<r werkelijkheid
infrastructurele werken?
In het onderzoek is allereerst het plan
proces bij enkele potentiële gebruikers
geanalyseerd. Het blijkt dat het in
een drietal hoofdfasen uiteenvalt: de
oriëntatie-/planstudiefase, de ont-
werp-/modelfase en de presentatie-/
besluitvormingsfase. In deze fasen
wordt de werkelijkheid beschreven
van globaal en kleinschalig naar ge
detailleerd en grootschalig, en steeds
vaker van 2D naar 3D. Een nieuw sys
teem zal moeten aansluiten op deze
fasen, en de problemen op met name
het gebied van 3D-analyses, interactie
en visualisatie moeten opheffen. Daar
naast moet het systeem op verschillen
de platforms operationeel kunnen
zijn.
Fig. lb. World-view (2 I2 D ondergrond
met daarop 3D-CAD objecten).
De wensen en eisen die gesteld worden
aan een nieuw systeem zijn vastgelegd
in een Programma van Eisen, op basis
waarvan momenteel een 3D-GIS/VR-
systeem wordt ontwikkeld bij de Sub
faculteit der Geodesie. In het systeem
staan drie zogenaamde „views" cen
traal, waarin de wereld in 2D (plan
view), 2V2 D (model-view) en 3D
(world-view) wordt gevisualiseerd. El
ke view heeft specifieke functionalitei
ten voor oriëntatie en navigatie, selec
tie en bevraging, en voor manipulatie
en analyse. Tussen de views is een soe
pele overgang mogelijk.
Geconcludeerd kan worden dat VR de
overgang mogelijk maakt van een pas
sieve presentatie naar een actieve, mits
interactie met de gegevens in de GIS-
database kan plaatsvinden vanuit de
virtuele omgeving. Het verdient daar
om aanbeveling om veel aandacht te
besteden aan de juiste interfaces om de
gebruikers, bijvoorbeeld ontwerpers,
politici of burgers, te ondersteunen tij
dens hun interactie met het systeem
op de verschillende presentatiemedia
en in de verschillende planfasen. VR is
dus een hulpmiddel en niet een doel
op zich
Coen van Heukelingen
Een onderzoek naar de componenten
waarmee de kwaliteit van gegevens in
GIS'en kan worden beschreven en de
toepassing daarvan op digitale kadastra
le gegevens
(Afstudeerdatum: 24-6-1998)
Standaardisatie-instituten zijn bezig
met het ontwikkelen van standaards
voor het uitwisselen van geografische
gegevens. Daaronder zijn standaards
met betrekking tot de kwaliteit van die
gegevens, waarin verschillende aspec
ten van kwaliteit worden onderschei
den. De aspecten komen tot uiting in
verschillende componenten, de zoge
naamde kwaliteitskenmerken. Wan
neer de standaards worden ingevoerd
zullen bedrijven er op den duur mee
gaan werken. Zij moeten de kenmer
ken dan op de juiste wijze kunnen
interpreteren en in staat zijn de bijbe
horende kwaliteitsgegevens te achter
halen. Daarnaast dienen zij de kwali
teitsgegevens op één of andere manier
op te slaan. In het afstudeeronderzoek
worden diverse kwaliteitskenmerken
beschreven en is tevens een database
gebouwd voor het opslaan van de kwa
liteitsgegevens. Deze database is toege
past op een bestaande geografische ge
gevensverzameling.
De kwaliteit van een geografische ge
gevensverzameling kan niet worden
vastgesteld door deze rechtstreeks te
Vergelijken met de werkelijkheid, om
dat zij gebaseerd is op een selectie en
abstractie daarvan. Daarom wordt in
het onderzoek een onderscheid ge
maakt tussen semantische en gege-
venskwaliteit. De semantische kwaliteit
is de kwaliteit van de nominale grond
slag (het model van de werkelijkheid)
ten opzichte van de werkelijkheid. De
kwaliteit van de gegevensverzameling
tjen opzichte van de nominale grond
slag wordt de gegevenskwaliteit ge-
noemd. Naast kwaliteitskenmerken
betreffende de inhoudelijke geografi
sche gegevens zijn er ook kwaliteits
kenmerken betreffende kwaliteitsgege-
\iens. Deze vallen onder de meta-kwa
liteit. Elk van deze drie vormen van
kwaliteit (zie figuur) kent haar eigen
kenmerken. In de scriptie worden 19
kenmerken beschreven. Een groot deel
daarvan zijn gegevenskwaliteitsken-
rtierken. Voor twee gegevenskwali-
tbitskenmerken, te weten „bronver
melding" en „compleetheid" is een
database ontworpen en gebouwd. De-
zje database is toegepast op de gegevens
in een digitale kadastrale kaart.
R. M. Verbeet
(Afstudeerdatum: 15-7-1998)
pe TOP 1 Ovector wordt geleverd aan
diverse gebruikers, die elk verschillen
de wensen ten aanzien van de levering
hebben. De mate waarin deze wensen
kunnen worden ingewilligd, wordt be
paald door de aanwezigheid van selec-
T
TT
523
GEODESIA
1998-11
Kwaliteitskenmerken voor
geografische gegevens
Flexibele selectiemogelijkheden
TOP I Ovector met
Spatial Database Engine
I I
modelleringsproces
^^nominale grondslag^^)
1 1
1 inwinningsproces
^^jegevensverzamelin^^
semantische kwaliteit
meta-kwaliteit
gegevenskwaliteit
meta-kwaliteit
