Taken en sturing worden in het kennissysteem onder steund door kennis- en systeemagenten (fig. 5). Een „agent" is een computerprogramma dat zelfstandig een deeltaak kan uitvoeren of erover kan adviseren. De repre sentatie van het redeneren omtrent het object krijgt vorm in de kennisagenten. Deze zijn gericht op het realiseren van de redenering en de belangenafweging in prepareren, ont werpen, evalueren en leren. De representatie van de taak- afhandeling krijgt vorm in de systeemagenten. Deze zijn gericht op de systeembesturing. De interactie tussen kennisagenten en kennisbank respec tievelijk database verloopt via methoden. Deze kunnen zijn gevangen in programmapakketten, bijvoorbeeld in AVL, en/of in algoritmen, bijvoorbeeld in ATOR. Zij zijn via de allocatiemodellen, vastgelegd in doel- en waardefuncties in de kennisbank, op de applicatie herverkavelen ingericht. Als zodanig zijn de methoden onderdeel van de kennis agenten. De statische kennis (kenmerken van en eisen aan het object) is derhalve via de allocatiemodellen opgenomen in de kennisbank, terwijl de dynamische kennis (wijze van redeneren) via de methoden in de kennisagenten is opge slagen. vormen van een oplossingsverzame ling (structureren); analyseren van een oplossingsverza meling; bepalen van een eindoplossing (ver schuiven/overboeken). De taken van de afweger houden af weging van belangen in tussen alter natieven van RNR's en tussen RNR- belangen en beleidsbelangen. Ruimte lijke modellen die een weergave vor men van beleidsuitgangspunten, kun nen bij deze afweging een normatieve rol spelen. In de agrarische sector zijn modellen bekend van de meest ge wenste ruimtelijke situatie van agrari sche bedrijven naar type. Dit worden bedrijfsmodellen genoemd. Generali satie van deze modellen naar modellen voor alle functies, dus ook voor de niet-agrarische, is mogelijk. Dit wor den dan geomodellen. Geomodellen zijn in principe uitdrukking van de Kennisagenten Kennisagenten zijn, zoals gezegd, op zich staande software- modulen die zijn gericht op het realiseren van de redene ring en de belangenafweging. Een indeling van de kennis agenten per hoofdactiviteit (preparen, ontwerpen, evalu eren, leren) is bet meest zinvol. Dit leidt tot de kennis agenten: analist, afweger, evalueerder en docent. Analist Het doel van de analist is het bepalen van de strategieën, de beleidsgegevens, de risico's en de planning. Deze activitei ten kunnen op handige wijze worden uitgevoerd via het ge bruik van sjablonen. De taken van de analist bestaan uit: kiezen van een sjabloon; extraheren van gegevens; aanpassen van een sjabloon; berekenen/relateren van sjablonen. Sjablonen vormen de neerslag van kennis over het ont- werpobject en van kennis over middelen ten behoeve van beheersing en sturing van het ontwerpproces. Deze gene rieke kennis moet worden verbijzonderd voor elk indivi dueel project. De sjablonen bevatten de meest voorkomen de kengetallen en factoren met betrekking tot de planning, de risico's, de strategieën en de onderliggende subfactoren van de beleidsgegevens. Op basis van de kenmerken van het blok wordt de meest in aanmerking komende sjabloon uit de verzameling van sjablonen gekozen. Met de inhoud van de sjabloon als uitgangspunt worden de van betekenis zijn de gegevens uit de database geëxtraheerd. Met behulp van deze gegevens wordt de inhoud van de gekozen sjabloon aangepast. Vervolgens worden de sjablonen onderling ge relateerd en worden planning en risico's berekend. Afweger Het doel van de afweger is het bepalen van de eindop lossing. De taken van de afweger bestaan uit: 368 De functie van geomodellen is gelegen in het toetsen van wensen, verschuivingen en overboekingen, en het gene reren van wensen. De toets-, respectievelijk genereer- acties hebben de volgende inhoud: Toets RNR-wens versus RNR-geomodel Een eerste toets van de wens is of identificatie, structuur en locatie op RNR-niveau in overeenstemming zijn met het RNR-geomodel op basis van het beleid gezien de inbreng. Per individueel RNR wordt nagegaan of de op timale waarden van identificatie-, structuur- en locatie attributen sporen met de range van de waarden in de inbreng van het RNR. Toets RNR-wens versus BD-geomodel Een vervolgtoets is of identificatie, structuur en locatie van de wens overeenkomen met de BD-geomodellen van de in aanraking komende blokdelen. Deze toets komt zowel voor bij het „Accepteren" als bij het „Ver schuiven/overboeken". In principe zijn dit soortgelijke toetsen, dat wil zeggen de techniek is dezelfde. Genereer RNR-wens Bij het genereren van RNR-wensen wordt het geomodel gebruikt als een prototype voor de ruimtelijke structuur van RNR's. Het genereren van wensen houdt in dat op basis van de identificerende kenmerken van het RNR een geomodel wordt gekozen. Met behulp van dit model wordt de structuur van het RNR in wensdelen bepaald. Uitgaande van de functionele kenmerken van de corres ponderende perceelcomplexen en een afstandcriterium worden BD'n gekozen met passende kenmerkende fac toren. '998-9 GEODESIA Gebruik van geomodellen

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1998 | | pagina 14