Meting van lijnen
1998-12
GEODESIA
sine plaatst, wordt met matching-algoritmen in de buurt
van de cursorpositie een klein stukje digitaal hoogtemodel
berekend. Hieruit wordt de terreinhoogte op de XY-locatie
van de cursor bepaald. De 3D-cursor wordt dan op het
terrein gezet. Deze berekeningen kunnen voortdurend her
haald worden wanneer de operateur de cursor in X- en/of
Y-richting verplaatst. Hierdoor lijkt het alsof de cursor zich
steeds op de terreinhoogte bevindt. Een dergelijke cursor
wordt dan ook een terreinvolgende cursor genoemd. Het
voordeel is dat de operateur alleen maar de horizontale
positie hoeft te bepalen en de hoogtemeting aan de compu
ter kan overlaten. Vooral in vlak en glooiend terrein met
textuur functioneert deze methode goed. Problemen treden
echter op in de buurt van hoogtesprongen, zoals bij dak
randen. Vanwege het contrast bij de dakrand wordt ook
voor punten naast het gebouw de cursor vaak op de dak
hoogte ingesteld. Hier dient de operateur dan een correctie
uit te voeren.
Fig. 1.
Links: De hoek
punten van een
gebouw zoals die
door een operateur
bij benadering zijn
aangewezen.
Rechts: De hoek
punten die na
toepassing van de
interestoperator
worden geregis
treerd.
De semi-automatische meting van hoekpunten van ob
jecten berust op kenmerkextractie. De positie van de 3D-
cursor wordt eerst teruggeprojecteerd in de twee digitale
luchtfoto's. In beide foto's wordt in een uitsnede rondom
het teruggeprojecteerde punt met een interest-operator [3]
gezocht naar een punt met een sterk verloop van grijswaar
den in meerdere richtingen. Dit punt komt meestal over
een met de afbeelding van het te meten hoekpunt. Uit de
punten die in beide foto's zijn gevonden, wordt door mid
del van een voorwaartse insnijding de 3D-positie van het
hoekpunt berekend. Terwijl de operateur de muiscursor
slechts in de buurt van een hoekpunt heeft geplaatst, kun
nen op deze manier toch de precieze coördinaten van het
hoekpunt worden bepaald (fig. 1). Op deze manier kan
sneller worden gemeten.
In [2] wordt beschreven hoe deze me
thode is toegepast op het meten van
huizen. Geconcludeerd wordt dat de
meetsnelheid hiermee wordt verdub
beld en dat de operateur minder snel
vermoeid raakt. Net als bij alle andere
vormen van semi-automatische karte
ring blijft de controle door de opera
teur belangrijk. Vooral wanneer meer
dere hoekpunten dicht bij elkaar lig
gen, kan het voorkomen dat het algo
ritme een verkeerd punt selecteert.
Fig 2.
Meten met slangen.
Links: Met een
paar punten geeft
een operateur het
verloop van de
weg aan. Na enige
iteraties wordt een
nauwkeurigere
wegbeschrijving
verkregen. [10].
546
Al enkele decennia wordt onderzoek
verricht naar het geheel automatisch
extraheren van lijnen uit digitale beel
den [9] [1]. Wanneer deze technieken
worden toegepast op luchtfoto's, blij
ken de resultaten vaak zeer teleurstel
lend. In het algemeen is het verbeteren
van de resultaten vaak meer werk dan
het opnieuw verrichten van een geheel
handmatige meting. Daarom worden
ook voor de extractie van lijnvormige
structuren uit luchtfoto's semi-auto
matische methoden ontwikkeld. Deze
methoden vallen in twee groepen uit
een: de zogenaamde slangen en de
wegvolgers.
Slangen
Bij het gebruik van slangen geeft de
operateur met enkele punten grofweg
het verloop van een weg, wegrand
of andere lijnvormige structuur aan
(fig. 2, links). In een iteratief proces
wordt de vorm van deze polygoon
aangepast aan de vorm van de weg.
Hierbij wordt een combinatie van
twee criteria geoptimaliseerd:
punten op de polygoon worden ver
schoven naar posities in het beeld
met een sterke grijswaardegradiënt
of -kromming. Deze posities komen
in het algemeen overeen met de rand
of het midden van de weg;
de gemeten weg dient een relatief
glad verloop te hebben. Dit wordt
bereikt door voorwaarden op te leg
gen aan de krommingen van de po
lygoon. Hiermee wordt een realisti
scher resultaat verkregen (ftg. 2,
rechts).
Verdere ontwikkelingen op het gebied
van de slangen worden gepresenteerd
in [8] en [4]. In het eerste artikel
wordt onderzocht hoe het aantal pun
ten dat de operateur dient te meten
