Een inleiding tot GLONASS
Een Russisch systeem voor satellietplaatsbepaling
satellite geodesy, instruments, system description
satellietgeodesie, instrumenten, systeembeschrijving
Het GLObaTnaya NAvigatsionnaya Sputnikova Sistema
of GLObal NAvigation Satellite System (GLONASS) is
de Russische tegenhanger van het Amerikaanse Navstar
Global Positioning System (GPS). GLONASS en GPS
zijn satelliet-navigatiesystemen gebaseerd op hetzelfde
principe: het bepalen van de positie van een gebruiker
op of nabij het aardoppervlak door het meten van
afstanden naar vier of meer satellieten met bekende
posities. Ook de realisatie van dit principe is voor beide
systemen vrijwel gelijk: 24 satellieten in een hoge baan
om de aarde 20 000 km) zenden tijdsignalen en
ephemeriden uit. Vergelijking van de ontvangen tijd
signalen met een lokaal tijdsignaal (de ontvangertijd)
stelt de gebruiker in staat om de afstanden satelliet
ontvanger te bepalen. De posities van de satellieten kan
de gebruiker berekenen aan de hand van de ontvangen
ephemeriden.
De ontwikkeling van GLONASS
werd, hoogstwaarschijnlijk in navol
ging van GPS, begin jaren zeventig
gestart. De lancering van de eerste
GLONASS-satelliet vond plaats in
oktober 1982, ruim vier jaar na de lan
cering van de eerste GPS-satelliet. In
1996 werd kortstondig een volle
dige constellatie van 24 operationele
GLONASS-satellieten bereikt. Sinds
dien is het aantal satellieten echter af
genomen tot 14 op het moment dat
dit artikel werd geschreven. De voor
naamste redenen voor de afname van
het aantal operationele GLONASS-
satellieten zijn de beperkte levensduur
van de satellieten en het uitblijven van
lanceringen van vervangende satellie
ten sinds december 1995.
Hoewel de ontwikkeling van GLO
NASS dus nadrukkelijk hapert, is het
nog steeds deels operationeel. Daarom
ir. N. F.
Jonkman,
Subfaculteit
der Geodesie,
TU Delft.
wordt er sinds enige tijd door de sectie Mathematische
Geodesie en Puntsbjepaling van de Subfaculteit der Geo
desie, in opdracht ;van de Meetkundige Dienst van de
Rijkswaterstaat, onderzoek verricht naar de bruikbaarheid
van GLONASS vodr (geodetische) plaatsbepaling en naar
de mogelijkheden |en voordelen van GLONASS-GPS-
integratie. In dit artikel zullen de voornaamste resultaten
worden besproken vjan een literatuurstudie die in het kader
van dit onderzoek is uitgevoerd.
GLONASS - GPS-integratie
Het gebruik van GLONASS in combinatie met GPS kent
twee voordelen tep opzichte van het gebruik van GPS
alleen:
de gecombineerde GLONASS-GPS-constellatie bestaat
uit 48 navigatie katellieten, de GPS-constellatie slechts
uit 24;
de kwaliteit van j GLONASS C/A-code signalen wordt
niet opzettelijk gedegradeerd (geen Selective Availability
(SA)).
Bij volledige GLONASS- en GPS-constellaties kunnen
gebruikers waar ook ter wereld voortdurend naar tenminste
8 satellieten metingen verrichten. Sterker nog, bijna de
helft van de gebruikers zal tenminste 14 satellieten in zicht
hebben. Metingen,naar een dergelijk groot aantal satellie
ten biedt voordeiep zowel met betrekking tot de precisie
als met betrekking, tot de betrouwbaarheid van de positie
schattingen. Voor jde precisie geldt dat alle gebruikers van
de gecombineerde constellatie verzekerd zullen zijn van een
gunstige satellietgeometrie, voor de betrouwbaarheid dat
gebruikers door cje grotere overtalligheid beter in staat
zullen zijn om fopten in de waarnemingen te detecteren.
Bovendien biedt de gecombineerde constellatie betere
mogelijkheden om posities te bepalen indien er obstructies
optreden aan een groot deel van de horizon, zoals in steden.
Het ontbreken vap Selective Availability op GLONASS-
satellieten is van bjjzondere betekenis voor enkelpunts- en
differentiële plaatsbepaling. Voor enkelpuntsbepaling geldt
dat door het ontbreken van SA, GLONASS-positieschat-
551
GEODESIA
1998-12
KEYWORDS
TREFWOORDEN
