laatste, vrije beschikbaarheid van informatie op alle over
heidsniveaus, een uitdrukkelijke wens is van de bedrijven.
Dat niet zomaar van andere bedrijven geo-informatie mag
worden gekopieerd, is wel bekend. Opmerkelijk is dat men
dat ook niet zou willen, waarschijnlijk uit angst dat het
bedrijf hetzelfde overkomt.
Over de voorgestelde alternatieven zijn de meningen ver
deeld. Het toepassen van het praktische alternatief 1 of het
technische alternatief 3 wordt vooral toegejuicht door be
drijven die snel verouderende datasets op de markt brengen
(bijvoorbeeld digitale luchtfoto's en demografische data
sets). Andere bedrijven lijken minder in deze oplossingen
te zien. Het economische alternatief 2
is van de niet-juridische alternatieven
veruit favoriet. Alleen bedrijven die
zich bezighouden met het inwinnen
van hun eigen data (en dus niet voort
bouwen op reeds bestaande datasets)
plaatsen vraagtekens bij dit alternatief.
Van de juridische alternatieve moge
lijkheden lijken het toepassen van sui
generis-wetgeving voor datasets, zoals
in Europa is toegepast met de Data
bankrichtlijn, of het uitbreiden van de j
dekking van het huidige copyright,
niet favoriet. De toepassing van unfair
competition law voor het beschermen
van geo-informatie wordt als beste op
lossing gezien (alternatief 6). Er wordt
precies beschermd daar waar be
schermd moet worden (grootschalig
concurrerend gebruik) en laat vrij daar
waar bescherming niet nodig is (on
derwijs, wetenschap, non-profit en bij niet-concurrentie).
Een mogelijkheid om dit favoriete alternatief verder te ont
wikkelen, is het opstellen van wetgeving dan wel het ont
werpen en implementeren van een branchecode op basis
van de principes van unfair competition wetgeving. Als
conclusie uit het onderzoek komt dan ook naar voren dat
de balans tussen belangen van producent en gebruiker kan
worden behaald wanneer gebruik wordt gemaakt van un
fair competition principes.
Nederlandse commerciële
geo-informatiemarkt
Welke mogelijkheden zijn er voor Nederlandse bedrijven
om zich, naar Amerikaans voorbeeld, op de geo-informa-
tiemarkt te begeven En kan een adequate bescherming van
deze informatieproducten daarbij een stimulans vormen
Volgens de huidige politieke discussie staan voor de Neder
landse bedrijven alle kansen open om zich op de geo-infor-
matiemarkt te begeven. De nota „Naar toegankelijkheid
van Overheidsinformatie" van het Ministerie van Binnen
landse Zaken geeft aan dat het bedrijfsleven met de „schat
aan informatie" in de elektronische gegevensbestanden van
f
Nota „Naar toe
gankelijkheid,
van overheids
informatie van
BiZa.
de overheid tal van nieuwe producten
en diensten zou moeten kunnen ont
wikkelen [13]. De nota geeft ook aan
dat het belang hiervan groot is. Juist
van de informatieverwerkende sector
wordt de komende jaren de grootste
bijdrage verwacht aan economische
groei en werkgelegenheid. Wanneer er
voor het bedrijfsleven nieuwe moge
lijkheden zijn om informatieproduc
ten te ontwikkelen, is dit een stimu
lans voor het bedrijfsleven zelf, maar
ook voor de Nederlandse economie.
Binnen de geo-informatiewereld geeft
het Ravi-bedrijvenplatform hetzelfde
signaal: „Het toegankelijk maken van
gegevensbestanden van de overheid is
in principe een taak van het bedrijfs
leven" [12],
Slechts een beperkt aantal overheids
instanties stelt in principe alle GI-
datasets die zij hebben, ter beschik
king aan derden [3]. Een reden hier
voor is dat men expliciet afhoudend is
om datasets te leveren, omdat dit lastig
en bedreigend kan zijn. Onder lastig
wordt hier verstaan het werk en de
nazorg die levering van een dataset
met zich mee kan brengen. Daarnaast
geven overheden aan dat zij zelf door
de bronhouder een verbod op door
leveren krijgen opgelegd of de goede
verhoudingen met de bronhouder niet
op het spel willen zetten. Ook worden
als redenen genoemd geheimhouding,
privacy en doorkruising van het eigen
beleid. Een tweede trend is dat over
heidsbedrijven zich meer en meer op
de markt lijken te storten, al dan niet
met gebruikmaking van een commer
ciële dekmantel. Dit laatste lijkt een
ongewenste ontwikkeling als gekeken
wordt naar de richting van de huidige
politieke discussie. Uit een recent
onderzoek van de Ravi blijkt verder
dat levering van data door overheden
aan commerciële partijen in de prak
tijk nog weinig voorkomt en dat be
drijven zich nog nauwelijks op de geo-
informatiemarkt begeven. Daarbij
wordt niet nagegaan wat de oorzaak
hiervan kan zijn.
Wat is de oorzaak van het wegblijven
van bedrijven op de geo-informatie
markt? Ten eerste bestaat de indruk
dat door de dominantie van de Neder-
376
199^-9
GEODESIA
Politieke discussie
toegankelijkheid
overheidsinformatie
Veel overheid, weinig markt
Waar blijven de bedrijven?
