bekende reden onderbreekt deze satel
liet regelmatig zijn signaal. Overigens
zijn noch de problemen met satelliet
15 en 18, noch de problemen met
satelliet 10 nieuw. In alle drie de geval
len hebben de satellieten vrijwel vanaf
de ingebruikname niet goed gefunc
tioneerd.
De ontwikkeling van het GLONASS-
gebruikerssegment heeft lang op zich
laten wachten. Russische GLONASS-
en gecombineerde GLONASS-GPS-
ontvangers waren (en zijn nog steeds)
moeilijk verkrijgbaar en in het alge
meen van matige kwaliteit. Maar ook
het aanbod van westerse GLONASS-
GPS-ontvangers is lang beperkt ge
bleven.
Er zijn drie Amerikaanse producenten
van geodetische kwaliteit twee fre
quentie GLONASS-GPS-ontvangers:
Ashtech, Javad Positioning Systems
(JPS) en 3S Navigation. Ashtech pro
duceert een 20 kanaals GPS-ontvan-
ger gecombineerd met een 16 kanaals
GLONASS-ontvanger. In totaal kun
nen dus 10 GPS- en 8 GLONASS-
satellieten op twee frequenties worden
gevolgd door deze ontvanger. JPS ope
reert sinds zeer kort op de geodetische
ontvangermarkt en levert een serie 40-
kanaals GLONASS-GPS-ontvangers.
Elk van de kanalen van de JPS-ont-
vangers kan zonder onderscheid wor
den toegekend aan een GPS- of een
GLONASS-satelliet op hetzij de eerste
of tweede frequentie. Dit maakt deze
ontvangers wat flexibeler dan de Ash-
tech-ontvanger. 3S Navigation ten
slotte is veruit het langst actief op het
gebied van gecombineerde GLO
NASS-GPS-ontvangers. Al sinds 1992
Fig. 5.
Status GLONASS-
satellieten in 1998.
Met rood zijn die
dagen aangegeven
gedurende welke
een satelliet volgens
bet controlesegment
onbruikbaar was.
(Informatie af
komstig van de
internetsite
http://nz. dir. de.)
levert 3S Navigation tweefrequentie GLONASS-ontvan-
gers in combinatie piet enkelfrequentie GPS-ontvangers.
Het ontwerp van d,e 3S Navigation-ontvangers is echter
achterhaald vergeleken met de meer recente Ashtech- en
JPS-ontvangers. Bovengenoemde producenten leveren
naast tweefrequentid GLONASS-GPS-ontvangers ook ge
combineerde enkelfrequentie-ontvangers. In dit segment is
ook een aantal andere fabrikanten actief, waar onder Zeiss,
Novatel en MAN Technologie.
GLONASS tijdsignaal en navigatie-
boodschap
De door GLONASji- en GPS-satellieten uitgezonden sig
nalen bestaan uit drie elementen:
draaggolven;
Pseudo Random Noise (PRN) codemodulaties;
datamodulatie.
De PRN-codemodijilatie van de draaggolven is bedoeld
voor de overbrenging van satelliettijd (het tijdsignaal),
de datamodulatie vopr de overbrenging van de zogenaamde
navigatieboodschap.' De navigatieboodschap bestaat hoofd
zakelijk uit ephemeride- en satellietklokparameters.
In de keuze van de, draaggolven en PRN-codemodulaties
openbaart zich een fundamenteel verschil tussen GPS
en GLONASS. Waar bij GPS verschillende PRN-codes
worden gebruikt oni de signalen van verschillende satellie
ten van elkaar te kunnen onderscheiden, worden bij
GLONASS verschjllende draaggolffrequenties gebruikt.
GLONASS-satellietpn zenden dus dezelfde code op ver
schillende frequenties uit, terwijl GPS-satellieten verschil
lende codes op dezelfde frequentie uitzenden. Het gebruik
van verschillende drkaggolffrequenties bij GLONASS heeft
een belangrijk nadeel: GLONASS-fasemeerduidigheden
kunnen niet rechtstreeks op geheeltallige waarden worden
geschat. Dit is metname ongunstig voor snelle, relatieve
plaatsbepaling. Verderop zullen we wat langer stilstaan bij
dit probleem. Hier zullen we echter eerst de elementen van
het GLONASS-signaal kort toelichten.
GLONASS-draaggqlven worden uitgezonden in twee
frequentiebanden. Deze banden worden aangeduid als de
L\- en Z2-band. Binnen elke frequentieband worden met
regelmatige intervallen draaggolfirequenties per satelliet
onderscheiden volgens
fk=f0 kAf,
waarin:
f j de basisfrequeptie voorstelt;
Af het frequentiedncrement voorstelt;
k het geheeltallige frequentiekanaalnummer represen
teert.
De Zpband basisfrejquentie en frequentie-increment zijn:
fl 0 1602 MHz 2848 9/16 MHz),
Af 0,5625 MHz (=9/16 MHz);
555
GEODESIA
1998-12
GLONASS-gebruikerssegment
GLONASS-draaggolven
