Mini -serie Landinrichting (5)
De interactieve wenszitting verkend
Computerondersteuning bij het gesprek over de wensen
In tweegesprek met de computer
GEODESIA
rural planning, reallocation, system description
landinrichting, herverkaveling, systeembeschrijving
KEYWORDS
TREFWOORDEN
Bij landinrichting wordt de relatie tussen mensen en
hun grond veranderd. Vanzelfsprekend houdt de
landinrichtingscommissie daarbij zorgvuldig rekening
met de wensen van de rechthebbenden. Die wensen
worden in de zogenoemde wenszitting met ieder
afzonderlijk besproken en geïnventariseerd. Er komen
veel kaarten, registers en formulieren aan te pas. Zou
de computer dit gesprek en de vastlegging van de
wensen kunnen ondersteunen, of is het apparaat alleen
maar een lastige sta-in-de-weg en stoorzender?
Het opstellen van het plan van toe
deling bij landinrichting gebeurt in
een aantal fasen:
1. wenszitting;
2. berekening van het plan in geld;
3. inschetsen en inrekenen van de
kavels;
4. juridische afronding van het plan.
De fasen 2 en 3 zijn in voorgaande
nummers van Geodesia geschetst in
[11] en [2], Aantal, ligging en vorm
van de toe te delen kavels worden
daarbij niet alleen bepaald door de in
breng en allerlei ruimtelijke randvoor
waarden en algemene economische of
ecologische overwegingen, maar ze be
rusten ook in hoge mate op de wensen
van de rechthebbende eigenaren en ge
bruikers. Het werk geschiedt immers
vooral in hun belang. De wensen wor
den verzameld tijdens een wenszitting.
In een samenspraak met een mede
werker van het Kadaster, soms ook
met een lid van de landinrichtings
commissie erbij, wordt de inbreng
doorgenomen, bekeken hoeveel kavels
er gevormd zouden kunnen worden
en gezocht naar geschikte locaties voor
die kavels. Dit gebeurt aan de hand
ir. R. van dei-
Schans, adviseur
voor kaart-
gebndk en inter
actie bij GIS te
Bennekom, en
ing. W. Boers,
projectleider
Kadaster
Drenthe.
van kaarten, registers), vragenformulieren en richtlijnen op
gesteld door de landinrichtingscommissie. Het gesprek is
alleen verkennend. Er wordt niets beloofd, want de keuze
uit de verschillend^ geopperde alternatieven vindt pas
plaats bij de belangeriafweging in het plan in geld en bij het
inschetsen.
Doordat het plan ip geld met behulp van de computer
(Transfer) wordt opgemaakt, moet de Kadastermede
werker de met taal en gebaar geuite wensen „vertalen" naar
verwerkbare invoerjfegevens. Deze stap heet structureren.
Het structureren is jn de tijd te scheiden van het gesprek
met de rechthebbende, maar vaak worden beide activiteiten
min of meer gecorhbineerd. De wenszitting is niet een
passief opnemen van de wensen, in de stijl van „roept u
maar". Het is integendeel een gesprek, een overleg, waarin
mogelijkheden en (Onmogelijkheden voor elk bedrijf af
zonderlijk worden afgetast. In die zin is de wenszitting al in
hoge mate interactief. Maar met de term „interactief' in de
titel van dit artikel yordt ook wat anders bedoeld, namelijk
de wisselwerking tussen de gesprekspartners en een instru
ment dat het gesprek ondersteunt: de computer, zijn be
standen en programmatuur.
Eind 1996 is voor fret Kadaster een kort verkennend, nog
weinig diepgaand, onderzoek uitgevoerd naar de verschil
lende aspecten van computergebruik tijdens de wenszitting
[12], Wat zijn de technische mogelijkheden, wat zouden de
voordelen voor de jzerschillende partijen kunnen zijn, aan
welke voorwaardenj moet dan zijn voldaan, welke proble
men zijn er te verwichten?
Het is een uitermatb complex vraagstuk: de combinatie van
twee soorten interactie, tussen mensen onderling en tussen
mens en computer. Technisch kan er in principe veel, maar
er is wel een heel groot gevaar dat je iets ontwikkelt wat
(arbeids-)psycholo^isch niet werkt en de goede verstand
houding tussen wejiser en wensopnemer grondig verstoort.
Dat kunnen we niet maken.
311
