brengen, niet door de beugel. Om de
markt te verkennen, moeten niet al
leen de overheden worden verkend,
maar moet ook marktonderzoek wor
den gedaan naar de wensen van de
klant. Uit eerder onderzoek wordt ge
concludeerd dat er bij overheden wei
nig kennis bestaat over de markt voor
geodatasets. Voor bedrijven lijkt een
taak te liggen in marketing en op de
markt toegespitste producten aan be
drijven. Het is belangrijk dat bedrijven
samenwerken om de markt te verken
nen en te betreden. Het Ravi-bedrijvenplatform lijkt hier
een goed eerste alternatief. In een vorig jaar gehouden
„ronde tafef'-discussie heeft het Ravi-bedrijvenplatform
een eerste aanzet gegeven tot nader onderzoek naar toe
gankelijke overheidsbestanden en kansrijke informatiepro
ducten, en het in kaart brengen van de markt [8]. Wanneer
inderdaad aan al deze oplossingen en mogelijkheden wordt
gewerkt, zal de impuls tot investeringen groter worden.
Private bedrijven zullen zich dan zeker als aanbieder van
dataproducten op de geo-informatiemarkt gaan begeven.
De vrees die nu bij verschillende partijen bestaat dat de
geo-informatiemarkt zal stagneren omdat bedrijven niet
inspringen, zal dan ongegrond blijken te zijn [3] [14].
Bescherming van commerciële
géo-informatie in Nederland
De vraag hoe commerciële geo-informatie in Nederland
kan worden beschermd, is nog slechts in beperkte mate aan
de orde. Met het oog op lopende en toekomstige ontwikke
lingen wil ik hier toch al een overzicht geven van de moge
lijkheden die bedrijven in ons land ter beschikking staan
om hun geo-informatieproducten te beschermen:
(onmogelijkheden auteursrecht: evenals in de VS heeft
ook in Nederland onderzoek aangetoond dat het niet
mogelijk is geo-informatie volledig met het auteursrecht
te beschermen [3] [6] [7] [12], De feitelijke informatie
heeft niet de vereiste oorspronkelijkheid. In een onder
zoek van de Ravi is daarom gekeken in hoeverre binnen
het Nederlandse recht juridische alternatieven bestaan
om geo-informatie te beschermen [7]. Volgens dit onder
zoek zou alternatieve wettelijke bescherming in Neder
land kunnen worden gevonden in het recht inzake onge
oorloofde mededinging, de Europese Databankrichtlijn
en mogelijk in specifieke regelgeving ter bescherming van
geo-informatie;
wet bescherming producenten databanken": in 1996 is
door de Europese Unie de richtlijn „betreffende de be
scherming van databanken" (Europese Databankricht
lijn) aanvaard. Deze richtlijn is opgesteld omdat databan
ken momenteel niet in alle lidstaten voldoende worden
beschermd en bestaande bescherming niet uniform is.
Nederland, als lidstaat van de EU, moet deze richtlijn in
de Nederlandse wetgeving implementeren. De vraag is of
deze nieuwe wet mogelijkheden zal bieden om commer
ciële geo-informatie te beschermen. Kort gezegd stelt de
Richtlijn een erg strakke bescherming van databases
fil i '1
al lelelslsl
-
[f~~C~l
Data
-1
Internetpagina
van ESRI waarop
geodata te koop
wordt aangeboden
(online beschikbare
en gratis te down
loaden data).
Verkoop via inter
net is in de VS al
veel gebruikelijker
dan in Nederland.
Kader 2.
voor, waardoor vrij gebruik door
onderzoek en wetenschap vrijwel
onmogelijk wordt en de belangen
van informatiegebruikers sterk
onderbelicht blijven. De richtlijn
biedt de producenten van databan
ken veel bescherming, maar houdt
nauwelijks rekening met de belan
gen van concurrenten, intermediairs
en eindgebruikers [7]. Er lijkt geen
sprake te zijn van een balans. De
vraag is of deze nieuwe wet voor pri
vate bedrijven, die zowel informatie
producent als informatiegebruiker
zijn, in de toekomst gunstig zal uit
pakken;
branchecode ongeoorloofde mededin
ging: één van de aanbevelingen uit
het onderzoek in de VS is het opstel
len van een branchecode voor het
bedrijfsleven. Voor Nederland stel
de de Ravi al eerder voor om door
middel van een branchecode tot
zelfregulering te komen. De Ravi
ging daarbij uit van een branche
code, eventueel aangevuld met meer
gedetailleerde modelcontracten voor
bepaalde soorten geo-informatie.
Een belangrijk verschil tussen beide
branchecodes is dat in de door Ravi
voorgestelde branchecode alleen met
de dataproducenten rekening wordt
Mogelijkheden voor toevoegen van waarde aan
data-producten
verbeteren kwaliteit van datasets;
omzetten van datasets in een bepaald formaat/vertalen
van code/conversie;
filteren van data, zodat een dataset met alleen voor de
klant relevante data ontstaat;
combineren van verschillende datasets;
verzorgen van landsdekkende datasets uit verschillen
de bronnen;
produceren van datasets voor specifiek (door de klant
gewenst) gebied;
verbeteren dan wel toevoegen van attributen;
verbeteren dan wel vergroten van detail van bepaalde
geografische kenmerken;
updaten van verouderde bestanden;
geven van kwaliteitsgarantie (met daarbijbehorende
aanvaarding van aansprakelijkheid);
selectie, presentatie, (re)productie en distributie;
voorlichting en marketing;
aftersales services (nazorg, helpdesk);
verzorgen van verbeterde toegankelijkheid door ver
beteringen in datastructuur;
verzorgen van verbeterde toegankelijkheid door het
aanbieden van data via internet.
378
1998-9
GEODESIA
EU E<* fio fiodun.
•rV, Qpücna QeocSory ytfndow
|««l
dUJ
ESRI.,,.,..—
/ur nmn» 1» 6EGB3 fcEETO
GIS Dolo from ESRI
ArcExtilorer
Data: The Raw Materials for Your GIS
ESRI develops the leeding GIS and desktop mapping tools m the
industry But like all tools, ours need matenals to work with-data
Following are different sources of data that are compatible with ESRI
software and m ready-to-use format
ESRI sells ssrsrel dels ssts Otdei packaged date ssls ot
d
Oocvrart Don»
