A
.-EK
Handelingssituatie
1998-7/8
GEODESIA
In dit artikel worden enkele bevindingen van het ge
noemde onderzoek samengevat en ter discussie gesteld.
Anders dan in het werk van Rosman en Buis is nog niets in
software gerealiseerd en uitgeprobeerd; het gaat om zeer
ruwe, snel gemaakte, schetsen die omwille van de presenta
tie wat zijn ingekleurd. Maar het artikel geeft een goed
beeld van de vele lastige aspecten van een mogelijke in
voering van interactief GIS- en kaartgebruik, niet alleen
bij de landinrichting, maar ook bij vergelijkbare overleg
situaties in de ruimtelijke planning. Het artikel is als volgt
opgebouwd:
eerst wordt de handelingssituatie geschetst, onafhankelijk
van computergebruik: wie zijn de partijen, wat voor ge
gevens gebruiken ze, wat zijn hun taken?
dan volgt een bespreking van het computergebruik tij
dens de wenszitting en van een mogelijke vormgeving
van de mens-computer-interactie; centraal daarin staat
een diagram met de naam bedrijfslint,
het betoog wordt afgerond met een discussie over theo
retische en praktische grondslagen voor verdere ont
wikkeling.
Definitie en doel van de wenszitting
In hèt standaardwerk over de wenszitting [10] is de vol
gende definitie te vinden:
„Een procedure, als onderdeel van het ontwerpen van een plan
van toedeling, waarbij de rechthebbenden de gelegenheid ge
boden wordt, in samenspraak met de Plaatselijke Commissie
[nu: landinrichtingscommissie] en de daaraan toegevoegde
ambtenaren, de wensen ten aanzien van hun eigendom of
gepachte gronden te doen registreren en eventuele andere zaken
aangaande de ruilverkaveling aan de orde te stellen.
BA2
BD2.1
BD2.2
BD2.3
*- a
v\« -»
Tabel 1.
Deelnemers aan
de wenszitting:
enkele aspecten.
De wenszitting omvat dus meer dan
het registreren van wensen alleen. In
de praktijk houdt ze in:
controle van de inbreng;
aanvulling van gebiedskennis/rand-
voorwaarden;
vaststelling van de wensen („regis
tratie" klinkt wat te passief);
„vertalen" van de wensen naar com-
puterinvoer.
Kijken we naar de vaststelling van de
wensen, dan gaat het onder meer over:
toekomstverwachtingen
(uitbreiding, inkrimping);
samenwerking met anderen;
beheersovereenkomsten;
over-/onderbedeling;
huiskavel handhaven/groter/kleiner;
aantal en grootte van de veldkavels;
ligging van de veldkavels;
„negatieve wensen";
motivatie van wensen, beoordeling,
acceptatie.
Deze aspecten zijn hier beschreven in
de „gewone", alledaagse taal van het
gesprek, niet in de meer technische
termen die nodig zijn bij de vertaling
naar computerinvoer. Niet alles wat
besproken is, valt momenteel te verta
len, bijvoorbeeld de negatieve wensen
(„daar wil ik beslist niet liggen") en
ook niet de bijzondere overwegingen
voor een bepaalde keus. Daarom is,
ook bij computergebruik, een vastleg
ging in gewoon Nederlands of op een
papieren schetsje of „digitaal notitie
blok" noodzakelijk.
Rechthebbenden
eigenaren/pachters/gebruikers
wie worden wel/niet opgeroepen?
wat weten ze van de werkwijze?
wat weten ze van al uitgevoerd toedelings-
onderzoek?
met welke toedelingsbegrippen zijn ze
vertrouwd?
wat nemen ze mee naar de wenszitting?
wat wordt van hun gevraagd ter voorbe
reiding van de wenszitting?
wat krijgen ze mee van de wenszitting,
of later toegezonden?
kunnen ze vrij wensen, of kunnen ze
ideeën van LC of Kadaster amenderen?
moeten ze de wensen al structureren
(bedrijfsdelen, plaatsingen), of kunnen de
wensen meer verbaal blijven?
willen ze al weten wat het bedrijfsecono
misch effect zal zijn van hun wensen?
hoe hangt het verloop van het gesprek af
van de kennis van de rechthebbenden?
(o.a. omgang met kaarten en computer)
Leden van de Landinrichtingscommissie
(LC)
is er altijd een LC-lid bij het gesprek?
wat is precies de rol van het LC-lid bij het
geprek (gesprek leiden, geruststellen,
sturen, becommentariëren, stukken raad
plegen, aantekeningen maken, aanvullen
wensen
wat is hun kennis over het gebied?
wat is hun kennis over de toedelings
begrippen?
wat weten ze van al uitgevoerd toedelings-
onderzoek?
wat is hun kennis over de gang van zaken
bij de wenszitting en het structureren?
wat is de rol van de LC na het gesprek met
de rechthebbende?
Medewerkers van het Kadaster (KM)
wat is het scholingsniveau van de KM?
wat weet de KM van de voorgeschiedenis?
wat is de gebiedskennis van de KM?
wat weet de KM van richtlijnen, rand
voorwaarden, criteria?
wat is het aandeel van de KM in het
gesprek?
welke gegevens moet de KM kunnen
raadplegen?
welke gegevens moet de KM op papier
noteren?
welke gegevens moet de KM in de
computer kunnen invoeren?
welke opleiding/training heeft de KM
daarvoor gehad?
welke hulpmiddelen heeft de KM om
zijn werk te structureren (handleiding,
vragenlijsten, formulieren)?
hoe kan de KM op (meer deskundige of
ervaren) collega's terugvallen?
hoe bereidt de KM zijn of haar werk voor,
en hoe rondt hij of zij het af?
312
