De Hollandse Cirkel
Op 16 juni 1998 verschenen voor
notaris mr. C. H. A. Wille te Apel
doorn prof. dr. ir. L. Aardoom en
mr. J. W. J. Besemer. Vergezeld van ir.
A. A. Ph. J. M. baron van Lamsweerde
en ir. P. van der Molen verklaarden
Aardoom en Besemer namens de
Nederlandse Commissie voor Geo
desie (NCG) het initiatief te nemen
tot de oprichting van een stichting
voor de geschiedenis van de geodesie.
Met dit initiatief handelde de NCG
overeenkomstig een op 4 december
1997 door haar genomen besluit. Dit
besluit was gebaseerd op een advies dat
de Taakgroep Toekomst van de Ge
schiedenis der Geodesie - door de
NCG eerder dat jaar ingesteld (Geo-
desia 1997 no. 7/8, p. 340) - in okto
ber had uitgebracht. Deze taakgroep
had als opdracht de mogelijkheden te
onderzoeken voor het oprichten van
een stichting ter bevordering van de
beoefening van de geodetische ge
schiedkunde. Het uitgebrachte rap
port gaf aan dat er in de Nederlandse
geodetische beroepswereld voldoende
draagvlak was om tot oprichting van
zo'n stichting over te gaan en dat de
voorlopig daarvoor benodigde midde
len beschikbaar zouden zijn. Potenti
ële deelnemers in de eventuele stich
ting hadden wel aangegeven dat de
programmatische beoefening van de
geodetische geschiedkunde mede zou
moeten dienen om het hedendaagse
en toekomstige vakgebied van de geo
desie te presenteren. Met name zou
den verzamelingen (het „geodetisch
erfgoed") moeten worden geëtaleerd
om tegen een historische achtergrond
de rol van de geodesie in de samenle-
prof. dr. ir.
L. Aardoom,
namens bet
Dagelijks
Bestuur van de
Nederlandse
Commissie voor
Geodesie.
Het dagelijks
bestuur van de
stichting, vlnr:
Van Lamsweerde,
Aardoom, Van der
Molen.
ving tot uitdrukkingj te brengen. Alleen met een welover
wogen, overeengekopren en duidelijke doelstelling zou de
stichting van de grond kunnen komen.
Naar het oordeel van de taakgroep zou een stichting, zoals
beoogd, als algemeen doel moeten hebben: de uitbreiding
en verbreiding van cjle kennis betreffende de geschiedenis
der geodesie, met nadruk op de Nederlandse beoefening
daarvan, zowel hier te lande als elders. De geschiedenis van
de beoefening van de geodesie wordt hierbij gezien als:
onmisbaar voor een beter begrip van de ontwikkeling van
het vakgebied;
een belangrijk midjdel om de betekenis van het vakgebied
te presenteren.
Om dit doel te berejken, zou de stichting onder meer die
nen te bevorderen:
tracering en beschrijving van het geodetisch erfgoed;
aanleggen en onderhouden van verzamelingen van geo
detisch erfgoed;
ontsluiten en exppseren van het geodetisch erfgoed, zo
wel voor wetenschappelijk als educatief gebruik;
geodetisch-historisch onderzoek;
publicatie van de resultaten van geodetisch-historisch
onderzoek;
onderwijs in de geschiedenis der geodesie;
contacten met andere geschiedkundige disciplines, spe
ciaal met die op het gebied van wetenschap en techniek;
verstrekking van ihformatie over de geschiedenis der geo
desie.
De stichting zou zich tevens moeten inzetten voor de ver
werving van de metideze activiteiten gemoeide middelen.
Dit profiel van de stichting, waarvoor inmiddels de toe
passelijke naam „De Hollandse Cirkel" werd gekozen,
werd neergelegd in <jle stichtingsakte die op 16 juni ter tafel
lag. Naast de NCG treden als deelnemers in de stichting
op: Kadaster, Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat,
Topografische Diepst Nederland, Dienst der Hydrografie,
Subfaculteit Geodesie van de TU Delft, ITC, Stichting
Geodesia en VNBG. De toetreding van de VNBG is in het
bijzonder verheugend omdat daarmee, naast de geodetische
(rijks)overheid - pet verzelfstandigde Kadaster daarbij
inbegrepen ook Jret particuliere bedrijfsleven, dat al in
een ver verleden in Nederland een rol van betekenis had,
van de partij is. Vertegenwoordigers van elk van deze negen
deelnemers vormer) voorlopig het bestuur: prof. dr. ir. L.
Aardoom (NCG, Voorzitter), ing. W.A. van Beusekom
(Meetkundige Dienst), ing. W. Eimers (VNBG), W. G.
van Gent (Hydrografie), prof.ir. R. Groot (ITC), ir.
A. A. Ph. J. M. bafon van Lamsweerde (Subfaculteit Geo
desie, penningmeester), ir. J. van der Linde (Topografische
Dienst), ir. P. van der Molen (Kadaster en Stichting Geo
desia, secretaris). Het bestuur hoopt terzake van algemene
geschiedkundige aspecten (documentatie, collectiebeheer,
archivering, relaties met wetenschaps- en techniekhistorici)
405
GEODESIA
1998-9
„Hollandse cirkel"
is een 19e-eeuwse
benaming van een
hoekmeetinstrument
dat werd uitgevon
den door de Hol
landse landmeterjan
Pieterszoon Dou
(1573-1635) en dat
werd beschreven
door ing. H. C.
Pouls (Geodesia
1979, p. 294-304).
Op voorstel van drs.
L. C. Palm, lid van
de Taakgroep Toe
komst van de Ge
schiedenis der Geo
desie, is deze bena
ming gekozen voor
de stichting.
