Mini -serie Landinrichting (7)
De herijkte gereedschapskist
„Landinrichting"
rural planning, policy, survey
landinrichting, beleid, overzicht
Landinrichting staat aan de ene kant in de belangstelling
van de beleidsontwikkelaars, maar aan de andere kant
onder druk als langzaam en weinig flexibel instrument.
Aanpassing van het instrument en wijziging van het
gebruik ervan werden beoogd met de in 1995 gestarte
„herijking landinrichting". Het rapport met de
resultaten is in 1998 naar de Tweede Kamer gestuurd.
Hoewel de in het rapport voorgestane werkwijze aan
leiding zal geven tot een groot aantal wijzigingen in de
wet, kan een groot deel ervan al binnen het huidige
wettelijke kader worden vormgegeven. De praktijk
heeft trouwens niet gewacht op het verschijnen van het
rapport, en op vele plaatsen wordt dan ook al
(gedeeltelijk) volgens deze inzichten gewerkt. Aan
de hand van het rapport „Herijking landinrichting"
zullen de „nieuwe" werkwijzen in dit artikel worden
besproken.
waren afgerond, soms enkele jaren werden bevroren, voor
dat met de uitvoering werd begonnen.
De recente landinrichtingspraktijk
vindt haar oorsprong in de Landin
richtingswet, die in 1985 na een zeer
lange voorgeschiedenis in werking
trad. De wet nam duidelijk afstand
van de puur op de landbouw gerichte
ruilverkavelingswetten, maar deed dit
vooral door de introductie van een
loodzware voorbereidings- en planvor
mingsfase voorafgaand aan de uitvoe
ringsfase, waarin niet zoveel werd ver
anderd. Met name rond de herverka
veling wijzigde er weinig, en bleef de
landbouwkundige invalshoek domi
neren. De toch al lange looptijd van de
grote projecten uit die tijd (met als
„hoogtepunt" de Alblasserwaard), liep
door de vele stappen in de voorberei
dings- en planvormingsfase nog verder
op. Bovendien ontstond er door be
zuinigingen zo'n druk op het landin
richtingsbudget, dat projecten waar
van de voorbereiding en planvorming
mr. ir. J. A.
Zevenbergen,
universitair
docent
geo-informatie
en grondbeleid
aan de TU
Delft,
Subfaculteit der
Geodesie.
De lange looptijden leidden er bovendien toe dat bij de
afronding van een jaroject een situatie was gerealiseerd,
gebaseerd op de beleidsinzichten van zo'n twintig jaar
eerder. Met name op het gebied van natuur en landschap
leidde dit tot grote fricties, omdat intussen het realiseren
van de Ecologische Hoofdstructuur hoge politieke priori
teit had gekregen. Uiteindelijk is er toen voor gekozen om
realisatie daarvan (deels) in lopende projecten in te bren
gen, hetgeen extra vertraging en onrust in de streek veroor
zaakte. Ook nieuwe 'beleidsinzichten op het gebied van de
waterhuishouding en het milieubeheer legden nieuwe
claims op de landinrichtingspraktijk. Alle goede bedoelin
gen en plannen ten spijt maakte de Commissie Multi
functionaliteit Landinrichting in 1990 nog eens duidelijk
dat de uitvoeringspraktijk nog steeds sterk op de landbouw
was gericht, terwijl er behoefte was aan een multifunctio
nele aanpak.
Ondertussen nam de financiële druk op het landinrich
tingsbudget verder tpe en werden de subsidies voor allerlei
maatregelen en voorzieningen verlaagd of afgeschaft. Zelfs
afschaffing van de landinrichtingsrente (waarbij de recht
hebbenden het niet (gesubsidieerde deel van landinrichting
over 26 jaar met een: effectieve rente van ongeveer 3,5% per
jaar afbetalen) wercj overwogen. Ondanks alle problemen
met en kritiek op landinrichting groeide de belangstelling
voor landinrichting! buiten de landbouwsector, vooral bij
de beleidsterreinen natuur en milieu. Om het beleid op al
deze zaken te laten ipspelen, werd de nota „Landinrichting
in de jaren negentig" ontwikkeld, die in 1993 door de rege
ring werd vastgesteld. In datzelfde jaar werd tussen het
Ministerie en de pfovincies het accoord Decentralisatie
impuls Natuur en Landinrichting gesloten, waarin aan de
provincies een veelcentralere rol bij landinrichting werd
toegekend [1]. Eind 1991 was men met de - al tijdens de
parlementaire behatrdeling aangekondigde - evaluatie van
de Landinrichtingswet begonnen. Daartoe werd een drietal
vragen geformuleerd
437
GEODESIA
KEYWORDS
TREFWOORDEN
O
