A
van de vastgoedregistratie, keuze tot
uitbesteding van uitvoeringsstappen,
verwachte opstelling van taxatiebureau
en aanwezigheid van digitaal mate
riaal. Uit de test blijkt dat binnen een
cluster overwegend één soort gemeen
teprofiel naar voren komt. Hierdoor
kan worden geconcludeerd dat de
clustering bruikbaar is.
De resultaten kunnen worden ge
bruikt om aan te geven welke gemeen
ten op dezelfde wijze werken. Dit kan
leiden tot betere samenwerking tussen
gemeenten. Daarnaast kan de cluster
indeling zorgen voor een betere sa
menwerking tussen gemeenten en wa
terschappen en kunnen de taxatiebu
reaus makkelijker hun producten op
gemeenten afstemmen.
Simon Schoustra
(Afstudeerdatum: 27-2-1998)
De verwerking van geometrische rela
ties en metingen is een onderdeel van
het kaartvernieuwingsproces. In deze
scriptie is gekeken hoe de geometri
sche relaties kunnen worden ingezet
om de lokale kwaliteit van een kaart
te verbeteren. In dit onderzoek wor
den twee soorten kwaliteit onderschei
den:
1. visuele kwaliteit. Onder een goede
visuele kwaliteit wordt verstaan dat
de kaart er voor de gebruiker cos
metisch goed uitziet. Dit is afhan
kelijk van de gebruiker. De ene ge
bruiker wil dat de kaart conform de
werkelijkheid is. De andere gebrui
ker wil een mooi kaartbeeld zien
(dus alle hoeken haaks, enzovoort);
2. geometrische kwaliteit. Onder geo
metrische kwaliteit wordt verstaan
de precisie en de betrouwbaarheid
van de onderlinge ligging van pun
ten in een kaart. De geometrische
kwaliteit kan kwantitatief worden
uitgedrukt in tegenstelling tot de
visuele kwaliteit.
Gedigitaliseerde kaarten kunnen een
slechte visuele en/of geometrische
kwaliteit hebben, omdat er bijvoor
beeld slecht gedigitaliseerd is of van
wege een slechte bijhouding. Kwalita
tief slechte kaarten kunnen worden
Inconsistenties in bet kaartblad.
verbeterd door ze af te stemmen op
een kaart van voldoende kwaliteit. De
ze aansluiting wordt vaak niet volledig
uitgevoerd (niet alle identieke punten
en lijnen worden op elkaar aange
sloten), zodat er over het gehele kaart
blad inconsistenties (meerduidighe
den) ontstaan. Dit zorgt voor een sto
rend kaartbeeld; de visuele kwaliteit
is slecht en bovendien kan de geome
trische kwaliteit niet eenduidig wor
den beschreven. De meerduidigheden
kunnen worden verwijderd door de
aansluiting lokaal uit te voeren met
behulp van geometrische (aansluit)-
relaties.
Met de opgestelde kaartverbeterings-
procedures blijkt dat de visuele kwali
teit goed kan worden verbeterd. Met
name het verwijderen van de meerdui
digheden zorgt voor een enorme ver
betering. Van een eenduidig coördina-
tenbestand is een slechte visuele kwali
teit vaak moeilijk te detecteren. De ge
bruiker bepaalt echter de gewenste
kwaliteit. In principe kan de gebruiker
de gewenste visuele kwaliteit van de
kaart verkrijgen met behulp van geo
metrische relaties.
De geometrische kwaliteitsverbetering
is afhankelijk van externe kwantitatie
ve gegevens. Vaak zijn dit maten uit
een veldwerk. Een geometrisch, kwali
tatief goed verbeterd coördinatenbe-
stand wordt verkregen door zoveel
mogelijk maten te selecteren, die lood
recht op elkaar staan in de punten en
verspreid zijn over het gehele kaart
blad. De relatieve precisie wordt dan
in alle richtingen verbeterd. Essentiële
voorwaarde is dan wel dat de precisie
van de maten veel beter is dan van de
coördinaten. In de praktijk is dit vrij
wel altijd het geval. Het eenduidig ma
ken van het coördinatenbestand zorgt
nog voor een extra kwaliteitsverbete
ring, omdat de precisieverbetering van
collineariteit loodrecht werkt op die
van de maat.
L. D. Verzijl
Toepassingsmogelijkheden van
3D-GIS en VR
Een onderzoek naar de (onmogelijk
heden van GIS en Virtual Reality tij
dens het planproces van infrastructurele
werken.
(Afstudeerdatum: 29-5-1998)
Tijdens het planproces van infrastruc
turele werken worden grote hoeveel
heden geografische en thematische
gegevens ingewonnen. Voor de opslag,
bewerking en presentatie van deze
gegevens worden Geografische Infor
matiesystemen ingezet. Omdat infra
structurele werken steeds vaker ver
hoogd, verdiept of ondergronds wor
den aangelegd, is de behoefte aan sys
temen voor 3D-gegevensbewerking en
-presentatie sterk toegenomen.
Voor opslag en bewerking van de 3D
ruimtelijke gegevens worden extensies
ontwikkeld om de huidige GIS-en uit
te breiden. Een goede techniek voor
het weergeven van een 3D werkelijk
heid waarmee interactie mogelijk is, is
Virtual Reality (VR). Koppeling van
een VR-systeem en een 3D-GIS lijkt
een logische volgende stap om de
ruimtelijke gegevens tijdens het plan
proces in hun onderlinge samenhang
op een realistische manier te presente
ren en interactie in de virtuele wereld
te laten plaatsvinden.
Om de kans dat het GIS/VR-systeem
na implementatie ook werkelijk wordt
gebruikt, te vergroten, is het belang
rijk om vooraf de wensen en eisen van
de uiteindelijke gebruikers in kaart te
brengen. De hoofdvraag in dit afstu
deeronderzoek luidt daarom: wat zijn
de toepassingsmogelijkheden van 3D-
GIS en VR tijdens het planproces van
Fig. la. Model-view (2112 D).
522
1998-11
GEODESIA
De verwerking van geometri
sche relaties en metingen in de
kaartvernieuwing
