Serie Digitale Fotogrammetrie (1)
Semi-automatische kartering
in luchtfoto's1)
SERIE
Mogelijkheden en beperkingen
photogrammetry, automation, survey
fotogrammetrie, automatisering, overzicht
Sinds de intrede van de eerste digitale fotogrammetri-
sche werkstations op het ISPRS-congres in Kyoto in
1988 staat de automatisering van het fotogrammetrische
productieproces volop in de belangstelling. In de afge
lopen jaren is aangetoond dat taken als het inwendig en
relatief oriënteren en de puntsoverdracht met behulp
van matching-methoden geheel automatisch verricht
kunnen worden. Tijdwinst kan ook worden geboekt
bij de productie van digitale hoogtemodellen.
Voor deze onderdelen uit de fotogrammetrie is
inmiddels commerciële software verkrijgbaar.
Wanneer we kijken naar het gehele
proces van de fotogrammetrische
kaartvervaardiging, moeten we vast
stellen dat de bijdrage van deze soft
ware aan de efficiëntieverbetering vrij
gering is. De grootste kostenpost bij
deze processen is de eigenlijke karte
ring. Volledige automatisering van de
kartering is voorlopig niet aan de orde
en het is de vraag of het ooit zover zal
komen.
De reden hiervoor is dat de kartering
een interpretatie van een luchtfoto
vergt. Op dit punt blijven de prestaties
van computeralgoritmen ver achter bij
die van een operateur. Computeralgo
ritmen kunnen het karteringswerk van
de operateur echter wel ondersteunen.
Met deze zogenaamde semi-automati
sche kartering wordt beoogd de be
trouwbare interpretatie door een ope
rateur te combineren met de precieze
en snelle meting door een algoritme.
Dit artikel geeft een overzicht over de
verschillende methoden van semi-
automatische kartering in luchtfoto's.
Achtereenvolgens worden methoden
voor de meting van punten, lijnen,
prof. dr. ir.
M. G.
Vosselman,
Subfaculteit
der Geodesie,
TU Delft.
vlakken en complexje objecten behandeld. Daarna wordt
bekeken onder welke omstandigheden deze methoden
kunnen worden toegepast.
Semi-automatische meting
Semi-automatische kartering is een interactief proces.
Voordat een meting door een algoritme kan plaatsvinden
dient de operateur de volgende handelingen te verrichten:
interpretatie van één of meerdere foto's;
selectie van een algoritme voor de meting en eventueel de
instelling van parameters van dit algoritme;
selectie en identificatie van het object dat gemeten dient
te worden. De benaderde positie van een object wordt
aan het algoritme kenbaar gemaakt door met de muis
cursor op het beeldscherm in de buurt van het object één
of meerdere punten aan te wijzen;
tenslotte wordt bij de meting van complexere objecten
door de operateur vaak een objectmodel geselecteerd.
Na deze voorbereidingen worden beeldverwerkingsmetho
den ingezet om de geselecteerde objecten nauwkeurig te
meten. De meetresultaten worden vervolgens door de ope
rateur gecontroleerd en indien nodig gecorrigeerd. Deze
interactie tussen de operateur en de computer kan het
karteerproces aanzienlijk versnellen. Methoden zijn ont
worpen voor verschillende soorten metingen.
Meting van punten
Semi-automatische meting van punten is ontwikkeld voor
zowel de meting v^n hoogtepunten als de meting van hoe
ken van objecten (meestal van huizen). In beide gevallen
komt de meting erop neer dat de operateur de muiscursor in
een beeld of in een stereomodel in de buurt van het te meten
punt plaatst. Een algoritme zorgt er dan voor dat het juiste
punt wordt bepaald en de cursor daarheen wordt verplaatst.
Voor de hoogtemeting werkt deze „snap"-functie met
matching-algoritmen. Deze algoritmen bepalen de corres
ponderende punten in overlappende beelden. Wanneer de
operateur in een stereomodel de cursor op een bepaalde po-
545
GEODESIA
KEYWORDS
TREFWOORDEN
Dit artikel is geba
seerd op een voor
dracht van de auteur
gehouden op 13 fe
bruari 1998 ter gele
genheid van de 3rd
international course
on digital photo
grammetry bij het
Landesvermessungs-
amt Nordrhein-
Westfalen in Bonn.
