recht
om onvindbaar te zijn" - is dan definitief verleden tijd. Op
het laatste Geodesia-congres voorspelde Chriet Titulaer dat
we in de nabije toekomst wellicht al bij de geboorte een
GSM krijgen met een persoonlijk (telefoon)nummer, dat
altijd en overal hetzelfde blijft, tot aan je dood toe. Prach
tig. Maar het wordt een nachtmerrie als al die telefoons
gepeild kunnen worden. Waarschijnlijk zou Big Brother
dit een geweldige techniek hebben gevonden om zijn ge
lukkige onderdanen ook buitenshuis te kunnen volgen.
Gelukkig is er in Amerika een hevig debat geweest over dit
voorstel en het ziet er niet naar uit dat het in deze vorm zal
worden ingevoerd. Toch mogen we ons daardoor niet in
slaap laten sussen. De druk vanuit justitiële kringen zal
blijven bestaan om de vrijheid van burgers in te perken ter-
wille van criminaliteitsbestrijding. Alleen door voldoende
tegendruk kan worden voorkomen dat GPS in ons nadeel
gebruikt gaat worden. En die druk moet door iedereen die
aan of met GPS werkt, worden geleverd. Laten we ervoor
zorgen dat na 2000 niet alsnog 1984 komt!
Ad van der Meer,
redacteur
310
1998-7/8 GEODESIA
Redactie-adres
Postbus 10390 - 7301 gj Apeldoorn
telefoon (055) 576 14 40 of (055) 355 81 87
fax (055) 576 14 41
e-mail: redactie@geodesia.nl
Redactie Geodesia
ir. J. Polman, hoofdredacteur, Apeldoorn
A. M. den Boer, Nieuwerkerk a.d. IJssel
dr. ir. M. J. P. M. Lemmens, Delft
ing. J. Löwik, Arnhem
ing. A. J. van der Meer, Amsterdam
G. M. van Osch, plv. hoofdredacteur, Apeldoorn
M. J. Scheele, Middelburg
ing. M. P. J. van de Ven, Wijchen
Abonnementen/inlichtingen
mevr. C. Scherpenzeel-v.d. Lei
Postbus 10390 - 7301 gj Apeldoorn
tel. (055) 57614 40 (ma., wo. en do. 9-12 uur)
fax (055) 576 14 41
e-mail: redactie@geodesia.nl
(adreswijzigingen s.v.p. schriftelijk)
1998. Het overnemen evenals het vermenigvuldigen
uit dit tijdschrift is slechts toegestaan na schriftelijke
toestemming van redactie en auteur.
Inzenden kopij
Indienen en publiceren van artikelen in overleg
met de redactie. Berichten en mededelingen dienen
uiterlijk de eerste van de maand in het bezit van
de hoofdredacteur te zijn, om nog in het nummer
van de volgende maand te kunnen worden opge
nomen.
Abonnementsprijzen per jaar
Voor leden van de aangesloten verenigingen gratis;
persoonlijke abonnees binnenland 74,-; bedrijfs-
abonnees binnenland 123,-; persoonlijke
abonnees Europa 113,-; bedrijfsabonnees Europa
159,-; persoonlijke abonnees luchtpost 158,-;
bedrijfsabonnees luchtpost 200,-.
Losse nummers 20,-, inclusief verzendkosten, te
bestellen bij mevr. C. Scherpenzeel-v.d. Lei.
Opzegging vóór 1 december van het voorgaande
jaar.
Deelnemende verenigingen
Bond voor Kadasterpersoneei (bvk)
Vereniging van Landmeetkundigen (wi)
Nederlandse Vereniging voor Geodesie (nvg)
Vereniging Meetkundige Dienst Rijkswaterstaat
(vmdr)
Advertentie-exploitatie
Westerum Publiciteit
Buitenweg 9 - 5683 PM Best
telefoon (0499) 39 86 89 - fax 37 44 97
(mobiel 06 - 51 63 2117)
e-mail: westbest@wxs.nl
Advertentietarieven op aanvraag. De plaatsing
van een advertentie in een bepaald nummer kan
alleen worden gegarandeerd, indien de reservering
daarvoor uiterlijk de 25e van de voorafgaande
maand in ons bezit is.
Secretaris Stichting Geodesia
ing. D. van Dijk
Hertespoor 27 - 3772 se Barneveld
tel. (0342) 49 53 56/fax (0342) 42 04 ot
privé (0342) 49 17 76
e-mail: d.van.dijk@geodesia.nl
Penningmeester Stichting Geodesia
P. W. Westdorp
Postbus 414 - 5680 ak Best
tel. (040) 265 76 57/fax (040) 243 75 38
privé (0499) 31 03 90
Giro 223150; abn^mro 545716195,
beide t.n.v. Stichting Geodesia.
Geodesia is een uitgave van de Stichting Geodesia.