<r7777///////77777TTy Dubbel-verschil meting. de ontvanger ook wel de gemeten fase bij begin van signaal ontvangst (lock-on) op een waarde tussen nul en één, ter wijl de afstand naar de satelliet toch zon 20 000 km be draagt. Als de ontvanger een draaggolf eenmaal blijft ont vangen (trackt), wordt wèl de verandering in het geheel aantal golflengten tussen satelliet- en ontvanger-draaggolf bijgehouden. De meerduidigheid is constant vanaf signaal ontvangst. ,,On-the-fly resolution of the ambiguities" is het oplossen van de meerduidigheden voor een bewegende ontvanger. „On-the-fly" wordt in het Nederlands vertaald met vlie gensvlug. Op basis van metingen uit een uiterst korte pe riode, liefst slechts één enkele seconde, worden dan de ge- heeltallige meerduidigheden (rekentechnisch) snel en effi ciënt bepaald (laten we zeggen in een oogwenk). Juist voor een bewegende ontvanger, bijvoorbeeld in een vliegtuig, is dit „on-the-fly ambiguity resolution" van groot belang. Wellicht daarom dat de term „on-the-fly" toch vaak in de gestelde betekenis wordt gebruikt en geaccepteerd lijkt. Het probleem van GPS „ambiguity resolution "is inmiddels in theorie opgelost. Er is tot nu toe alleen een oplossing voor het schattingsdeel beschikbaar. De geheeltallige schattingen (de getalswaar den) kunnen worden berekend volgens het kleinste kwa draten principe, maar de precisie van deze schatters is nog onbekend. De schatter is, ondanks het geheeltallig karak ter, wel degelijk stochastisch. De schatter is namelijk be paald uit de stochastische waarnemingsgrootheden. De momenteel veel gebruikte toets-ratio's voor het valideren van een gevonden geheeltallige oplossing missen een theo retische onderbouwing. Na het ontwikkelen van de LAMBDA-methode, heeft thans dit probleem van de sta tistische verdeling van de schatter de volle aandacht bij de sectie. Met metingen op twee frequenties kunnen met het zogenaam de widelaning de meerduidigheden sneller worden opgelost. „Sneller" is hier misplaatst, tenminste als het wordt ge bruikt in de betekenis van „minder metingen". Met alleen de widelane-meerduidigheden (een satellietgewijze combi natie van de oorspronkelijke meerdui digheden op de twee GPS-frequenties) is slechts de helft van het totale aantal meerduidigheden opgelost. Men dient daarbij ook nog bijvoorbeeld de Ll- meerduidigheden op te lossen. Dan pas is deze aanpak equivalent met het direct oplossen van de LI èn L2 meer duidigheden. Op basis van hetzelfde waarnemingsmateriaal wordt dan in beide gevallen een equivalente oplos sing verkregen. De getalswaarden voor de meerduidigheden zijn natuurlijk verschillend, maar beide oplossingen vertegenwoordigen hetzelfde kleinste kwadraten minimum. Zie ook de be wering over de referentie-satelliet. De bewering geldt in het algemeen wel, als „sneller" gebruikt wordt in de be tekenis van minder rekentijd (voor het uitvoeren van de geheeltallige vereffe ning). Deze stap kan echter nog veel sneller worden uitgevoerd als men ge bruikmaakt van de LAMBDA getrans formeerde meerduidigheden. LI en L2 verwijzen naar de GPS-draaggolf- frequenties en komen overeen met golflengten van respectievelijk 19 en 24 cm. Om de fase-meerdiddigheden te kunnen oplossen, zijn altijd codemetingen (pseu do-ranges) nodig. Met enkel fasemetingen kunnen de meerduidigheden ook worden ge schat. Men heeft dan wel metingen nodig op minstens twee tijdstippen (epochen). De satellieten moeten zich in de tussentijd namelijk verplaatsen ten opzichte van de ontvanger. Deze geometrie-verandering is erg klein in een periode van bijvoorbeeld 1 of 5 se conden, maar onze ervaring wijst uit dat ambiguity resolution wel degelijk mogelijk is, mits maar een streng algo ritme wordt gebruikt. Zijn de meer- Fasemeting aan de GPS- draaggolf. 462 1998-10 GEODESIA

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1998 | | pagina 40